Pytanie
Czy pracodawca może nałożyć karę na pracownika będącego na urlopie wypoczynkowym lub bezpłatnym?
Odpowiedź
Tak, pracodawca może udzielić kary porządkowej pracownikowi będącemu na urlopie wypoczynkowym lub bezpłatnym, o ile zachowa warunki przewidziane w przepisach dotyczących odpowiedzialności porządkowej pracownika, w szczególności w art. 109 Kodeksu pracy w zakresie wysłuchania pracownika.
Określenie możliwości udzielenia kary porządkowej pracownikowi należy rozpatrzyć w kontekście przepisów Kodeksu pracy dotyczących odpowiedzialności porządkowej pracowników oraz ustanawiających szczególną ochronę stosunku pracy. W świetle art. 41 K.p. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika. Oznacza to, iż zakaz ustanowiony w tym przepisie, dokonywania określonych czynności wobec pracownika w zakresie stosunku pracy dotyczy jedynie rozwiązania umowy o prace za wypowiedzeniem dokonanym z inicjatywy pracodawcy.
Polecamy produkt: Kodeks pracy 2016 z komentarzem + poradnik w prezencie
Natomiast przepisy regulujące odpowiedzialność porządkową (art. 108 – 113 K.p.) nie zawierają wyłączeń lub ograniczeń karania określonej kategorii pracowników. Wobec powyższego z formalnoprawnego punktu widzenia także na podwładnego będącego na urlopie może być nałożona kara porządkowa za przewinienie uzasadniające jej zastosowanie. Jednakże art. 109 K.p. reguluje granice czasu w jakich może dojść do zastosowania kary porządkowej. W świetle tego przepisu pracodawca nie może ukarać pracownika po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o przewinieniu i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego przewinienia. Zgodnie z art. 109 § 2 K.p. kara może być zastosowana po uprzednim wysłuchaniu pracownika.
W sytuacji, gdy pracownik jest nieobecny w zakładzie pracy i nie może być wysłuchany, bieg dwutygodniowego terminu nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się pracownika do pracy.
W przypadku osoby pozostającej na urlopie wypoczynkowym lub bezpłatnym może zaistnieć sytuacja, w której planowany powrót do pracy nastąpi po upływie trzech miesięcy od naruszenia obowiązków pracowniczych uzasadniających nałożenie kary porządkowej, a jednocześnie ulegnie zawieszeniu termin 2 tygodniowy do ukarania podwładnego, a kara może być zastosowana jedynie po wysłuchaniu pracownika. W takiej sytuacji zastosowanie kary porządkowej może być utrudnione z uwagi na nieobecność pracownika. Jednakże w mojej ocenie zawieszenie terminu nie oznacza, iż pracodawca nie może w tym czasie wysłuchać pracownika i go ukarać. Należy uznać, iż instytucja zawieszenia jest zastrzeżona na korzyść pracodawcy. Co do zasady wysłuchanie ma charakter ustny. Jednakże może być dokonane przez inną niż pracodawca osobę upoważnioną do stosowania kar porządkowych (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 kwietnia 1998 r., sygn. akt: I PKN 45/98), a po drugie możliwe jest zastosowanie kary także wtedy, gdy podwładny zrezygnował z ustnego składania wyjaśnień lub wybrał pisemną formę ich wyrażenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 1999 r., sygn. akt: I PKN 114/99).
W konsekwencji jeżeli w trakcie urlopu pracodawca umożliwi pracownikowi ustosunkowanie się do zarzutów związanych z zamiarem udzielenia kary porządkowej, np. zaprosi pracownika na rozmowę w tej sprawie, upoważni inną osobę do wysłuchania go w domu, a pracownik w sposób zawiniony będzie się uchylał od takiej czynności lub wybierze formę pisemną złożenia wyjaśnień, to będzie możliwe udzielenie kary porządkowej. Oczywiście może zdarzyć się sytuacja, iż pracownik wyjedzie za granice lub w inne miejsce i wysłuchanie w sposób obiektywny nie będzie możliwe i jednocześnie minie termin 3 miesięczny do zastosowania odpowiedzialności porządkowej. W takim przypadku kara porządkowa nie może być zastosowana.
Zadaj pytanie na naszym FORUM!