Zbliża się 1 czerwca - Dzień Dziecka. Czy praca dzieci jest dozwolona? W wielu przypadkach tak - jest dozwolona, jednak czego uczyć dzieci w 2024 roku, by poradziły sobie na rynku pracy przyszłości? Duży wpływ na pracę dzieci ma edukacja, jednak tradycyjny model edukacji nie nadąża za dynamicznie zmieniającymi się realiami współczesnego rynku pracy i technologii.
- Kiedy wypada Dzień Dziecka
- Praca dzieci
- Edukacja a rynek pracy
- Czego uczyć dzieci w 2024 roku, by poradziły sobie na rynku pracy przyszłości? Jakie są zawody przyszłości?
- Miękkie kompetencje w twardym świecie technologii
- Jak wzmacniać kompetencje miękkie?
Kiedy wypada Dzień Dziecka
Dzień Dziecka wypada 1 czerwca.
Praca dzieci
Konstytucja RP w art. 65 ust. 3 zabrania stałego zatrudniania dzieci do lat 16. Pomimo tego wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia jest dozwolone wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność: kulturalną, artystyczną, sportową, reklamową i wymaga uprzedniej zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka, a także zezwolenia właściwego inspektora pracy.
Edukacja a rynek pracy
Tradycyjny model edukacji nie nadąża za dynamicznie zmieniającymi się realiami współczesnego rynku pracy. Wiele systemów edukacyjnych wciąż opiera się na założeniach, które kładą główny nacisk na naukę faktów i teorii, nie uwzględniając w wystarczającym stopniu potrzeby rozwijania praktycznych umiejętności i zdolności adaptacyjnych. W obliczu transformacji społecznych i technologicznych konieczne jest, aby edukacja ewoluowała i dostosowywała się do tych nowych wyzwań.
- Model szkoły nie zmienił się wiele od początku XX wieku. Pokutują w nim założenia industrializmu, behawioryzmu czy filozofii wychowania wg Locke’a z XVII wieku. Tradycyjna edukacja szkolna zupełnie nie przygotowuje uczniów do prawdziwego życia i radzenia sobie na rynku pracy – te umiejętności zdobywają na własną rękę po godzinach lekcyjnych lub dopiero w pracy. Co więcej, nie wykorzystuje naturalnej ciekawości świata uczniów, często ją wręcz ograniczając – mówi Magdalena Niedziałek, Project Manager w Grafton Recruitment.
Czego uczyć dzieci w 2024 roku, by poradziły sobie na rynku pracy przyszłości? Jakie są zawody przyszłości?
„Zawody przyszłości” to te, które kształtują się w oparciu o postęp technologiczny i zmieniające się potrzeby społeczeństwa. W dobie dynamicznego rozwoju technologii kluczowe „kompetencje przyszłości” to nie tylko umiejętności techniczne i analityczne, ale również kompetencje miękkie, takie jak krytyczne myślenie, kreatywność, zdolność do współpracy oraz skuteczna komunikacja.
Twórcy „Laboratoriów Przyszłości”, inicjatywy edukacyjnej Ministerstwa Edukacji i Nauki oraz Centrum GovTech wśród zawodów przyszłości wymieniają programistów, inżynierów oprogramowania, specjalistów ds. bezpieczeństwa informacji i analizy danych, co wynika z rozwoju robotyki i sztucznej inteligencji. Zwracają również uwagę na rozwój e-commerce, który podnosi znaczenie specjalistów ds. marketingu cyfrowego, transportu czy logistyki. Zmian doświadcza także sektor opieki zdrowotnej - postęp medycyny generuje wzrost zapotrzebowania na inżynierów biomedycznych, którzy zajmują się specjalistycznymi urządzeniami medycznymi i sztucznymi narządami. Nowe możliwości zawodowe rodzi także rosnąca świadomość ekologiczna społeczeństwa - poszukiwani będą inżynierowie, specjaliści ds. energii odnawialnej i projektanci rozwiązań ekologicznych. Eksperci przewidują też dalszy wzrost znaczenia zawodów związanych z wykorzystaniem danych, a także związanych ze sztuczną inteligencją, takich jak specjaliści ds. uczenia maszynowego czy inżynierowie AI, którzy będą kluczowi w tworzeniu nowych algorytmów i systemów opartych na sztucznej inteligencji. Warto jednak podkreślić, że umiejętność pracy z wykorzystaniem AI będzie prawdopodobnie kompetencją przydatną w niemal każdym obszarze zawodowym. Sztuczna inteligencja staje się integralną częścią codzienności, wpływając na sposób, w jaki pracujemy, uczymy się i komunikujemy. Przygotowanie dzieci do przyszłości wymaga nie tylko znajomości podstawowych zasad funkcjonowania AI, ale także rozwijania określonych umiejętności.
