Przerwy w pracy
Do czasu pracy pracownika mogą być zaliczane przerwy w pracy, w czasie których pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy. Do czasu pracy mogą być jednak zliczane także takie przerwy, gdy pracownik nie pozostaje w dyspozycji pracodawcy. W obu przypadkach pracownik nie wykonuje pracy a przerwy są zaliczane do jego czasu pracy i skutkują koniecznością wypłacenia pracownikowi wynagrodzenia za ten czas.
Do czasu pracy mogą być zaliczane przerwy wliczane do czasu pracy, jeżeli przepisy prawa tak stanowią lub dopuszczają taką możliwość, postanowienia zawarte w układach zbiorowych pracy, regulaminach, a także w indywidualnych umowach.
Nowość: Umowy zlecenia 2015
Przykłady przerw
Przerwy zaliczane do czasu pracy wynikające z przepisów prawa to między innymi:
- 15-minutowa przerwa dla pracowników, których czas pracy wynosi co najmniej 6 godzin (art. 134 kodeksu pracy),
- 5-minutowa przerwa po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego (§ 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, Dz.U. Nr 148, poz. 973),
- 15-minutowa przerwa na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek dla pracowników niepełnosprawnych (art. 17 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2011r. Nr 127 poz. 721 ze zmianami oraz z 2013r. poz. 1645),
- przerwy przy pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia ( art. 145 § 1 kodeksu pracy),
- czas przeznaczony na okresowe szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz szkolenia w tym zakresie przed dopuszczeniem pracownika do pracy (art. 2373 § 3 kodeksu pracy.),
- przerwa przysługująca pracownicy na karmienie piersią ( art. 187 kodeksu pracy),
- zwolnienia od pracy związane z badaniami przeprowadzanymi w związku z ciążą pracownicy (art. 185 § 2 kodeksu pracy,
- czas nauki pracowników młodocianych oraz trzydziestominutowe przerwy dla tych pracowników ( art. 202 § 3 i 31 kodeksu pracy),
- czas nieświadczenia pracy w związku z przeprowadzaniem w godzinach pracy, okresowych i kontrolnych badań lekarskich ( art. 229 § 3 kodeksu pracy.),
- przerwa spowodowana uczestnictwem członka korpusu służby cywilnej w szkoleniach przewidzianych dla służby cywilnej ( art. 109 ust.1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. Nr 227, poz. 1505 ze zmianami oraz z 2012 r. poz. 1544).
Inne przerwy
Oprócz tych przykładowo wymienionych przerw, wynikających z odpowiednich przepisów prawa pracy, w układach zbiorowych pracy, regulaminach pracy czy indywidualnych umowach o pracę mogą być ustalane inne przerwy wliczane do czasu pracy, za które przysługuje pracownikowi wynagrodzenie.
Pracodawca co do zasady, nie może odmówić wliczenia do czasu pracy przerw ustanowionych przez przepisy prawa, może natomiast, tak jak już wyżej wskazano, zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 18 § 2 kodeksu pracy, ustalić inne przerwy wliczane do czasu pracy, gdyż postanowienia te są korzystne dla pracowników w stosunku do ogólnie obowiązujących przepisów prawa.
Zaliczenie przerwy do czasu pracy powoduje, że traktuje się ją tak jak czas pracy, co stanowi fikcję prawną ze wszystkimi wynikającymi stąd konsekwencjami. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy między innymi w wyroku z 23.08.2007r. I Pk 84/07, Monitor Prawny 2007, nr 12 s. 644.
Na jakie przerwy w pracy może liczyć zatrudniony?