Urlop okolicznościowy
Pierwsze dni wolne tata może dostać już po narodzinach dziecka. Zgodnie z rozporządzeniem ministra, z tytułu urodzenia się dziecka mężczyźnie przysługują dwa dni urlopu okolicznościowego. Za ten czas pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, które obliczane jest identycznie jak za urlop wypoczynkowy.
Jeśli żona znajduje się w okresie połogu, pracownik – ojciec może dostać zwolnienie na opiekę nad członkiem rodziny, który takiej opieki wymaga, do 14 dni w roku kalendarzowym. Za okres zwolnienia przysługuje mu zasiłek opiekuńczy w wysokości 80 proc. wynagrodzenia.
Urlop ojcowski
Od kilku lat, tacie na etacie przysługuje urlop ojcowski. Udziela się go w wymiarze dwóch tygodni, na pisemny wniosek pracownika, który powinien zostać złożony nie później niż siedem dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu. Nie należy zwlekać ze złożeniem wniosku, gdyż urlop ojcowski przysługuje w okresie nie dłuższym niż do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia.
Zobacz również: Nowy urlop rodzicielski dla obojga rodziców
Urlop macierzyński
O ile urlop ojcowski przysługuje tylko tacie, to do urlopu macierzyńskiego ma prawo już oboje rodziców. Wymiar tego urlopu uzależniony jest od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie i może wynosić od 20 do 37 tygodni. Pierwsze tygodnie przysługują wyłącznie matce, ale już po 8 tygodniach, w sytuacji, gdy matka wymaga hospitalizacji, ojciec może wykorzystać część urlopu macierzyńskiego. Wykorzystana przez ojca część urlopu powinna odpowiadać okresowi hospitalizacji. Należy jednak pamiętać o tym, iż łączny wymiar urlopu obojga rodziców nie może być wyższy od wymiaru przysługującego matce.
Po 14. tygodniu urlopu macierzyńskiego pracownica - matka może zrezygnować z pozostałej części urlopu na rzecz ojca – pracownika. W tym celu pracownica, nie później niż siedem dni przed przystąpieniem do pracy, musi złożyć wniosek u szefa, dołączając zaświadczenie od pracodawcy ojca. Zaświadczenie powinno potwierdzać termin rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego przez ojca, który powinien przypadać bezpośrednio po dniu rezygnacji z urlopu przez matkę. Po upływie urlopu macierzyńskiego, przysługuje dodatkowy urlop macierzyński. Długość dodatkowego urlopu macierzyńskiego, tak jak w przypadku podstawowego urlopu macierzyńskiego, uzależniona jest od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Może wynosić od 6 do 8 tygodni.
Polecamy serwis: Urlopy
Urlop rodzicielski
Po dodatkowym urlopie macierzyńskim pracownik może skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni, bez względu na liczbę dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Na tym urlopie może przebywać ojciec równocześnie z matką, należy tylko pamiętać o tym, aby łącznie nie przekraczał on wspomnianej liczby tygodni. Wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego należy złożyć w terminie 14 dni przed planowanym terminem jego rozpoczęcia, podając w nim datę zakończenia dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Trzeba również dołączyć pisemne oświadczenie drugiego rodzica o braku zamiaru lub o korzystaniu z urlopu przez okres wskazany we wniosku, przez drugiego z rodziców.
Urlop wychowawczy
Ojcu, jeśli spełnia określone warunki, przysługuje również prawo do urlopu wychowawczego. Jeżeli był zatrudniony u dotychczasowych pracodawców co najmniej sześć miesięcy, a dziecko nie ukończyło piątego roku życia, może składać wniosek o urlop wychowawczy do pracodawcy. Wniosek należy złożyć co najmniej dwa tygodnie przed planowanym urlopem, podając datę rozpoczęcia i zakończenia urlopu. Dodatkowo, jeśli dochód na jednego członka rodziny miesięcznie nie przekracza 539 zł, rodzicowi przysługuje zasiłek rodzinny.
W okresie, w którym ojciec mógłby korzystać z urlopu wychowawczego, ma prawo do obniżenia wymiaru czasu pracy. Wniosek powinien złożyć co najmniej dwa tygodnie przed planowanym terminem rozpoczęcia pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy. Jeżeli wniosek zostanie złożony później, pracę w obniżonym wymiarze będzie mógł rozpocząć z upływem dwóch tygodni od złożenia wniosku.
Ochrona przed zwolnieniem
Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę z pracownikiem przebywającym na urlopie ojcowskim, macierzyńskim, dodatkowym urlopie macierzyńskim i urlopie rodzicielskim. Od dnia złożenia wniosku o urlop wychowawczy do momentu powrotu do pracy, ojciec – pracownik również chroniony jest przed zwolnieniem. Po zakończeniu urlopu wychowawczego pracodawca musi dopuścić pracownika do pracy. Podobnie jak przy urlopie wychowawczym, praca w niepełnym wymiarze czasu pracy przez 12 miesięcy chroni ojca przed rozwiązaniem umowy za wypowiedzeniem przez pracodawcę. Rozwiązanie umowy przez pracodawcę w tym czasie dopuszczalne jest jedynie w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Dni na opiekę
Pracownik – ojciec, który wychowuje co najmniej jedno dziecko do 14. roku życia ma prawo do dwóch dni zwolnienia od pracy w ciągu roku kalendarzowego. Wymiar ten nie ulega zwiększeniu w związku z posiadaniem większej liczby dzieci.
Prawo to przysługuje również w sytuacji, gdy matka nie jest zatrudniona i może sprawować opiekę. W sytuacji, gdy oboje rodzice są zatrudnieni, prawo do dwóch wolnych dni na opiekę ma jedno z nich. Niewykorzystane dni wolne na opiekę nie przechodzą na następny rok. Za czas sprawowania opieki pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości wynagrodzenia przysługującego za czas urlopu wypoczynkowego.
Zgoda na pracę w nadgodzinach
Pracownika opiekującego się dzieckiem do lat 4, pracodawca bez jego zgody nie może zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy oraz nie może delegować poza stałe miejsce pracy.
Pracodawca, tak jak w przypadku matki, zobowiązany jest uwzględnić wnioski ojca o przyznanie omówionych urlopów.
Zadaj pytanie: Forum Kadry