SN: Pensja netto 5000 zł za 10 lat stażu. Pensja 4000 zł netto za 5 lat stażu. Kiedy tak nie można?

opracował tomasz.krol@infor.pl Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
SN: Takie same pensje czy różne? W jednym zespole pracownicy z różnym stażem pracy. Np. 6 lat, 15 lat i 10 lat / Shutterstock

Staż pracy pracowników, to źródło konfliktów w firmach. Pracownik ma 7 lat stażu pracy i zarabia miesięcznie 1000 zł mniej od starszego pracownika (16 lat stażu). Ale obaj wykonują te same czynności. Jest tu dyskryminacja, czy nie? Albo odwrotna sytuacja. Pracownik ma staż pracy o np. 9 lat więcej od kolegów (na tym samym stanowisku pracy). Ale zarabia tyle samo co oni. Co zrobi sąd z pozwami pracowników domagających się wyrównania pensji?

Sąd sięgnie do wyroku SN z 14 marca 2019 r. (sygn. akt II PK 310/17) i potraktuje go jako punkt odniesienia, a wyrok zależy od tego, czy pracownik z dłuższym stażem (na takim samym stanowisku) ma wyższą produktywność od pracownika z niższym stażem. Kombinacja tych dwóch elementów:

Autopromocja
  1. wyższa produktywność
  2. dłuższy staż pracy

- uzasadnia zróżnicowanie wynagrodzeń. 

Jeżeli jednak pracownik z dłuższym stażem nie ma wyższej efektywności w pracy, lepszych wyników, to wynika z tego domniemanie, że dłuższy staż nie ma znaczenia praktycznego dla świadczenia pracy.

W przypadku korzystnego dla pracownika wyroku, który nakaże pracodawcy wypłacić odszkodowanie będzie także uwzględnione wynagrodzenie urlopowe

Poniżej przykład, kiedy takiego zróżnicowania nie ma i dlatego należy podnieść pracownikowi pensję z 2060 zł (to stawki z 2014 r.) do 2900 zł. Pracownik z 2060 zł robi to samo co pracownicy z 2090 zł. Więc powinni zarabiać tyle samo

Przykład

Firma ochroniarska pracownicom "porównywalnym" płaciła od dnia 1 października 2009 r. do dnia 31 sierpnia 2014 r. kwotę wynagrodzenia zasadniczego na poziomie od 2.500 do 2.900 zł, a pracownik, który poszedł do sądu w tym samym okresie otrzymywał wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 2.060 zł. Sąd Okręgowy (a potem SN) zasądzili 29 190 zł. Ponieważ pracownik zmarł w trakcie procesu, pieniądze otrzymali spadkobiercy.

SN: 8 lat stażu pracy więcej od koleżanki albo kolegi nie uzasadnia, że masz zarabiać 1000 zł więcej. Chyba, że wytwarzasz więcej

Dlaczego tak? Bo SN przyznał, że doświadczenie zawodowe stanowiące efekt długotrwałego wykonywania określonych obowiązków pracowniczych może wpływać na wysokość wynagrodzenia konkretnych pracowników. Ale tylko wtedy, gdy przekłada się na różny sposób wykonywania przez nich pracy. W przykładzie pracownicy z trochę większym stażem pracy mieli 2900 zł (pamiętajmy, że to stawki sprzed przeszło 10 lat), a pracownik dyskryminowany 2060 zł.

SN wskazał:

1) Należy sprawdzić, czy dłuższy staż pracy przekłada się na ilość i jakość pracy świadczonej przez pracowników z takim stażem. I w przykładzie się nie przekłada więc pensja 2060 zł nie jest sprawiedliwa wobec pensji 2900 zł.

2) Zakres zadań wszystkich pracowników ochrony, bez względu na to, czy w poprzednim okresie wykonywali oni pracę na stanowisku konwojenta, czy też konwojenta-wartownika, był identyczny. Wszyscy ci pracownicy wykonywali też takie same obowiązki. 

3) Posiadane  dłuższe doświadczenie zawodowe – stanowiące wyłącznie efekt dłuższego stażu pracy w ochronie i nieprzekładające się na ilość i jakość świadczonej pracy – nie miało znaczenia jako okoliczność uzasadniająca dozwolone zróżnicowanie w zakresie wysokości wynagrodzenia. 

Należało więc podnieść pensję 2060 do przedziału 2500-2900 zł

SN: Przykład dla sytuacji różnicy w stażu pracy i doświadczeniu pracowników

SN wyróżnił dwie sytuacje:

Sytuacja 1) Zgodna z prawem różnica pensji dwóch pracowników z uwagi na różnice w stażu między nimi (np. 10 lat różnicy stażu i różnica 1000 zł pensji netto).

SN: Usprawiedliwiona różnica pensji w zakresie ich wysokości (która nie narusza ustanowionej w art. 112 k.p. zasady równych praw w zatrudnieniu), będziemy mieli do czynienia wówczas, gdy konkretni pracownicy w związku z posiadaniem większego doświadczenia zawodowego niejednakowo wypełniają takie same obowiązki, co przekłada się na większą ilość oraz lepszą jakość wykonywanej przez nich pracy.

Przykład

 

Między pracownikami jest 8 lat różnicy w stażu. Zajmują zbliżone stanowisko. Ale bardziej doświadczony pracownik sprzedaje większą ilość produktów. Jego zarobki o 1000 zł wyższe są uzasadnione i zgodne z prawem.

Sytuacja 2) Niezgodna z prawem różnica pensji dwóch pracowników z uwagi na różnice w stażu między nimi (np. 10 lat różnicy stażu i różnica 1000 zł pensji netto).

