Korekty środków przekazanych na zfśs powinni Państwo dokonać najpóźniej 31 grudnia br. W związku z tym należy porównać rzeczywiste średnioroczne zatrudnienie w 2011 r. z planowanym zatrudnieniem, na podstawie którego dokonali Państwo naliczeń odpisów na zfśs przekazanych 31 maja br. Jeżeli wystąpi nadwyżka odpisu, można ją wycofać z rachunku zfśs albo przeznaczyć na następny rok kalendarzowy, gdy zdecydują Państwo o utworzeniu funduszu w 2012 r. W przypadku niedoboru powinni Państwo niezwłocznie wpłacić brakującą kwotę na rachunek zfśs.
Podstawę naliczania odpisu na zfśs stanowi przeciętna planowana w danym roku kalendarzowym liczba pracowników, skorygowana z ostatnim dniem roku w stosunku do faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych. Dlatego najpóźniej 31 grudnia br. pracodawca powinien jeszcze raz przeliczyć liczbę zatrudnionych i naliczyć odpis na zfśs opierając się na rzeczywistych danych dotyczących zatrudnienia. W wyniku porównania obydwu kwot można stwierdzić, czy mamy do czynienia z nadwyżką czy niedoborem środków na rachunku funduszu.
Kwoty odpisu na zfśs w przeliczeniu na jednego zatrudnionego obowiązujące w 2011 r.
Odpis podstawowy | ||
Na jednego zatrudnionego w normalnych warunkach pracy | 37,50% | 1093,93 zł |
Na jednego zatrudnionego wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze – w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych | 50,00% | 1458,57 zł |
Na jednego pracownika młodocianego: ● w I roku nauki ● w II roku nauki ● w III roku nauki | 5% 6% 7% | 145,86 zł 175,03 zł 204,20 zł |
Odpis fakultatywny | ||
Na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności (zwiększenie odpisu) | 6,25% | 182,32 zł |
Na każdego emeryta i rencistę objętego opieką socjalną zakładu pracy (zwiększenie zfśs) | 6,25% | |
Na każdą zatrudnioną osobę, pod warunkiem przeznaczenia całości tych zwiększeń na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego utworzonego przez pracodawcę (zwiększenie zfśs) | 7,5% | 218,79 zł |
Ustalanie faktycznej przeciętnej liczby zatrudnionych
Ustalając przeciętną liczbę zatrudnionych należy w niej uwzględnić osoby pracujące zarówno w pełnym, jak i w niepełnym wymiarze czasu pracy (po przeliczeniu na pełny wymiar), w tym przebywające na urlopach macierzyńskich i wychowawczych, zatrudnione na podstawie:
- umowy o pracę,
- wyboru,
- mianowania,
- spółdzielczej umowy o pracę.
W liczbie zatrudnionych do celów naliczania odpisów na zfśs nie należy uwzględniać:
- osób wykonujących pracę nakładczą,
- osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia i umowy o dzieło.
Przy obliczaniu przeciętnej liczby zatrudnionych w danym roku kalendarzowym należy dodać przeciętną liczbę zatrudnionych w poszczególnych miesiącach i otrzymaną sumę podzielić przez 12 (§ 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych). Zarówno przepisy ustawy o zfśs, jak i rozporządzenia w sprawie ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych... nie zawierają dokładnych wytycznych dotyczących obliczania przeciętnego zatrudnienia w przypadku korzystania przez pracowników z urlopów bezpłatnych. Dlatego za prawidłowe należy przyjąć metody stosowane w badaniach statystycznych, o których mowa w objaśnieniach do sprawozdań np. o zatrudnieniu i wynagrodzeniach (Z-03), o pracujących, wynagrodzeniach i czasie pracy (Z-06).
