Czy zatrudnienie niani, gosposi lub innej osoby w celach prywatnych determinuje powstanie obowiązku tworzenia PPK? Kim jest podmiot zatrudniający i osoba zatrudniona w rozumieniu ustawy o PPK?
Dla osoby zatrudnionej wyłącznie w celach prywatnych nie tworzy się PPK
Jeżeli osoba fizyczna zatrudnia inną osobę fizyczną wyłącznie w celach prywatnych (np. gosposię, nianię), nie ma obowiązku uruchomienia dla niej PPK. Także osoba fizyczna, która wdrożyła PPK w związku z prowadzoną przez siebie działalnością, nie „zapisuje” do tego programu osób, które zatrudnia tylko w celach prywatnych.
Osoby zatrudnione
Obowiązek wdrożenia PPK ciąży na podmiocie zatrudniającym – w celu zapewnienia, aby oszczędzać w tym programie mogły osoby zatrudnione w tym podmiocie. Definicje pojęć: „osoby zatrudnione” oraz „podmiot zatrudniający” zawarte są w przepisach ustawy o pracowniczych planach kapitałowych. „Osobami zatrudnionymi” są m.in. pracownicy (z wyjątkiem m.in. młodocianych) oraz zleceniobiorcy – podlegający z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Podmiot zatrudniający
Status „podmiotu zatrudniającego” mają m.in. pracodawcy lub zleceniodawcy, o ile mają numer identyfikacyjny (NIP lub REGON) - w przypadku, gdy pracodawca lub zleceniodawca nie ma numeru identyfikacyjnego, status „podmiotu zatrudniającego” ma płatnik składek na ubezpieczenia społeczne.
Aby mieć status „podmiotu zatrudniającego”, nie trzeba wykonywać określonego rodzaju działalności (np. działalności gospodarczej). Osoba fizyczna, która zatrudnia inną osobę fizyczną wyłącznie w celach prywatnych, nie musi się jednak obawiać, że - skoro jest dla tej osoby „podmiotem zatrudniającym” - ma obowiązek uruchomić dla niej PPK. W takich przypadkach nie stosuje się przepisów ustawy o PPK. Wynika to z art. 13 ust. 1 pkt 2 tej ustawy.
Pan A zatrudnił opiekunkę do dziecka, którą chce „zapisać” do PPK. Nie jest to dopuszczalne, gdyż w takim przypadku nie mają zastosowania przepisy ustawy o PPK.
Zatrudnienie poza prowadzoną działalnością a PPK
Omawiane wyłączenie ze stosowania ustawy o PPK ma zastosowanie także w przypadku, gdy dana osoba prowadzi określoną działalność (np. gospodarczą) i dodatkowo zatrudnia daną osobę wyłącznie w celach prywatnych (np. nianię). W takim przypadku - nawet gdy ma wdrożone PPK dla osób zatrudnionych w ramach swojej działalności - nie „zapisuje” do PPK osoby, którą zatrudnia wyłącznie w celach prywatnych.
Pani B prowadzi salon fryzjerski. Początkowo nie miała wdrożonego PPK, gdyż ma status mikroprzedsiębiorcy i wszystkie osoby zatrudnione zadeklarowały jej niedokonywanie wpłat do PPK, co powodowało, że w jej przypadku nie miały zastosowania przepisy ustawy o PPK (por. art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK). W styczniu br. pani B zatrudniła jednak nową fryzjerkę, która nie złożyła deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, co spowodowało, że pani B uruchomiła ten program (zawarła umowę o zarządzanie PPK z instytucją finansową oraz umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz tej fryzjerki).
Od 3 czerwca br. pani B zatrudnia, wyłącznie w celach prywatnych, gosposię, która chce zostać „zapisana” do PPK (poprosiła o to panią B). Nie jest to jednak możliwe. Pani B jest osobą fizyczną, która zatrudnia - w zakresie niezwiązanym ze swoją działalnością gospodarczą - inną osobę fizyczną (gosposię), w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby. W takim przypadku, zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy o PPK, nie stosuje się przepisów ustawy o PPK. Pani B nie może „zapisać” gosposi do PPK – nawet, gdyby chciała uwzględnić prośbę gosposi.
Wyłączenie ze stosowania ustawy o PPK, przewidziane w art. 13 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, nie ma zastosowania do osób fizycznych, które - choć nie prowadzą działalności gospodarczej - to jednak zatrudniają inne osoby nie wyłącznie w celach prywatnych.
Więcej na temat PPK na www.mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.htm.
Ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 427).