10 lipca 2024 r. minął termin złożenia przez zakładowe organizacje związkowe informacji o liczbie członków. Do tego dnia należało poinformować pracodawcę o liczbie związkowców według stanu na 30 czerwca br. Czy organizacjom, które nie dopełniły tego obowiązku, grożą jakieś sankcje?
- Obowiązkowa informacja o liczbie członków zakładowej organizacji związkowej
- Informacja od nowych zakładowych organizacji związkowych
- Sądowa kontrola informacji o liczbie członków
- Konsekwencje niezłożenia informacji
Obowiązkowa informacja o liczbie członków zakładowej organizacji związkowej
Zakładowa organizacja związkowa jest zobowiązana do składania pracodawcy informacji o liczbie swoich członków. Taką informację należy przedstawiać dwa razy w roku - według stanu na 30 czerwca i 31 grudnia danego roku.
Stan liczbowy podany pracodawcy w informacji bierze się pod uwagę przy ustalaniu uprawnień zakładowej organizacji związkowej na najbliższe 6 miesięcy. Jednakże zmiany w liczbie członków, które nastąpią w ciągu 6-miesięcznego okresu sprawozdawczego, pozostają bez wpływu na te uprawnienia.
Informacja od nowych zakładowych organizacji związkowych
Także nowopowstałe zakładowe organizacje związkowe są zobowiązane do informowania o swojej liczebności. Organizacja, która została utworzona w ciągu 6-miesięcznego okresu sprawozdawczego, pierwszą informację o liczbie członków (według stanu na dzień złożenia informacji) przedstawia pracodawcy w terminie 2 miesięcy od dnia utworzenia organizacji związkowej.
Mimo złożenia informacji w terminie 2 miesięcy od dnia utworzenia organizacji związkowej, związkowcy muszą złożyć kolejną informację w terminie określonym dla pozostałych zakładowych organizacji związkowych.
Sądowa kontrola informacji o liczbie członków
Pracodawca, w celu kontroli informacji o liczbie członków zakładowej organizacji związkowej, może zgłosić pisemne zastrzeżenie co do jej liczebności. Pismo w tej sprawie powinien złożyć związkowcom w terminie 30 dni od dnia przedstawienia przez nich informacji.
W terminie 30 dni od dnia wpływu pisma zakładowa organizacja związkowa musi wystąpić do sądu rejonowego - sądu pracy właściwego ze względu na siedzibę pracodawcy, z wnioskiem o ustalenie liczby członków na ostatni dzień danego półrocza. Jeżeli związkowcy nie złożą wniosku do sądu, wówczas stracą uprawnienia zakładowej organizacji związkowej. Uprawnienia te zostaną przywrócone z chwilą złożenia do sądu przez tę organizację wniosku o ustalenie liczby członków związku.
Konsekwencje niezłożenia informacji
Związkowcy, którzy w terminie nie złożyli pracodawcy informacji o liczbie członków, tracą uprawnienia zakładowej organizacji związkowej aż do czasu wykonania tych obowiązków. Oznacza to np. że działacze związkowi stracą specjalną ochronę trwałości stosunku pracy, bądź stracą prawa do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej.
Utrata statusu zakładowej organizacji związkowej powoduje też, że organizacja ta nie ma uprawnień do obrony swoich członków. Od tego momentu pracodawca nie będzie musiał z nią np. konsultować zamiaru wypowiedzenia pracownikowi lub rozwiązania z nim umowy o pracę.
Ponadto, w razie niezłożenia informacji o liczbie członków, zakładowa organizacja związkowa nie będzie mogła:
- prowadzić rokowań zbiorowych i zawierać układów zbiorowych pracy,
- zajmować stanowiska w indywidualnych i zbiorowych sprawach z zakresu prawa pracy,
- współtworzyć wewnątrzzakładowego prawa pracy.
Podstawa prawna:
- art. 251 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 854).