SN: Jeśli natomiast efekt wykonywania takiej samej pracy przez porównywanych pracowników, mimo posiadania przez część z nich większego doświadczenia zawodowego, jest taki sam, to występujące pomiędzy nimi różnice w wynagrodzeniu naruszają zasadę równych praw w zatrudnieniu.

Przykład

Między pracownikami jest 8 lat różnicy w stażu. Zajmują zbliżone stanowisko. Ale bardziej doświadczony pracownik sprzedaje tyle samo produktów. Jego zarobki o 1000 zł wyższe od kolegów nie są uzasadnione stażem pracy i są niezgodne z prawem o dyskryminacji.

Kadry
Wreszcie 100% zasiłku z ZUS. Rewolucyjna zmiana w KP od 19 marca 2025 r. Sprawdź czy Cię dotyczy
18 mar 2025

Wreszcie 100% zasiłku z ZUS. Rewolucyjna zmiana w KP od 19 marca 2025 r. To prawdziwy prezent dla ogromnej grupy Polek i Polaków. Setki tysięcy pracowników zyskają nowe uprawnienie. To prawdziwa wisienka na torcie uprawnień tej grupy pracowniczej.

Dla kogo renta socjalna? Jakie są warunki przyznania tego świadczenia
18 mar 2025

Osoby pełnoletnie, które z powodu naruszenia sprawności organizmu są całkowicie niezdolne do pracy, mają prawo do renty socjalnej. Aby otrzymać to świadczenie, należy spełnić określone warunki. Rentę socjalną wypłaca ZUS.

Uzupełniający urlop macierzyński. Są już nowe rozporządzenia: treść wniosku, kody ubezpieczeniowe, dokumentacja pracownicza
18 mar 2025

Obowiązujące od 19 marca 2025 r. nowe przepisy wprowadzają uzupełniający urlop macierzyński. Nowelizacja Kodeksu pracy sprawiła, że niezbędna okazała się zmiana niektórych rozporządzeń wykonawczych do Kodeksu pracy. Są już nowe rozporządzenia zmieniające poprzednie przepisy.

1 691,02 zł a nie 1 878,91 zł najniższej emerytury po marcowej waloryzacji w 2025 r. Jak to możliwe?
18 mar 2025

Nie da się ukryć, że niektórzy emeryci są zawiedzeni. Mają brutto 1 691,02 zł a nie 1 878,91 zł emerytury po marcowej waloryzacji, jak to się czyta i podaje w wielu miejscach. Jak to możliwe? Spodziewano się większych podwyżek, ale i tak trzeba się cieszyć, bo zapowiedzi na 2026 r. są jeszcze gorsze. Inflacja ma spadać więc i wzrosty emerytur, rent i dodatków będą mniejsze.

Jawność wynagrodzeń w firmach: Czy zmieni się polityka płacowa?
18 mar 2025

W Sejmie znajduje się poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy. Zakłada on wprowadzenie obowiązku przedstawiania w ofertach pracy proponowanego wynagrodzenia. Ponadto w projekcie przewidziano zasadę jawności wynagrodzeń w firmach. Jak zaawansowane są prace nad nowelizacją Kodeksu pracy?

Webinar: Nowa ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców – najważniejsze zmiany + certyfikat gwarantowany
18 mar 2025

Praktyczny webinar „Nowa ustawa o zatrudnianiu cudzoziemców – najważniejsze zmiany” poprowadzi Mariusz Makowski, doradca podatkowy, wykładowca akademicki i autor licznych publikacji. Ekspert w przystępny sposób omówi zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców oraz przedstawi sposoby na skuteczne przygotowanie się do nowych obowiązków pracodawców. Każdy z uczestników webinaru otrzyma imienny certyfikat, roczny nielimitowany dostęp do retransmisji wydarzenia oraz materiały dodatkowe.

Ważenie płac [Wywiad]
18 mar 2025

Rozmowa Doroty Dublanki, dyrektorki zarządzającej, dyrektorki Departamentu Zasobów Ludzkich i Organizacji w KIR, z Katarzyną Sarek-Sadurską, r.pr., partnerką zarządzającą People & Law, o tym, jak przygotować dział HR i organizację na wdrożenie dyrektywy o równości i przejrzystości wynagrodzeń

W 2025 r. dopłacają nawet do 380 zł miesięcznie na mieszkanie czy dom, też do najmu. Świadczenie zwolnione z podatku i dla osób zadłużonych
18 mar 2025

Osoby, które nie są wstanie utrzymać się, a ze względu na niskie dochody nie mają możliwości ponosić wydatków za lokal - mogą liczyć na spore wsparcie finansowe ze strony państwa. Przy wysokich ratach kredytu i wysokich opłat za media, to wspaniała wiadomość. Wbrew pozorom świadczenie w 2025 r. obejmuje szeroki krąg uprawnionych, bo zmieniły się limity po marcowej waloryzacji w 2025 r.

Opieka nad zwierzęciem może przyczynić się do awansu
18 mar 2025

Posiadanie psa lub kota może pomóc w rozwoju kariery? Tak wynika z ostatnich badań brytyjskich naukowców. Zależności obcowania ze zwierzakami a sukcesem jest jednak więcej.

Dodatek motywacyjny źródłem konfliktów. Czy będzie nowelizacja przepisów?
18 mar 2025

Samorządowcy domagają się zapewnienia dodatków motywacyjnych dla wszystkich pracowników zatrudnionych w ośrodkach pomocy społecznej, centrach pomocy rodzinie oraz w zespołach do spraw orzekania o niepełnosprawności. Przedstawiciele Związku Powiatów Polskich chcą rozmawiać o nowelizacji przepisów z MRPiPS.

pokaż więcej
Proszę czekać...