Nagrodę za wyniki w nauce powinni Państwo zakwalifikować do przychodów z innych źródeł. Podatek od wartości przyznanej nagrody obdarowani pracownicy rozliczą samodzielnie w zeznaniu rocznym na podstawie otrzymanej od Państwa informacji PIT-8C. Od tak przyznanej nagrody nie naliczają Państwo składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (szczegóły w uzasadnieniu).
UZASADNIENIE
Nagrody za wyniki w nauce przyznane przez płatnika bez konkursu należy, co do zasady, zakwalifikować do przychodów z innych źródeł i opodatkować na ogólnych zasadach. Za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż stanowiące przychód z działalności gospodarczej, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów, m.in. z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, z działalności wykonywanej osobiście, z działalności gospodarczej czy z kapitałów pieniężnych oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach (w zw. z art. 20 ust. 1 updof). Użycie przez ustawodawcę sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty. W przypadku takiej kwalifikacji podatkowej przekazanych nagród mają Państwo obowiązek sporządzić dla obdarowanych pracowników informację PIT-8C, w której należy wykazać pełną wartość gratyfikacji bez potrącania zaliczki na podatek i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać PIT-8C podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu (art. 42a updof). Na tej podstawie obdarowany samodzielnie rozliczy podatek od wartości otrzymanej nagrody w zeznaniu rocznym.
WAŻNE!
Od wartości nagród przyznanych bez konkursu nie należy potrącać zaliczki na podatek, tylko w całości wykazać w PIT-8C.
Inne zasady opodatkowania należy zastosować, jeżeli przyznanie nagród byłoby związane z przeprowadzeniem konkursu. Nagroda w konkursie będzie wówczas stanowić przychód z innych źródeł, ale podlegający opodatkowaniu 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym (art. 30 ust. 1 pkt 2 updof). Jeżeli nagroda nie ma charakteru pieniężnego, obdarowany powinien wpłacić podatek zryczałtowany do kasy płatnika lub na jego rachunek bankowy przed udostępnieniem wygranej. Wysokość pobranego podatku nie ulega w tym przypadku obniżeniu o koszty uzyskania przychodów. Takiego przychodu podatnik nie wykazuje w zeznaniu rocznym. Powołane wyżej zasady stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednak zastosowanie stawki podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania przez podatnika jego miejsca zamieszkania do celów podatkowych certyfikatem rezydencji (art. 30 ust. 9 updof). Podstawą opodatkowania jest w tym przypadku przychód w wysokości uzyskanej nagrody (wygranej).
W terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnik ma obowiązek przesłać do właściwego urzędu skarbowego roczną deklarację PIT-8AR.
W pewnych okolicznościach nagrody przyznane w konkursie mogą zostać zwolnione z opodatkowania. Do tej grupy należą wygrane w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja) oraz w konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu, a także nagrody związane ze sprzedażą premiową – jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł (art. 21 ust. 1 pkt 68 updof). Powołany przepis przewiduje również zwolnienie z podatku dochodowego wygranych w konkursach, które nie są wprawdzie ogłaszane przez środki masowego przekazu, ale są konkursami z określonych w tym przepisie dziedzin, tj. nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu. Przy tym zwolnienie z podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności.
Przepisy podatkowe nie definiują pojęć „nauka”, „wiedza”, „konkurs”. Posługując się wykładnią językową, „nauka” to ogół usystematyzowanej wiedzy ludzkiej, zespół poglądów, wiadomości dotyczących określonej dziedziny wiedzy. „Wiedza” to ogół wiadomości, umiejętności w jakiejś dziedzinie zdobytych dzięki uczeniu się, doświadczeniu życiowemu. Natomiast „konkurs” słowniki języka polskiego definiują jako przedsięwzięcie dające możliwość wyboru najlepszych wykonawców i autorów danych prac itp. W tej sprawie wypowiedział się również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 30 czerwca 2011 r. (sygn. IPPB2/415-274/11-4/MG).
WAŻNE!
Nagroda przyznana pracownikowi bez związku z wykonywaną pracą w ramach otwartego współzawodnictwa jest przychodem z innych źródeł.
Zatem, w sytuacji opisanej w pytaniu, wartości przekazanej nagrody za wyniki w nauce nie mogą Państwo doliczyć do przychodów z umowy o pracę, bowiem są to dwa różne źródła przychodów. W tym przypadku przyznanie nagrody pracownikom nie ma związku z wykonywaną przez nich pracą, ale ma charakter otwarty i dotyczy również osób niebędących pracownikami. Należy przy tym pamiętać, że sposób opodatkowania przekazanej nagrody zależy od tego, czy została ona przyznana w drodze konkursu, czy bez jego przeprowadzania. Jednak w obydwu tych przypadkach nagroda nie stanowi podstawy wymiaru składek ani na ubezpieczenia społeczne ani na ubezpieczenie zdrowotne.
Podstawa prawna
- art. 20, art. 21, art. 30 art. 41, art. 42 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.).