Zgodnie z regulacją kodeksowa, pracownikiem młodocianym jest osoba, która nie ukończyła 18 lat, zaś ukończyła 16 rok życia. Szczególne obostrzenia dla zatrudniania osób młodocianych są podyktowane koniecznością ochrony osób, znajdujących się w okresie dojrzewania zarówno fizycznego, jak i psychicznego.
Co do zasady więc, zatrudniane nie mogą być osoby poniżej 16 roku życia., Wyjątek od tej zasady stanowi jednak zatrudnianie przez podmioty prowadzące działalność kulturową, artystyczną, sportowa lub reklamową. Podmioty te mogą bowiem zatrudniać do pracy lub innych zajęć zarobkowych dzieci poniżej 16 roku życia. Konieczne jest jednak w tym przypadku uzyskanie przez te podmioty zgody na zatrudnienie od przedstawiciela ustawowego lub opiekuna dziecka oraz zezwolenie właściwego inspektora pracy.
Kiedy firma otrzyma refundację za zatrudnienie młodocianego?
Zawarcie umowy z pracownikiem młodocianym jest możliwe w każdej formie, zarówno na czas określony, jak i na czas nieokreślony, a także umowy na okres próbny, na zastępstwo, czy na wykonywanie określonej pracy. Ze względu jednak na specyfikę prac sezonowych, nie będzie miała z reguły do ich wykonywania zastosowania umowa na czas nieokreślony.
Najważniejszym obostrzeniem przy zatrudnianiu młodocianych przy pracach sezonowych jest kwestia, iż osoby te mogą być zatrudniane wyłącznie przy pracach lekkich, a więc takich, które nie stanowią zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego młodocianego, a także nie utrudniają młodocianemu wypełniania obowiązku szkolnego. Wykaz prac lekkich jest ustalany przez pracodawcę w regulaminie pracy i wymaga uzyskania zgody lekarza wykonującego zadania służby medycyny pracy i zatwierdzenia przez właściwego inspektora pracy. Dodatkowo, rozporządzenie Rady Ministrów określa wykaz prac wzbronionych młodocianym. Zatrudnienie młodocianego w warunkach wzbronionych jest możliwe wyłącznie, gdy jest to konieczne dla przygotowania zawodowego.
Dla zatrudnienia młodocianego przy pracach lekkich, koniecznie jest ukończenie przez niego gimnazjum i przedstawienie świadectwa lekarskiego, stwierdzającego, iż praca danego rodzaju nie zagraża jego zdrowiu.
Obowiązki pracodawcy zatrudniającego młodocianego pracownika (art.192)
Młodociany podlega wstępnym badaniom lekarskim przed przyjęciem do pracy oraz badaniom okresowym i kontrolnym w czasie zatrudnienia. Stwierdzenie przez lekarza, iż wykonywana praca szkodzi zdrowiu młodocianego, rodzi po stronie pracodawcy obowiązek przeniesienia młodocianego do wykonywania innej pracy lub do rozwiązania z nim niezwłocznie umowy o pracę, wypłacając przy tym odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.
Ustawodawca przewidział również szczególne normy czasu pracy dla pracowników młodocianych. Czas pracy młodocianych poniżej 16 roku życia nie może bowiem przekraczać 6 godzin na dobę, zaś w przypadku młodocianych, którzy ukończyli 16 rok życia – 8 godzin na dobę. Do czasu pracy młodocianego zalicza się czas nauki w wymiarze wynikającym z obowiązkowego programu zajęć szkolnych, bez względu na to, czy odbywa się ona w godzinach, w których młodociany wykonuje pracę. Istotnym ograniczeniem jest to, iż młodocianego nie można zatrudniać w godzinach nadliczbowych, zaś jeśli dobowy wymiar jego czasu pracy przekracza 4,5 godziny, należy mu się 30 minut przerwy, wliczonej do czasu pracy.