Na podstawie zawiadomienia od komornika mają Państwo obowiązek dokonać potrącenia na należności inne niż alimentacyjne do połowy wynagrodzenia pracownika. W tym przypadku wolna od potrąceń jest kwota minimalnego wynagrodzenia po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Ustalając jej wysokość należy mieć na uwadze, że nie ulega ona pomniejszeniu w stosunku do przepracowanych dni.
UZASADNIENIE
Dokonując potrąceń na rzecz należności innych niż świadczenia alimentacyjne, należy pamiętać, że:
- sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne (m.in. należności ściągane na podstawie bankowego tytułu wykonawczego) można potrącić do wysokości 1/2 wynagrodzenia za pracę po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych,
- przy dokonywaniu potrąceń na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne wolna od potrąceń jest kwota pensji w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Ustalając kwotę wolną od potrąceń wynagrodzenie należy pomniejszać o składki na ubezpieczenia społeczne i zaliczkę na podatek dochodowy (art. 87 i art. 871 Kodeksu pracy). Jednak zgodnie ze stanowiskiem Departamentu Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 19 października 2007 r., obowiązkowe odliczenia, o których mowa w art. 87 Kodeksu pracy, obejmują również składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
Rozpatrując, czy można dokonać potrącenia z pensji pracownika, należy w pierwszej kolejności ustalić wysokość wynagrodzenia netto.
Krok 1. Ustalenie wysokości składek na ubezpieczenia społeczne
- składka na ubezpieczenie emerytalne:
1500 zł x 9,76% = 146,40 zł,
- składka na ubezpieczenia rentowe:
1500 zł x 1,5% = 22,50 zł,
- składka na ubezpieczenie chorobowe:
1500 zł x 2,45% = 36,75 zł,
- łączna kwota składek na ubezpieczenia społeczne:
146,40 zł + 22,50 zł + 36,75 zł = 205,65 zł.
Krok 2. Obliczenie wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne
- podstawą wyliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne jest wynagrodzenie brutto pomniejszone o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych przez pracownika:
1500 zł – 205,65 zł = 1294,35 zł,
- składka na ubezpieczenie zdrowotne w pełnej wysokości (9%):
1294,35 zł x 9% = 116,49 zł,
- składka na ubezpieczenie zdrowotne odliczana od podatku (7,75%):
1294,35 zł x 7,75% = 100,31 zł.
Krok 3. Ustalenie podstawy opodatkowania
Aby ustalić podstawę opodatkowania pracownika, od wynagrodzenia brutto należy odjąć składki na ubezpieczenia społeczne oraz kwotę stanowiącą zryczałtowany koszt uzyskania przychodu (dla pracownika mieszkającego i pracującego w tej samej miejscowości – 111,25 zł), a wynik zaokrąglić do pełnych złotych:
1500 zł – 205,65 zł – 111,25 zł = 1183,10 zł; po zaokrągleniu = 1183 zł.
Krok 4. Obliczenie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych
Podstawę opodatkowania należy pomnożyć przez obowiązującą stopę procentową podatku, a następnie pomniejszyć o ulgę podatkową (pracownik złożył pracodawcy PIT-2, upoważniający go do odliczania tej kwoty) i składkę zdrowotną 7,75%; wynik zaokrąglić do pełnych złotych:
1183,00 zł x 18% = 212,94 zł,
212,94 zł – 46,33 zł = 166,61 zł,
166,61 zł – 100,31 zł = 66,30 zł; po zaokrągleniu = 66 zł.
Krok 5. Ustalenie kwoty netto do wypłaty
Wynagrodzenie brutto należy pomniejszyć o składki na ubezpieczenia społeczne oraz o składkę na ubezpieczenie zdrowotne (9%) i podatek:
1500 zł – 205,65 zł – 116,49 zł – 66 zł = 1111,86 zł.
Krok 6. Sprawdzenie możliwości dokonania potrącenia
W przypadku należności innych niż świadczenia alimentacyjne wolna od potrąceń jest kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Dla pracownika z prawem do podstawowych kosztów uzyskania przychodów oraz z prawem do stosowania kwoty zmniejszającej podatek w 2010 r. jest to kwota 984,15 zł.
Nie ma podstaw prawnych do zmniejszania kwoty wolnej od potrąceń proporcjonalnie do przepracowanej części miesiąca, gdy pracownik nie wykonywał pracy przez cały miesiąc (np. w związku z urlopem bezpłatnym). Potwierdził to Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy w piśmie z 3 lipca 2008 r. (znak: GPP-306-4560-457/08/PE), w którym uznał, że jedyną przesłanką dopuszczającą pomniejszenie kwot wolnych od potrąceń jest wymiar czasu pracy określony w treści umowy o pracę, w którym jest zatrudniony pracownik.
WAŻNE!
Kwoty wolne od potrąceń można proporcjonalnie zmniejszać tylko w przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Ze styczniowego wynagrodzenia pracownika mogą więc Państwo potrącić maksymalnie 127,71 zł, zgodnie z wyliczeniem:
1111,86 zł – 984,15 zł = 127,71 zł.
Pozostałą kwotę należności (tj. 725 zł – 127,71 zł = 597,29 zł) można potrącić dopiero z wynagrodzeń za kolejne miesiące.
Podstawa prawna
- art. 87–91 Kodeksu pracy.