Do końca 2024 r. należy sporządzić korektę odpisu na ZFŚS. Pracodawca, opierając się na faktycznej liczbie zatrudnionych pracowników, powinien ponownie obliczyć wysokość odpisu na ZFŚS, skorygować go i odpowiednio pomniejszyć lub zwiększyć stan tego funduszu.
Naliczanie odpisu na ZFŚS
Odpis na ZFŚS nalicza się na podstawie przeciętnej planowanej w danym roku kalendarzowym liczby zatrudnionych u pracodawcy, skorygowanej w końcu roku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych. Liczba zatrudnionych obejmuje pracowników zatrudnionych w pełnym i niepełnym wymiarze czasu pracy, po przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.
Do ustalenia przeciętnej liczby pracowników uwzględnia się pracowników zatrudnionych na podstawie umów o pracę zawartych na czas nieokreślony, na czas określony i na okres próbny. Do osób zatrudnionych zalicza się też pracowników powołanych, mianowanych lub wykonujących pracę na podstawie wyboru czy spółdzielczej umowy o pracę.
Przy ustalaniu przeciętnej liczby pracowników nie uwzględnia się pracowników tymczasowych – są oni zatrudnieni przez agencję pracy tymczasowej i to ona jest w stosunku do nich pracodawcą. Oczywiste jest, że nie uwzględnia się też osób nie będących pracownikami, świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, np. umowy o dzieło czy zlecenia.
Przeliczenia pracowników zatrudnionych na część etatu na pełne etaty dokonuje się według liczby godzin pracy ustalonych w umowie o pracę w stosunku do obowiązującej normy czasu pracy. W tym celu należy ustalić współczynnik przeliczeniowy (stosunek godzin pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy do godzin pracy w pełnym wymiarze czasu pracy) a następnie pomnożyć liczbę pracowników zatrudnionych na część etatu przez odpowiednie współczynniki przeliczeniowe.
Przeciętne zatrudnienie
Do ustalenia przeciętnego zatrudnienia w danym roku kalendarzowym niezbędne jest ustalenie przeciętnej liczby zatrudnionych w poszczególnych miesiącach. Można przy tym stosować metodę średniej arytmetycznej ze stanów dziennych w miesiącu, metodę uproszczoną lub metodę średniej chronologicznej. Metoda średniej arytmetycznej ze stanów dziennych w miesiącu polega na zsumowaniu stanów zatrudnienia z każdego dnia (w przeliczeniu na pełne etaty), a następnie podzieleniu otrzymanej wartości przez liczbę dni miesiąca. Przeciętne wynagrodzenie według metody uproszczonej oblicza się na podstawie sumy dwóch stanów dziennych (w pierwszym i ostatnim dniu miesiąca) podzielonej przez dwa. Natomiast metoda średniej chronologicznej polega na obliczeniu przeciętnej liczby zatrudnionych na podstawie sumy połowy stanu dziennego w pierwszym i ostatnim dniu miesiąca oraz stanu zatrudnienia w 15. dniu miesiąca podzielonej przez dwa.
Obliczając przeciętną liczbę zatrudnionych w danym roku kalendarzowym należy zsumować przeciętne liczby zatrudnionych w poszczególnych miesiącach, a otrzymaną wartość podzielić przez 12. Ten sposób obliczania przeciętnej liczby zatrudnionych stosuje się również w przypadku, gdy pracodawca działał w okresie krótszym niż jeden rok kalendarzowy albo naliczał odpis na ZFŚS na niepełny rok kalendarzowy.
Korekta odpisu na ZFŚS na koniec 2024 r.
Po ustaleniu faktycznego stanu zatrudnienia pod koniec roku pracodawca koryguje na tej podstawie kwoty odpisu na ZFŚS. Uzyskane liczby faktycznego stanu zatrudnienia trzeba pomnożyć przez wysokość obowiązujących odpisów – co daje odpis należny.
Podstawę do wyliczenia odpisu podstawowego na jednego pracownika w 2024 r. stanowi wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2023 r., czyli kwota 6445,71 zł.
Wysokość odpisu na ZFŚS w 2024 r.
Odpis obligatoryjny | ||
na jednego zatrudnionego w tzw. normalnych warunkach pracy | 37,5 proc. | 2417,14 zł |
na jednego pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze - w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych | 50 proc. | 3222,86 zł |
na jednego pracownika młodocianego: | ||
- I rok nauki | 5 proc. | 322,29 zł |
- II rok nauki | 6 proc. | 386,74 zł |
- III rok nauki | 7 proc. | 451,20 zł |
Zwiększenia fakultatywne | ||
na każdą osobę zatrudnioną, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności | 6,25 proc. | 402,86 zł |
na każdego emeryta i rencistę, nad którym zakład sprawuje opiekę | 6,25 proc. | 402,86 zł |
na każdą zatrudnioną osobę, pod warunkiem przeznaczenia całości tego zwiększenia na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego; dotyczy to pracodawców, którzy utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy oraz przeznaczą na ten cel z odpisu podstawowego kwotę odpowiadającą 7,5 punktu procentowego tego odpisu | 7,5 proc. | 483,43 zł |
Istotne jest porównanie należnego odpisu z wysokością odprowadzonych w maju i wrześniu 2024 r. rat odpisu. Jeżeli przeciętna faktyczna liczba zatrudnionych okaże się wyższa od zaplanowanej, to do 31 grudnia 2024 r. pracodawca powinien odprowadzić powstałą niedopłatę na konto ZFŚS. W przypadku gdy przeciętna faktyczna liczba zatrudnionych jest niższa niż planowana, wówczas można wycofać nadpłatę z rachunku ZFŚS lub przeznaczyć ją na działalność socjalną w 2025 r., zmniejszając tym samym wysokość przyszłorocznego odpisu na ZFŚS. Natomiast odpisu na ZFŚS nie należy korygować w sytuacji, gdy zakładany na początku 2024 r. przeciętny stan zatrudnienia nie uległ zmianie w kolejnych miesiącach roku. Korekta nie jest potrzebna także w razie gdy w ciągu roku nastąpiły zmiany kadrowe, ale nie nastąpiła zmiana w zakresie liczby zatrudnionych pracowników i wymiaru ich czasu pracy.
Podstawa prawna:
art. 5 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 288)
§ 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz.U. Nr 43, poz. 349)