Zmiana pracodawcy
Najczęściej jednak urlop w wymiarze proporcjonalnym jest ustalany w razie zmiany pracodawcy w trakcie roku kalendarzowego, tj. w przypadku gdy dochodzi do rozwiązania stosunku pracy u jednego pracodawcy i nawiązania stosunku pracy u kolejnego pracodawcy.
Zasadą jest, że pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w pełnym, nie zaś proporcjonalnym wymiarze, oczywiście uzależnionym od okresu zatrudnienia, poziomu wykształcenia, posiadania tzw. okresów zaliczalnych do stażu pracy wpływających na wymiar urlopu oraz wymiaru czasu pracy, w którym jest zatrudniony. Zatem pracownik mający np. pięcioletni staż pracy i wyższe wykształcenie, zatrudniony na czas nieokreślony i w pełnym wymiarze czasu pracy - ma prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego. Urlop ten powinien być udzielany w naturze w trakcie zatrudnienia pracownika, zgodnie z zasadami określonymi w kodeksie pracy. Jedną z nich jest możliwość dzielenia urlopu na wniosek pracownika, przy czym w takim przypadku jedna jego część powinna obejmować co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych.
Rozliczenie z pracodawcą
Obowiązek pracodawcy rozliczenia się z pracownikiem z urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym, co także spowoduje jego podzielenie, istnieje dopiero w momencie ustania zatrudnienia. Z dniem zakończenia pracy u danego pracodawcy powstaje bowiem obowiązek wypłacenia pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany do tego dnia urlop w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia.
Zatem w dniu ustania stosunku pracy mogą wystąpić następujące trzy sytuacje:
Po pierwsze - pracownik wykorzysta do tego dnia cały należny mu urlop wypoczynkowy. Oznacza to, że pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia temu pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego, zaś w przypadku podjęcia kolejnego zatrudnienia w tym samym roku kalendarzowym pracownik nie ma już prawa do urlopu wypoczynkowego.
Po drugie - pracownik wykorzysta do tego dnia urlop w wymiarze niższym niż wynikający z okresu zatrudnienia przypadającego do dnia ustania stosunku pracy. W takim przypadku pracodawca jest obowiązany wypłacić pracownikowi ekwiwalent pieniężny za wymiar urlopu stanowiący różnicę między urlopem proporcjonalnym a urlopem wykorzystanym. W przypadku podjęcia kolejnego zatrudnienia w tym samym roku kalendarzowym pracownik będzie miał prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia przypadającego do końca roku.
Po trzecie - pracownik wykorzysta do tego dnia urlop w wymiarze wyższym niż wynikający z okresu zatrudnienia przypadającego do dnia ustania stosunku pracy. W takim przypadku pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego, zaś kolejny pracodawca, ustalając urlop w wymiarze proporcjonalnym do okresu zatrudnienia tego pracownika przypadającego do końca roku kalendarzowego, stosuje zasadę, zgodnie z którą łączny wymiar urlopu u pierwszego i kolejnego pracodawcy nie może w danym roku kalendarzowym przekroczyć 26 dni.
ZASADY USTALANIA WYMIARU URLOPU
Ustalając urlop w wymiarze proporcjonalnym pamiętaj, że:
• niepełny miesiąc zatrudnienia traktujemy jak pełny miesiąc pracy,
• niepełny dzień urlopu zaokrąglamy w górę do pełnego dnia,
• rozwiązanie i nawiązanie kolejnego stosunku pracy w tym samym miesiącu kalendarzowym oznacza, że urlop za ten miesiąc należy się od pierwszego pracodawcy,
• łączny wymiar urlopu w roku kalendarzowym w razie zatrudniania się u kolejnych pracodawców nie może, co do zasady, przekroczyć wymiaru określonego w kodeksie pracy.
PRZYKŁAD
CAŁY URLOP U PIERWSZEGO PRACODAWCY
PRZYKŁAD
PRACODAWCA WYPŁACA EKWIWALENT
Kilkakrotna zmiana pracy
Przedstawiony wyżej sposób rozliczenia urlopu wypoczynkowego pracownika w przypadku zmiany pracodawcy obowiązuje oczywiście także wówczas, gdy pracownik jest w danym roku kalendarzowym zatrudniany kolejno przez większą liczbę pracodawców.
Przerwy w zatrudnieniu
Pozostawanie bez pracy po zakończeniu zatrudnienia i przed podjęciem kolejnego zatrudnienia negatywnie wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego. Kolejni pracodawcy są bowiem obciążeni wymiarem urlopu wypoczynkowego odpowiadającym wyłącznie okresowi zatrudnienia. Zatem pozostawanie poza stosunkiem pracy w konkretnych przypadkach pozbawi pracownika określonej części urlopu.
Praca w dwóch firmach
Zmiana pracodawcy w roku kalendarzowym może także polegać na tym, że pracownik przez jakiś czas, np. miesiąc, pozostaje jednocześnie w dwóch stosunkach pracy. Tak będzie, jeżeli nawiązanie kolejnego stosunku pracy następuje jeszcze w trakcie trwającego zatrudnienia u innego pracodawcy. W takim przypadku rozliczenie urlopu w wymiarze proporcjonalnym także powinno nastąpić z poszanowaniem zasady, że jego wymiar odpowiada okresowi zatrudnienia u poszczególnych pracodawców. Uprawnienia ze stosunku pracy, a więc i wymiar urlopu wypoczynkowego, ustala się bowiem odrębnie w każdym stosunku pracy.
PRZYKŁAD
W SUMIE 26 DNI
PRZYKŁAD
PRACA W KILKU FIRMACH
PRZYKŁAD
NIEPOZOSTAWANIE W ZATRUDNIENIU SKRACA URLOP
PRZYKŁAD
RÓWNOLEGŁE ZATRUDNIENIE
Podstawa prawna:• art. 152-173 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).