Mobbing w pracy
Dla wielu pracowników mobbing oznacza bezradność, upokorzenie, nadmierny stres. Nie musi tak być! Warto wiedzieć, jakie działania podjąć, by oprzeć się oprawcy, pokonać go. Niewiedza pracowników, uległość, brak asertywności to fundamenty, na których budowany jest mobbing. Sprawdź, jak z nim walczyć!
Opisywane zjawisko dotyka wielu pracowników. Szybkie tempo życia, rywalizacja, stres przyczyniają się do tego, że mobbing dosięga osoby zatrudnione w różnych instytucjach, zarówno tych prywatnych jak i publicznych. Ciągle jednak za mało się o nim mówi, a wiele osób ma problem nawet z jego definicją.
Co to jest mobbing?
Zgodnie z definicją opisaną w Kodeksie pracy są to działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko niemu, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
Polecamy: Personel i zarządzanie – prenumerata.
Warto podkreślić, że grupą najbardziej narażoną na mobbing są osoby młode, samotne, tzw. single, którzy mogą wyróżniać się pracowitością, poświęceniem swego czasu wolnego na rzecz pracy, a więc są potencjalnie większym zagrożeniem dla osób posiadających rodzinę i niestawiających kariery na 1. miejscu, na danym etapie swojego życia.
Inną grupą są natomiast młodzi małżonkowie, rodzice, z kredytem, którym silnie zależy na pracy. Takie osoby szczególnie obawiają się zwolnienia, co powoduje, że mogą być podatne na mobbing i trudniej im przeciwstawić się tego typu niepożądanym działaniom. Nie mogą przecież lekkomyślnie rzucić pracy.
Ostatnią z grup szczególnie narażonych na opisywane zjawisko są osoby w wieku 50+. Mają one często problem ze znalezieniem pracy, a towarzystwo osób młodych niekiedy może negatywnie wpływać na samoocenę takich osób. One też obawiają się utraty zatrudnienia, więc mogą stać się łatwym celem mobbera.
Warto nadmienić, że nie tylko wyżej wskazane grupy osób mogą być mobbingowane. To zjawisko może dotknąć niemal każdego pracownika, na każdym szczeblu kariery. Wszystko zależy bowiem od tego, z jakimi ludźmi pracujemy.
Ważna jest psychika
Mobberzy wykorzystują swoją pozycję i słabość psychiki osoby mobbingowanej. Aby więc przeciwstawić się temu zjawisku, warto być osobą asertywną i pokazać mobberowi, że nie ulegamy jego presji. Jest to trudne, ale warto spróbować. Poza asertywną postawą psychiczną, osoba mobbingowana, przynajmniej pośrednio, może wpłynąć na pozycję mobbera w firmie. Należy o tym pamiętać.
Osoby mobbingowane zwykle bardzo szybko poddają się, nie widząc wyjścia z trudnej sytuacji, w jakiej się znalazły. Tymczasem im więcej wiemy nt. zjawiska mobbingu, tym lepiej możemy się przed nim bronić. Jakie działania należy podjąć, gdy czujemy się mobbingowani?
Działania, które powinna podjąć osoba mobbingowana
Mobberzy lubią działać w ukryciu, na osobności – przeciwstaw się temu. Staraj się nie zostawać z taką osobą w sytuacji „sam na sam”, otwieraj drzwi, gdy z nią rozmawiasz, staraj się, aby Wasze kontakty odbywały się na przestrzeni otwartej, w towarzystwie innych osób.
Jeśli pojawi się jakiś problem zawodowy, rozmawiaj o możliwościach jego rozwiązania w obecności innych osób, przedstawiaj alternatywy, nie bądź bierny.
Warto także rozmawiać z innymi osobami, o tym, co dzieje się w pracy. Opowiadaj o zdarzeniach, emocjach, miejscu i okolicznościach. Dziel się uwagami ze współpracownikami, rodziną, znajomymi – zaufanymi osobami. Nie bój się poprosić o pomoc, gdy zajdzie taka potrzeba.
Zapisuj wszystkie zdarzenia, które postrzegasz jako mobbing - opisuj sytuacje, czas i miejsce. Przechowuj swoje notatki, nawet, jeśli nikt nie był świadkiem opisywanego zdarzenia.
Postaraj się znaleźć jedną lub kilka osób, które staną po Twojej stronie. Najlepiej, jeśli taka osoba będzie miała pewien autorytet w pracy, określoną i ugruntowaną pozycję.
Mobbing w pracy - jak sobie z tym radzić?
I wreszcie - postaw się oprawcy!
Nie bądź bierną ofiarą. Dyskutuj. Staraj się szukać rozwiązania, rozmawiaj, a jeśli nie uda Ci się podjąć dyskusji, reaguj na słowne zaczepki. Pokaż swoją siłę psychiczną. To nie musi oznaczać kłótni, wystarczy, że udowodnisz swoją postawą, że jesteś świadom sytuacji, jaka ma miejsce i dasz do zrozumienia, że nie zamierzasz lekceważyć ani też tolerować takich sytuacji.
Szereg podjętych działań nie musi oznaczać, że osoba mobbingowana wygra ze swoim oprawcą, może jednak skutecznie go zniechęcić do kontynuowania niecnego procederu.
Czy rozmowy z mobberem można nagrywać?
Ze względu na powszechność urządzeń i aplikacji w telefonach do nagrywania, coraz więcej osób zastanawia się nad legalnością takich działań. Sytuacja nie jest jednoznaczna pod kątem prawnym w tym wypadku. Zgodnie z przepisami prawa nie wolno nagrywać innych osób, bez ich zgody. Jednak w przypadku spraw rodzinnych lub pracowniczych zdarzało się, że niektóre sądy dopuszczały nagrania jako dowód rzeczowy w sprawie. Wszystko więc zależy od indywidualnej sytuacji i decyzji sądu.
Dlaczego podjęcie działania jest niezwykle ważne?
Przede wszystkim chodzi o to, aby zniechęcić mobbera do działania. Jeśli to się nie uda – możemy mu utrudnić sytuację mobbingu. Warto też to zrobić dla ochrony własnego zdrowia psychicznego. Wreszcie ostatnim, ale szczególnie ważnym powodem jest fakt, że w momencie, gdy dojdzie do procesu sądowego, to właśnie osoba mobbingowana musi udowodnić, że do zjawiska mobbingu w ogóle doszło, to po jej stronie leży ciężar dowodu. Sytuacja wygląda więc zupełnie odwrotnie niż w przypadku procesu o dyskryminację pracownika (tu pracodawca musi udowodnić, że do dyskryminacji nie doszło).
W związku z powyższym wszystkie zebrane dowody materialne są przydatne na etapie dochodzenia swoich praw.
Z mobbingiem należy walczyć, da się go pokonać. Choć nie jest to proces łatwy, to jednak tylko aktywna, asertywna postawa mobbingowanego może doprowadzić do pozytywnego dla niego zakończenia sporu. Najważniejsze, to być pracownikiem świadomym swoich praw i obowiązków, nieulegającym negatywnym wpływom otoczenia.
Zanim taka sytuacja nas dotknie, warto popracować nad swoją asertywnością i siłą psychiczną, która może okazać się zbawienna w przypadku nieoczekiwanych sytuacji, nie tylko zawodowych.
Jak bronić się przed mobbingiem w pracy?
Źródło:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
http://nomobbing.pl/porady/Co%20mozesz%20zrobic.php
http://kancelariazatorski.pl/czy-nagrywanie-rozmow-jest-legalne/