Ideą projektu tzw. "babciowego" i "Aktywny rodzic" - jest zachęcenie do aktywności zawodowej rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesiąca życia, w szczególności matek - tak, aby mogły powrócić lub wejść na rynek pracy po przerwie związanej z opieką nad małym dzieckiem. Pozytywnie wpłynie to rynek pracy a tym samym gospodarkę państwową. Rodzice dzieci z niepełnosprawnościami mają otrzymać aż 1900 zł pomocy. Na jakich zasadach?
- Dlaczego Polacy nie chcą mieć dzieci?
- Projekt nowej ustawy o wsparciu dla rodziców - "Aktywny rodzic"
- Skąd pomysł na "babciowe" i program "Aktywny rodzic"?
- Im więcej dzieci - tym mniejsza szansa na zatrudnienie czy powrót kobiet na rynek pracy
- 1900 zł dla dzieci z niepełnosprawnością
- Rozwód i separacja a 1500 zł czy 1900 zł na dziecko
Dlaczego Polacy nie chcą mieć dzieci?
Wśród barier wskazywanych przez rodziców w posiadaniu potomstwa Polacy wskazują m.in. brak instytucji opieki dostępnej nie tylko terytorialnie, ale i finansowano, a także brak zaufania do jakości świadczonej opieki nad dziećmi w żłobkach i innych instytucjach opieki nad najmłodszymi dziećmi. Rząd wyszedł naprzeciw tym osobom proponują program "Aktywny rodzic".
Projekt nowej ustawy o wsparciu dla rodziców - "Aktywny rodzic"
Projekt z dnia 8 kwietnia 2024 r., ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka –„Aktywny rodzic” (dalej jako: projekt) został zatwierdzony przez rząd w dniu 9 kwietnia 2024 r. Teraz trafi do Sejmu. W założeniu nowe przepisy mają wejść w życie w dniu 1 października 2024. Program zakłada trzy rodzaje dofinansowania do opieki nad dziećmi do lat 3:
WARIANT 1. Aktywnie w żłobku (1500 zł, w przypadku podjęcia aktywności zawodowej rodzica, 1900 zł dla dzieci z niepełnosprawnością).
WARIANT II. Aktywni rodzice w pracy (1500 zł, w przypadku podjęcia aktywności zawodowej rodzica)
WARIANT III. Aktywnie w domu (500 zł, już od pierwszego dziecka, nie od drugiego jak do tej pory w ramach Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego).
Szczegóły zostały opisane poniżej.
Skąd pomysł na "babciowe" i program "Aktywny rodzic"?
Jak podaje inicjator projektu w uzasadnieniu do projektu: w obliczu dynamicznych zmian demograficznych, społecznych oraz ekonomicznych z jakimi mierzy się Polska na początku XXI wieku, rysuje się potrzeba intensyfikacji działań zmierzających do kompleksowego wsparcia rodzin w ich codziennych wyzwaniach. Istotne w tym kontekście jest zagadnienie umożliwienia i zachęcenia do aktywności zawodowej rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesiąca życia (tj. w wieku po zakończeniu urlopu rodzicielskiego na dziecko przez rodzica, a przed osiągnięciem przez dziecko wieku uprawniającego do korzystania z opieki przedszkolnej), w szczególności matek, aby mogły powrócić lub wejść na rynek pracy po przerwie związanej z opieką nad małym dzieckiem.
Macierzyństwo i obowiązki opiekuńcze są jedną z głównych przyczyn nierówności płci na rynku pracy. Obecnie rodzice, najczęściej matki, po urodzenia dziecka muszą wybierać między życiem rodzinnym a zawodowym. W tym okresie zdecydowana większość kobiet ma, co do zasady, roczną przerwę, często związaną z korzystaniem z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, jednak część z nich wraca do pracy dopiero po kilku latach lub staje się trwale nieaktywna zawodowo. Rolą państwa jest stworzenie kompleksowego systemu wsparcia dla tych rodziców, umożliwiającego im efektywne godzenie ról rodzinnych i zawodowych. Analiza aktywności rodziców dzieci na rynku pracy wskazuje, że wśród ojców-pracowników występuje stale wysoki poziom aktywności zawodowej bez względu na liczbę posiadanych dzieci. Natomiast w przypadku kobiet widoczne jest powiązanie ich aktywności zawodowej z liczbą posiadanych dzieci oraz wiekiem najmłodszego (lub jedynego) dziecka.
Im więcej dzieci - tym mniejsza szansa na zatrudnienie czy powrót kobiet na rynek pracy
Zgodnie z danymi Eurostatu wskaźnik zatrudnienia dla kobiet w wieku 20-49 lat w 2022 r. z dziećmi w wieku do lat 6 wyniósł 66,1%. Współczynnik ten dla kobiet z jednym dzieckiem wyniósł 68,9%, z dwójką 68,2% i z trójką lub więcej dzieci 56,2%.
1900 zł dla dzieci z niepełnosprawnością
Warto bliżej przyjrzeć się szczegółom programu w kontekście pomocy dla rodziców dzieci z niepełnosprawnościami. W założeniu mają oni dostać o 400 zł więcej, niż pozostali rodzice. Zgodnie z założeniem świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje w wysokości 1500 zł miesięcznie na dziecko, a w przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji – w wysokości 1900 zł miesięcznie.
Rozwód i separacja a 1500 zł czy 1900 zł na dziecko
W przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu, sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia „aktywni rodzice w pracy” ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego świadczenia.