Przeciętną liczbę zatrudnionych pracodawcy mogą ustalać przy zastosowaniu jednej z 3 metod:
- metodą średniej arytmetycznej ze stanów dziennych w miesiącu – mogą ją stosować pracodawcy, u których obserwuje się dużą płynność kadr lub natężenie udzielania urlopów bezpłatnych. Metoda ta polega na zsumowaniu stanów zatrudnienia z każdego dnia, a następnie podzieleniu otrzymanej wartości przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca. Osób przebywających na urlopach bezpłatnych nie należy wliczać do stanów dziennych w czasie trwania tych urlopów,
- metodą uproszczoną – mogą ją stosować pracodawcy o stabilnej sytuacji kadrowej. Polega ona na zsumowaniu dwóch stanów dziennych zatrudnienia (w pierwszym i w ostatnim dniu miesiąca) i podzieleniu otrzymanej sumy przez 2,
- metodą średniej chronologicznej – mogą ją stosować wszyscy pracodawcy. Polega ona na zsumowaniu połowy stanu dziennego zatrudnienia w pierwszym i ostatnim dniu miesiąca oraz stanu zatrudnienia w 15. dniu miesiąca i podzieleniu otrzymanej sumy przez 2.
Przy stosowaniu metod uproszczonej lub średniej chronologicznej do stanu zatrudnienia nie należy wliczać osób, które korzystały z urlopów bezpłatnych w wymiarze powyżej 14 dni.
WAŻNE!
Przy korzystaniu z metody uproszczonej lub średniej chronologicznej, do stanu zatrudnienia nie należy wliczać osób, które w danym roku korzystały z urlopów bezpłatnych w wymiarze powyżej 14 dni.
Korekta odpisu
Ponownego obliczenia kwoty należnego odpisu należy dokonać na podstawie danych o rzeczywistym stanie zatrudnienia, z wykorzystaniem kwot odpisów na zfśs obowiązujących na 2011 r. Porównując wysokość odpisu dokonanego na podstawie planowanego zatrudnienia z odpisem ustalonym według rzeczywistego stanu zatrudnienia pracodawca otrzymuje informację o nadwyżce lub niedoborze środków na rachunku zfśs. W przypadku niedoboru środków pracodawca powinien niezwłocznie wpłacić brakującą kwotę na rachunek funduszu. Jeżeli wskutek korekty powstanie nadwyżka, pracodawca może wycofać ją z rachunku lub przeznaczyć na działalność socjalną w następnym roku.
PRZYKŁAD
Pracodawca, o którym mowa w pytaniu, dokonał 31 maja br. wpłaty całości naliczonych odpisów w wysokości 26 239,73 zł, przyjmując na ten dzień poniższe dane dotyczące przeciętnego zatrudnienia:
Pracownik | Liczba pracowników | Liczba etatów | Kwota odpisu na jednego zatrudnionego | Razem |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Zatrudniony na pełny etat w normalnych warunkach | 20 | 20 | 1093,93 zł | 21 878,60 zł |
Zatrudniony na część etatu w normalnych warunkach | 2 | 1 | 1093,93 zł | |
Młodociany – 5% (I rok) | 1 | 1 | 145,86 zł | 145,86 zł |
Młodociany – 7% (III rok) | 1 | 1 | 204,20 zł | 204,20 zł |
Zatrudniony na pełny etat wykonujący pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze | 2 | 2 | 1458,57 zł | 2917,14 zł |
Suma | 26 239,73 zł |
Dokonując korekty odpisów na zfśs za 2011 r. należy:
Krok 1. Ustalić wielkość faktycznego zatrudnienia w poszczególnych miesiącach 2011 r. w przeliczeniu na pełny etat
Stan zatrudnienia w omawianej sytuacji w poszczególnych miesiącach 2011 r.:
Stan zatrudnienia w 2011 r. | Pracownik | |||||||||
zatrudniony na pełny etat w normalnych warunkach | zatrudniony na część etatu w normalnych warunkach | młodociany (I rok) | młodociany (III rok) | zatrudniony na pełny etat wykonujący pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze | ||||||