Miękkie kompetencje w twardym świecie technologii
W dobie cyfryzacji i automatyzacji kompetencje miękkie są nie mniej ważne niż te techniczne. W dynamicznie zmieniającym się świecie kluczowe stają się umiejętności takie jak komunikacja, współpraca, kreatywność oraz zdolność adaptacji. Pracodawcy coraz częściej poszukują kandydatów, którzy potrafią pracować w zespole, nawiązywać relacje i radzić sobie w dynamicznych, często stresujących sytuacjach.
- Najważniejsze kompetencje miękkie, jakich brakuje naszym dzieciom to kompetencje społeczne, m.in. umiejętność nawiązywania i budowania relacji z innymi ludźmi, pracy w zespole czy radzenia sobie w nowych lub stresowych sytuacjach. System edukacji powinien uwzględnić konieczność kształtowania takich kompetencji, co najmniej na równi z aktualnym programem edukacji. Bez nich młodsze pokolenie będzie miało trudności w odnalezieniu się nie tylko na rynku pracy, ale również w codziennym życiu – podkreśla Weronika Sadowska, Delivery Director w Grafton Recruitment.
Rozwijanie kompetencji dziecka w zakresie czterech obszarów: myślenia krytycznego, komunikacji, współpracy oraz kreatywności wpłynie korzystnie na jego przyszłość. Poza tym, pracownicy wyższego szczebla i menadżerowie oceniają, że na decyzję o zatrudnieniu danej osoby ma także wpływ posiadanie kompetencji miękkich i interdyscyplinarnych, takich jak asertywność, logiczne myślenie czy wysoka kultura osobista - dodaje Monika Król-Szacherska, manager ds. rozwoju, Thomas.
Jak wzmacniać kompetencje miękkie?
Wiedząc o tym, że umiejętności miękkie, nazywane też umiejętnościami XXI wieku, są niezbędne do zachowania konkurencyjności na współczesnym rynku pracy, warto wspierać najmłodsze pokolenia w rozwoju tych obszarów. W jaki sposób można je wzmacniać?
- Istnieje bardzo dużo ćwiczeń dla dzieci, rozwijających miękkie umiejętności. Śpiew, malowanie, taniec czy teatr wzmacniają zdolności twórcze, kreatywne, społeczne, komunikacyjne i emocjonalne. Natomiast zajęcia sportowe lub plastyczne, koła zainteresowań pozalekcyjnych czy harcerstwo to dobry sposób na to, aby dziecko otworzyło się na świat zewnętrzny i nauczyło się pracy w grupie – mówi Monika Król-Szacherska, manager ds. rozwoju, Thomas. Ważne jest, aby dzieci miały możliwość uczestniczenia w różnorodnych sytuacjach społecznych, które wymagają współpracy, komunikacji i empatii. Refleksje na temat własnych doświadczeń oraz feedback od nauczycieli i rówieśników również pomagają w kształtowaniu tych umiejętności – dodaje Magdalena Małek, Principal Consultant Sales & Marketing, Wyser.