Czym jest molestowanie? Zastraszanie, nękanie, molestowanie zwłaszcza kobiet-marynarzy to duży problem wielu państw i przedsiębiorstw w żegludze morskiej. Międzynarodowa Organizacja Pracy wydała wytyczne.
- Praca na morzu
- Molestowanie i zastraszanie w żegludze
- Portugalia walczy z nękaniem i zastraszaniem w sektorze morskim
- Wytyczne dotyczące eliminowania nękania i zastraszania na pokładzie statku
Praca na morzu
Podstawowe zasady zatrudniania, prawa i obowiązki marynarzy określa Konwencja o pracy na morzu z 2006 r., z późniejszymi zmianami (MLC, 2006). Konwencja wskazuje m.in., że:
- Każdy marynarz ma prawo do bezpiecznego miejsca pracy;
- Każdy marynarz ma prawo do sprawiedliwych warunków zatrudnienia;
- Każdy marynarz ma prawo do godnych warunków życia i pracy na statku;
- Każdy marynarz ma prawo do ochrony zdrowia, opieki medycznej, opieki społecznej i innych form ochrony socjalnej.
Okazuje się, że z realizacją tych praw bywa różnie. Szczególnie w stosunku do kobiet-marynarzy, których niewątpliwie jest mniej w tej sferze zawodowej niż mężczyzn-marynarzy. Kobiety zmagają się z problemem molestowania, molestowania seksualnego, mobbingu, zastraszania, poniżania, znęcania, dyskryminacji i nierównego traktowania.
Molestowanie i zastraszanie w żegludze
Morskie przedsiębiorstwa spedycyjne, żeglugi i inne podmioty zatrudniające na statku marynarzy (w szczególności kobiety-marynarze) są zobowiązane do przeciwdziałania nękaniu i znęcaniu.
Nękanie obejmuje wszelkie niewłaściwe i niepożądane zachowanie, które – celowo lub nie – wywołuje uczucia niepokoju, upokorzenia, zawstydzenia lub dyskomfortu u osoby nękanej.
Znęcanie się to szczególna forma molestowania, która obejmuje wrogie lub mściwe zachowanie, które może wywołać u osoby molestowanej poczucie zagrożenie lub zastraszenia.
- Wyświetlanie lub rozpowszechnianie materiałów obraźliwych lub sugestywnych;
- Insynuacje, kpiny, sprośne lub seksistowskie/rasistowskie/homofobiczne żarty lub uwagi;
- Używanie obraźliwego języka podczas opisywania lub wyśmiewania się osoby niepełnosprawnej;
- Komentarze na temat wyglądu fizycznego lub charakteru, który powoduje zakłopotanie lub niepokój;
- Tworzenie lub wysyłanie niechcianych, o charakterze seksualnym i wrogim lub natrętne rozmowy telefoniczne, wiadomości tekstowe, e-maile, komentarze na portalach społecznościowych, faksy lub listy;
- Nieuzasadnione, natrętne lub uporczywe zadawanie pytań na temat: wieku osoby, stanu cywilnego, życia osobistego, upodobań seksualnych lub orientacji, lub podobne pytania dotyczące rasy danej osoby lub pochodzenia etnicznego;
- Niepożądane zaloty o charakterze seksualnym lub powtarzające groźby;
- Sugestie, że przysługi seksualne mogą przynieść korzyści danej osobie w zakresie kariery;
- Spoglądanie, niegrzeczne gesty, dotykanie, chwytanie, poklepywanie lub inny niepotrzebny kontakt cielesny,
- Rozpowszechnianie złośliwych plotek lub obrażanie kogoś (w szczególności dotyczące wieku, rasy, małżeństwa, związku partnerskiego, ciąży i macierzyństwa, płci, niepełnosprawności, orientacji seksualnej,
religii lub przekonania.
Międzynarodowa Izba Żeglugi (ICS) i Międzynarodowa Federacja Pracowników Transportu (ITF) mając a wadze coraz bardziej rozwijające się zjawisko nękania, molestowania i znęcania się - wspólnie opracowali wytyczne dla przedsiębiorstw, marynarzy i organizacji marynarzy jak i innych stron, pozwalające uświadomić niezgodne z prawem praktyki i wyeliminować te zachowania.
- Stres;
- Brak motywacji do pracy, działania, życia;
- Zmniejszoną wydajność pracy;
- Nieobowiązkowość, brak sumienności i staranności w pracy;
- Ogólną rezygnację w sferze społeczno-zawodowej.
Portugalia walczy z nękaniem i zastraszaniem w sektorze morskim
Rząd Portugalii zobowiązał się do przeciwdziałania nękaniu i zastraszaniu w sektorze morskim, złożył w Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) deklarację przyjęcia poprawek z 2016 do Kodeksu Praw Człowieka, Konwencji o pracy na morzu z 2006 r., z późniejszymi zmianami (MLC, 2006).
Jak podaje MOP: składając deklarację akceptacji, ambasador Rui Macieira, stały przedstawiciel Portugalii w Genewie, stwierdził, że "Portugalia przywiązuje najwyższą wagę do ratyfikacji, wdrożenia i promowania wszystkich instrumentów normatywnych MOP. Wierzymy, że wdrożenie poprawek do konwencji o pracy na morzu z 2016 r. z 2006 r. przyczyni się do wzmocnienia godnej pracy w sektorze o krytycznym znaczeniu dla naszego kraju i dla dobrego funkcjonowania łańcuchów dostaw na świecie.". Zmiany do konwencji MLC z 2016 r. z 2006 r. wejdą w życie w odniesieniu do Portugalii 18 kwietnia 2024 r.
Wytyczne dotyczące eliminowania nękania i zastraszania na pokładzie statku
Zmiany z 2016 r. mają na celu wyeliminowanie nękania i zastraszania na pokładach statków. Wytyczne dotyczące eliminowania nękania i zastraszania na pokładzie statku, opublikowane wspólnie przez Międzynarodową Federację Pracowników Transportu (ITF) i Międzynarodową Izbę Żeglugi (ICS).
Celem wytycznych jest pomoc marynarzom w:
• Rozpoznawaniu przykładów molestowania i/lub znęcania się;
• Identyfikacji incydentów poprzez zastosowanie skutecznych procedur składania skarg;
• Angażowania się w sytuacje, w których widzi się jak inni marynarze są nękani i zastraszani w miejscu pracy
wspieranie ich, gdy jest to konieczne;
• Unikania znęcania się i nękania innych;
• Zgłaszania przypadków zaobserwowania lub doświadczenia znęcania się i molestowania;
• Korzystania z procedur firmy dotyczących zastraszania i molestowania;
• Zwracania się o pomoc i wsparcie do organizacji marynarzy i innych organów opieki społecznej.
Molestowanie i zastraszanie, w tym napaść na tle seksualnym na pokładzie, nadal stanowią poważny problem dla społeczności morskiej. W lutym 2024 r. zbierze się wspólna trójstronna grupa robocza MOP i Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO) w celu omówienia dalszych środków mających na celu zapewnienie, aby marynarze w ogóle, a kobiety w szczególności, mogli czuć się bezpiecznie na pokładzie.