Zatrudniamy pracownika wynagradzanego wyłącznie zmiennymi składnikami. Przez ostatnie 4 miesiące osoba ta chorowała. W czerwcu br. złożyła wniosek o urlop wypoczynkowy. Jak obliczyć wynagrodzenie urlopowe dla tego pracownika?
Jeżeli pracownik nie uzyskiwał zmiennego wynagrodzenia przez pełne 4 miesiące, to w podstawie urlopowej powinni Państwo uwzględnić najbliższe 12 miesięcy, za które przysługiwało mu takie wynagrodzenie. Tak ustaloną podstawę należy podzielić przez liczbę godzin przepracowanych w tym okresie. Szczegóły w uzasadnieniu.
Państwa pracownik chorował przez 4 miesiące w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Jeżeli były to pełne 4 miesiące niezdolności do pracy, to podstawę urlopową należy obliczyć z 12 miesięcy, wyłączając pełne miesiące nieobecności w pracy i uwzględniając miesiące wcześniejsze, bezpośrednio następujące po sobie, za które pracownik nabył prawo do zmiennej pensji (§ 11 ust. 1 rozporządzenia urlopowego).
Michał T. przebywał na urlopie wypoczynkowym od 5 do 13 maja 2014 r. (56 godzin). Jest wynagradzany prowizyjnie. Ze względu na dużą zmienność w wysokości wynagrodzenia pracodawca ustalił podstawę wynagrodzenia urlopowego z okresu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc wypoczynku, czyli w tym przypadku z okresu od maja 2013 r. do kwietnia 2014 r. W okresie od listopada 2013 r. do lutego 2014 r. pracownik przebywał na zwolnieniach lekarskich i nie otrzymywał prowizji. Dlatego do obliczeń należy przyjąć wynagrodzenie wypłacone w marcu i kwietniu 2014 r. oraz w okresie od stycznia do października 2013 r. Wynagrodzenie prowizyjne wypłacone w tych 12 miesiącach wyniosło łącznie 86 528 zł, a liczba przepracowanych w tym okresie godzin – 2032. Wynagrodzenie urlopowe za maj wyniosło:
86 528 zł : 2032 godziny = 42,58 zł – wynagrodzenie za 1 godzinę pracy,
42,58 zł x 56 godz. urlopu = 2384,48 zł – wynagrodzenie za urlop.
Polecamy poradnik: Kodeks pracy 2014 z komentarzem
Podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego oblicza się ze składników zmiennych przysługujących za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc. Przyjmuje się je w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. W przypadkach znacznego wahania wysokości zmiennych składników wynagrodzenia mogą być one uwzględnione przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu (§ 8 ust. 1–2 rozporządzenia urlopowego). Jeśli pracodawca uzna wynagrodzenie pracownika za zbyt zróżnicowane co do wysokości, to może wydłużyć okres, z którego jest uwzględniana podstawa urlopowa, z 3 do 4, 6 lub 9 miesięcy (maksymalnie do 12 miesięcy). Jeśli zarobki mają charakter zmienny, dłuższy okres pozwala na obliczenie bardziej realnego wynagrodzenia. Należy mieć bowiem na uwadze, że za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie otrzymałby gdyby w tym czasie pracował (art. 172 Kodeksu pracy).
Wybór przez pracodawcę dłuższego niż 3-miesięczny okresu, z którego jest ustalana podstawa wymiaru wynagrodzenia urlopowego, powinien wynikać ze skali wahania wysokości składników zmiennych wynagrodzenia.
Jeżeli pracownik nie uzyskał przez pełne kalendarzowe miesiące danego okresu, z którego jest ustalana podstawa urlopowa, np. zmiennych miesięcznych premii regulaminowych, to należy cofnąć się do najbliższych miesięcy, w których osiągnął takie wynagrodzenie (§ 11 ust. 1 rozporządzenia urlopowego). Nie należy skracać 3- lub 12-miesięcznego okresu o miesiące, w których pracownik nie uzyskał wynagrodzenia zmiennego. Należy przyjąć, że nie chodzi w tym przypadku o sytuację, kiedy pracownik pracował, a mimo to nie otrzymał w ogóle np. premii czy prowizji, bo jej nie wypracował. Według dominującej opinii brak wynagrodzenia powinien wynikać z całomiesięcznej absencji, np. chorobowej czy spowodowanej urlopem. Jednak, mimo że takie jest powszechne stanowisko w tym zakresie, to katalog przyczyn, dla których pracownik nie nabył prawa do zmiennych składników wynagrodzenia, nie został zdefiniowany (§ 11 ust. 1 rozporządzenia urlopowego).
Obliczanie ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy
Należy uznać, że jeżeli okres nieobecności pracownika w pracy rozpoczął się i zakończył w trakcie miesiąca, czyli nie obejmował pełnego miesiąca, to taki miesiąc należy uwzględnić przy ustalaniu podstawy wymiaru wynagrodzenia urlopowego nawet wówczas, gdyby za taki miesiąc zmienne wynagrodzenie nie przysługiwało.
W takiej sytuacji wskazanym rozwiązaniem jest przyjęcie zmiennych składników wynagrodzenia z okresu 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Uzyskane w tym okresie zsumowane wynagrodzenie należy podzielić przez liczbę przepracowanych w tym czasie godzin.
Adam P. oprócz miesięcznej stawki stałej w wysokości 2000 zł otrzymuje prowizje od sprzedanych artykułów gospodarstwa domowego, które stanowią średnio ok. 75% stawki stałej. Ze względu na brak popytu w okresie od 15 stycznia do 5 marca br. pracownik nie osiągnął sprzedaży w wymaganej wysokości i nie otrzymał za te miesiące prowizji. W czerwcu Adam P. korzystał z 10 dni urlopu wypoczynkowego. Ze względu na duże wahania prowizji, pracodawca Adama P. przyjął ten składnik w wysokości wypłaconej od czerwca 2013 r. do maja 2014 r. Takie postępowanie jest prawidłowe.
Polecamy serwis: Urlopy
Podstawa Prawna:
- art. 172 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2014 r., poz. 208
- § 6, § 8–9, § 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop – Dz.U. Nr 2, poz. 14; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 174, poz. 1353
Więcej przeczytasz w Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń >>>