W podstawie wymiaru świadczenia chorobowego dla Państwa pracownicy nie należy uwzględniać ani kosztu szkolenia, ani wartości upominku. Koszt szkolenia nie wchodzi do podstawy zasiłku, ponieważ nie została od niego odprowadzona składka na ubezpieczenie chorobowe. Z kolei wartość słodkiego upominku jest świadczeniem o charakterze jednorazowym, przyznanym niezależnie od oceny pracy pracownika, na który nie ma wpływu fakt przebywania przez pracownicę na zwolnieniu lekarskim.
Pracodawca ma obowiązek ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych (art. 17 Kodeksu pracy, dalej k.p.). Przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych należy rozumieć zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą (art. 1031 § 1 k.p.). Pracodawcy z tego obowiązku wywiązują się m.in. przez organizację różnego rodzaju szkoleń i kursów.
Pokrycie przez pracodawcę kosztów podnoszenia kwalifikacji pracowników stanowi przychód tych pracowników ze stosunku pracy. Za przychody ze stosunku pracy uważa się bowiem wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Zaliczamy do nich m.in. wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 updof).
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 18 ust. 1 ustawy systemowej). Przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 updof).
Przychody związane z podnoszeniem kwalifikacji znajdują się wśród przychodów wyłączonych z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (§ 2 ust. 1 pkt 29 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, dalej rozporządzenie składkowe), a także nie odprowadza się od ich wartości podatku dochodowego od osób fizycznych (art. 21 ust. 1 pkt 90 updof). Zwolniona z podatku dochodowego jest bowiem wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.
WAŻNE!
Przychód pracownika związany z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych jest wyłączony z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Z opodatkowania i oskładkowania nie jest natomiast zwolniona wartość pieniężna świadczeń rzeczowych – a takim świadczeniem jest słodki upominek, który pracownicy otrzymali na koniec szkolenia. Świadczenia tego typu nie zostały wymienione jako korzystające ze zwolnień ani w ustawie o pdof, ani w rozporządzeniu składkowym. Do celów składkowych wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu, a w razie ich braku – według cen ich zakupu (§ 3 pkt 2 rozporządzenia składkowego). Zdaniem większości ekspertów podatkowych, słodki upominek należy traktować jak przychód ze stosunku pracy, a wartość pieniężną takiego świadczenia trzeba doliczyć do pozostałych przychodów uzyskanych w danym miesiącu ze stosunku pracy i od łącznej kwoty dochodów odprowadzić składki na ubezpieczenia społeczne oraz obliczyć i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy.
Ustalenie, czy od danego przychodu są odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne (w tym na ubezpieczenie chorobowe), ma kluczowe znaczenie do ustalenia, czy przychody te będą uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego. Podstawę wymiaru zasiłku przysługującego pracownikowi stanowi bowiem przeciętny miesięczny przychód pracownika, stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe, wypłacony za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (art. 36 ust. 1 w zw. z art. 3 pkt 3 ustawy zasiłkowej). Ta sama zasada obowiązuje przy ustalaniu wynagrodzenia chorobowego. Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy należy obliczać według zasad obowiązujących przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wypłacać za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy (art. 92 § 2 k.p.).
Wartości szkolenia nie należy uwzględniać w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego pracownika, gdyż od wartości szkolenia nie naliczono ani nie odprowadzono składek na ubezpieczenia społeczne. Również słodkiego upominku nie należy uwzględniać w podstawie zasiłku chorobowego, mimo że jego wartość należało ująć w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Słodki upominek stanowi bowiem wyjątkowe, jednorazowe świadczenie rzeczowe, przyznane niezależnie od oceny pracy pracownika, na którego przyznanie nie ma wpływu okres pobierania zasiłku chorobowego. Zatem fakt pobytu pracownicy na zwolnieniu lekarskim w żaden sposób nie wpływa na prawo pracownicy do tego świadczenia rzeczowego ani na jego wartość.
PRZYKŁAD
Pracownica, zatrudniona od lipca 2011 r., jest wynagradzana stawką wynoszącą 20 zł/godzinę. W okresie od 28 listopada do 23 grudnia br. pracownica przebywała na zwolnieniu lekarskim. W poprzednich miesiącach otrzymywała następujące wynagrodzenie: w lipcu 3360 zł, w sierpniu 3520 zł, we wrześniu 3570 zł (w tym wartość słodkiego upominku 50 zł), w październiku 3360 zł.
Podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego tej pracownicy po odliczeniu składek w wysokości 13,71% wynosi:
- 2899,34 zł + 3037,41 zł + 3037,41 zł + 2899,34 zł = 11 873,50 zł,
- 11 873,50 zł : 4 miesiące = 2968,38 zł.
Ponieważ w czasie ciąży miesięczny zasiłek chorobowy wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku, obliczona podstawa stanowi jednocześnie wartość miesięcznego zasiłku chorobowego.
Wysokość zasiłku za 1 dzień niezdolności do pracy wynosi 1/30 kwoty miesięcznego zasiłku. Zatem wysokość zasiłku chorobowego za 1 dzień choroby tej pracownicy wynosi:
2968,38 zł : 30 dni = 98,95 zł – stawka 100%.
Za czas choroby pracownica otrzyma odpowiednio wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy w następującej wysokości:
- w listopadzie: 3 dni x 98,95 zł = 296,85 zł,
- w grudniu: 23 dni x 98,95 zł = 2275,85 zł.
W podstawie wymiaru zasiłku uwzględniono tylko wynagrodzenie za czas pracy, nie uwzględniono ani wartości szkolenia, ani słodkiego upominku.
Podstawa prawna:
- art. 17, art. 92 § 2, art. 1031 § 1 Kodeksu pracy,
- art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.),
- § 1, § 2 ust. 1 pkt 29, § 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 161, poz. 1106 ze zm.),
- art. 3 pkt 3, art. 36 ust. 1, art. 41. ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.).