Wynagrodzenie pracownika powołanego do pełnienia zawodowej służby wojskowej
Problem: Nasz pracownik został powołany na okres 2 lat do pełnienia zawodowej służby wojskowej. W związku z tym jego stosunek pracy ustał w wyniku wygaśnięcia umowy o pracę wskutek powołania do zawodowej służby wojskowej - art. 63 Kodeksu pracy w związku z art. 18 ust. 2 ustawy z 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Zgodnie ze wskazanym art. 18 w ust. 1 pracownik powołany do zawodowej służby wojskowej zachowuje prawo do ostatnio pobieranego wynagrodzenia od pracodawcy do końca miesiąca kalendarzowego, w którym jest zobowiązany stawić się do pełnienia tej służby. W jaki sposób wyliczyć temu pracownikowi wynagrodzenie za ostatni miesiąc pracy? Czy posłużyć się średnią z 3 miesięcy, wliczając do niej także należność za dni urlopu wypoczynkowego? A może średnią powinniśmy wyznaczyć wyłącznie z pensji za przepracowane dni? - pyta Czytelnik z Rzeszowa.
Rada: Obliczając wynagrodzenie za dni niewykonywania pracy w danym miesiącu z powodu powołania do zawodowej służby wojskowej, należy obliczać je według reguł obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, ale z jednym zastrzeżeniem. Otóż składniki płacy ustalane w wysokości przeciętnej powinno się uwzględniać z miesiąca, w którym przypadł okres ww. nieobecności.
Uzasadnienie: Pracownik powołany do zawodowej służby wojskowej zachowuje prawo do ostatnio pobieranego wynagrodzenia od pracodawcy do końca miesiąca kalendarzowego, w którym jest obowiązany stawić się do pełnienia tej służby (art. 18 ust. 1 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych).
Wynagrodzenie pracownika powołanego do zawodowej służby wojskowej jak za urlop wypoczynkowy
Pracownikowi, w związku z powołaniem do zawodowej służby wojskowej, przysługuje wynagrodzenie za cały miesiąc, niezależnie od tego, w jakim dniu miesiąca ustanie jego stosunek pracy.
Wyznaczając wynagrodzenie przysługujące za dni nieświadczenia pracy w danym miesiącu wskutek powołania do zawodowej służby wojskowej, należy kierować się § 5 rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy.
Zatem przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Jednakże składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.
Jak obliczyć wynagrodzenie pracownika powołanego do służby wojskowej?
W konsekwencji, w celu obliczenia wynagrodzenia za okres nieświadczenia pracy w danym miesiącu z powodu powołania pracownika do zawodowej służby wojskowej, należy:
Krok 1. Obliczyć stawkę godzinową ze stałych, miesięcznych elementów płacy przez ich podzielenie przez nominalny czas pracy z miesiąca, w którym pracownik został zwolniony od pracy na okoliczność powołania do służby wojskowej.
Krok 2. Wyliczyć stawkę godzinową ze zmiennych, miesięcznych składników pensji (z pominięciem należności wymienionych w § 6 rozporządzenia urlopowego, tj. m.in. wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy czy wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną) - w tym celu zmienne składniki pensji, z miesiąca, w którym pracownik był nieobecny z powodu ww. powołania, trzeba podzielić przez liczbę godzin faktycznie przepracowanych przez pracownika w tym miesiącu.
Krok 3. Pomnożyć liczbę godzin, jaką pracownik przepracowałby w czasie nieobecności w pracy w ramach zwykłego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, przez sumę stawek obliczonych w obu ww. krokach.
W praktyce pracodawcy często nie wyodrębniają wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy ze stałych elementów pensji i w miesiącu nieobecności pracownikowi wypłaca się stałą miesięczną pensję w pełnej wysokości (oczywiście, o ile nie wystąpiły nieobecności skutkujące koniecznością pomniejszenia stałej pensji, np. urlop bezpłatny lub choroba).
PRZYKŁAD
Pełnoetatowy pracownik pracuje w podstawowym systemie czasu pracy od poniedziałku do piątku po 8 godz. Co miesiąc otrzymuje stałą pensję zasadniczą w wysokości 3680 zł oraz zmienną premię regulaminową. W związku z powołaniem do zawodowej służby wojskowej 9 grudnia 2021 r. stawił się on do pełnienia tej służby. Uwzględniając fakt, iż w grudniu 2021 r. (w dniach od 1 do 8 grudnia) przepracował faktycznie tylko 6 dni, za co naliczono mu premię w kwocie 240 zł brutto, wyliczenie jego grudniowych należności przysługujących mu od pracodawcy powinno wyglądać jak poniżej:
wynagrodzenie za niewykonywanie pracy ustalone ze zmiennych składników:
240 zł : 40 godz. [176 godz. nominalnego czasu pracy z grudnia 2021 r. - (8 godz. × 17 dni nieobecności w pracy spowodowanej powołaniem do służby wojskowej z okresu od 9 do 31 grudnia)] = 6 zł,
6 zł × 136 godz. grudniowej nieobecności w pracy = 816 zł;
łączne wynagrodzenie za pracę oraz za czas nieobecności w pracy z powodu powołania do zawodowej służby wojskowej:
3680 zł* (stała miesięczna pensja) + 240 zł zmiennej premii za przepracowaną część miesiąca + 816 zł wynagrodzenie za niewykonywanie pracy ustalone ze zmiennych składników = 4736 zł.
* W opisanym przypadku pracodawca nie wyodrębnił z pensji zasadniczej wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy.
Podstawa prawna:
art. 18 ustawy z 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 1131; ost. zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1666)
art. 63, art. 297 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 1320; ost. zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 1162),
§ 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 927),
§ 6-9 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego (Dz.U. Nr 2, poz. 14; ost. zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 174, poz. 1353).