RODO nie utrudnia pracodawcy walki z koronawirusem
Umożliwienie świadczenia pracy w warunkach względnego bezpieczeństwa od zagrożenia COVID-19 wymaga od pracodawców wzmożonych działań. Wbrew powszechnym obawom, nie utrudniają ich obowiązujące na terenie państw UE przepisy o ochronie danych osobowych.
Wynika to przede wszystkim z faktu, że jednymi z głównych założeń przepisów Ogólnego Rozporządzenia o Ochronie Danych (RODO) jest działanie na rzecz ochrony żywotnych interesów osób fizycznych - w tym życia i zdrowia oraz powszechna ochrona przed zagrożeniami zdrowotnymi.
Polecamy: Kodeks pracy 2020 PREMIUM
EROD daje zielone światło działaniom zapobiegawczym
Jak podkreśla przewodnicząca Europejskiej Rady Ochrony Danych (EROD) „Przepisy w zakresie ochrony danych (takie jak RODO) nie utrudniają działań podejmowanych w walce z pandemią koronawirusa”. W szczególności RODO daje pracodawcom podstawy prawne umożliwiające przetwarzanie szeregu danych osobowych w celu zapobiegania i zwalczania epidemii, i to bez konieczności ubiegania się o zgodę zainteresowanego. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest konieczne pracodawcy ze względu na interes publiczny w dziedzinie zdrowia publicznego lub w celu ochrony żywotnych interesów pracowników, ale również klientów i kontrahentów.
Kiedy można przetwarzać dane dotyczące zdrowia?
RODO jako akt prawny o znacznym stopniu ogólności posługuje się szeregiem klauzul generalnych możliwych do zastosowania w zależności od okoliczności danego przypadku. Co istotne z punktu widzenia pracodawców (a także podmiotów zatrudniających na podstawie umów cywilnoprawnych) tzw. dane wrażliwe – w tym dotyczące zdrowia i to również bez zgody pracownika – przetwarzać można w warunkach, gdy jest to niezbędne do:
- wypełnienia obowiązków i wykonywania szczególnych praw przez pracodawcę jako administratora danych,
- ze względów związanych z ważnym interesem publicznym,
- do celów profilaktyki zdrowotnej, oceny zdolności pracownika do pracy,
- ze względów związanych z interesem publicznym w dziedzinie zdrowia publicznego, takich jak ochrona przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi.
Jakie działania może podejmować pracodawca?
Wśród działań pracodawcy, które są usprawiedliwione w świetle aktualnej szczególnej potrzeby zapewniania publicznego bezpieczeństwa i profilaktyki zdrowotnej można wymienić:
- Badanie temperatury ciała - warto zaznaczyć, że jeśli działanie to będzie polegać na pomiarze każdej osoby wchodzącej do firmy, bez jej wcześniejszej identyfikacji, nie będziemy mieć w ogóle do czynienia z przetwarzaniem danych osobowych w rozumieniu RODO. Zgodnie zaś z zasadą minimalizacji - dalsze wykorzystywanie tej informacji powinno dotyczyć jedynie osób, u których stwierdzono podwyższoną temperaturę. Możliwe jest również umożliwienie pracownikom samodzielnego pomiaru własnej temperatury.
- Żądanie informacji o miejscu pobytu pracownika – wynikający z przepisów KP obowiązek zapewnienia wszystkim osobom przebywającym na terenie zakładu pracy bezpiecznych i higienicznych warunków w powiązaniu z koniecznością kierowania się przez pracodawcę jako administratora potrzebą wykluczania ryzyka zarażenia – jak wydaje się - legitymizuje ingerencję w prywatność pracownika dotyczącą sposobu spędzania przez niego wolnego czasu, w tym co do miejsca objętego szczególnym odsetkiem zachorowań. Warto jednak, by zasięganie przez pracodawcę tego typu informacji nie nosiło znamion szykany lub innych działań mogących godzić w dobra osobiste podwładnego.
- Żądanie informacji o zakażeniu lub poddaniu kwarantannie – jako element niezbędny do efektywnego zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorobie;
- Poinformowanie zespołu o stwierdzeniu przypadku zarażenia u jednego z pracowników – działanie takie usprawiedliwia obowiązek zapewnienia odpowiedniego stopnia bezpieczeństwa w zakładzie pracy i zapobieganie rozprzestrzenianiu się epidemii. Należy jednak mieć kierować się odpowiednim stopniem oględności w rozpowszechnianiu informacji, tak by uniknąć jednoczesnej stygmatyzacji dotkniętego chorobą członka zespołu.
Powyższe przykłady dotyczą sytuacji, w których – o ile pracodawca działa w granicach uzasadnionych podstaw oraz z poszanowaniem zasad przetwarzania danych – pracownik nie może odmówić ich udzielenia, powołując się skutecznie na przepisy o ochronie danych osobowym.
Należy mieć nadto na uwadze, że jednym z obowiązków każdego pracownika jest współdziałanie z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Tymczasem bezpodstawna odmowa udzielenia niezbędnych w tym zakresie informacji w okolicznościach konkretnego przypadku poczytania może zostać jako naruszenie skutkujące odpowiedzialnością porządkową w postaci upomnienia lub nagany.
Widać więc, że pomimo wprowadzenia wielu restrykcji w zakresie przetwarzania danych osobowych, wspólnotowe regulacje nie paraliżują możliwości zapewnienia odpowiedniego stopnia bezpieczeństwa w organizacji. W szczególności zaś nie wyłączają innych obowiązków pracodawców wynikających z obowiązujących przepisów. Co nie mniej istotne – przepisy RODO wprost wskazują, że nie naruszają tak priorytetowych wartości jak zdrowie i życie ludzkie.
Polecamy serwis: Ochrona danych osobowych