w osobach | w etatach | w osobach | w etatach | w osobach | w etatach | w osobach | w etatach | w osobach | w etatach | |
Styczeń | 20 | 20 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 |
Luty | 20 | 20 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 |
Marzec | 20 | 20 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 |
Kwiecień | 20 | 20 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 |
Maj | 20 | 20 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 |
Czerwiec | 20 | 20 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 |
Lipiec | 19 | 19 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 |
Sierpień | 19 | 19 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 |
Wrzesień | 19 | 19 | 2 | 1 |
|
|
|
| 2 | 2 |
Październik | 19 | 19 | 2 | 1 |
|
|
|
| 2 | 2 |
Listopad | 19 | 19 | 2 | 1 |
|
|
|
| 2 | 2 |
Grudzień | 19 | 19 | 2 | 1 |
|
|
|
| 2 | 2 |
Suma | 234 | 234 | 24 | 12 | 8 | 8 | 8 | 8 | 24 | 24 |
W obliczeniach uwzględniono pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy w normalnych warunkach, z którym umowa została rozwiązana 30 czerwca br., a także 2 pracowników młodocianych zwolnionych 31 sierpnia br. oraz pracownicę zatrudnioną na 1/2 etatu przebywającą na urlopie macierzyńskim, a następnie na urlopie wychowawczym. Zawarte w trakcie roku umowy zlecenia nie wpływają na stan zatrudnienia.
Krok 2. Obliczyć średnioroczne zatrudnienie w poszczególnych grupach pracowników
Pracownicy | Suma etatów w roku | Średnioroczne zatrudnienie w etatach |
Zatrudnieni na pełny etat w normalnych warunkach | 234 | 19,5 (234: 12) |
Zatrudnieni na część etatu w normalnych warunkach | 12 | 1 (12: 12) |
Młodociani I rok | 8 | 0,67 (8: 12) |
Młodociani III rok | 8 | 0,67 (8: 12) |
Zatrudnieni na pełny etat w szczególnie uciążliwych warunkach | 24 | 2 (24: 12) |
Krok 3. Naliczyć odpisy według rzeczywistego zatrudnienia na 31 grudnia br.
Posługując się kwotami odpisów na zfśs obowiązującymi w 2011 r. pracodawca dokonuje ponownego wyliczenia kwoty należnych odpisów z zastosowaniem danych o rzeczywistym stanie zatrudnienia w sposób podany w tabeli:
Pracownik | zatrudnienie | Kwota odpisu na jeden etat | Razem |
Zatrudniony na pełny etat w normalnych warunkach | 19,5 | 1093,93 zł | 21 331,64 zł |
Zatrudniony na część etatu w normalnych warunkach | 1 | 1093,93 zł | 1093,93 zł |
Młodociany (I rok)* | 1 | 145,86 zł | 145,86 zł |
Młodociany (III rok)* | 1 | 204,20 zł | 204,20 zł |
Zatrudniony na pełny etat wykonujący pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze | 2 | 1458,57 zł | 2917,14 zł |
Suma |
| 25 692,77 zł |
* Na pracownika młodocianego odpisu dokonujemy bez przeliczania na etaty.
Krok 4. Porównać wysokość odpisów na zfśs dokonanych na podstawie planowanego zatrudnienia z odpisami faktycznie należnymi i skorygować odpis
- pełna kwota odpisów obliczona według planowanego zatrudnienia przekazana 31 maja br. na rachunek zfśs: 26 239,73 zł,
- pełna kwota odpisów obliczona według faktycznego zatrudnienia na 31 grudnia br.: 25 692,77 zł,
- porównanie wysokości odpisów: 26 239,73 zł – 25 692,77 zł = 546,96 zł (nadwyżka).
Podstawa prawna:
- art. 1 ust. 1, art. 5–6, art. 12 ust. 1 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.),
- § 1, § 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz.U. Nr 43, poz. 349),
- obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 18 lutego 2011 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2010 r. i w drugim półroczu 2010 r. (M.P. Nr 15, poz. 156).