Okazuje się, że podczas zbliżającego się długiego weekendu w dniach 30 maja do 2 czerwca 2024 roku - pracodawca może odwołać pracownika z urlopu. Nie uchroni pracowników od tego nawet wolny czwartek i święto Bożego Ciała. Kiedy można odwołać z urlopu? Czy pracownik musi odebrać telefon od pracodawcy w trakcie urlopu wypoczynkowego?
- Kiedy wypada Boże Ciało?
- Dni wolne w Boże Ciało 2024 r. Kiedy można odwołać z urlopu
- Czy pracownik musi odebrać telefon od pracodawcy w trakcie urlopu wypoczynkowego?
- Odmowa powrotu z urlopu
- Boże Ciało za granicą a zwrot kosztów przez pracodawcę w związku z odwołaniem z urlopu
- Czy pracodawca musi zwracać dodatkowe koszty w związku z odwołaniem z urlopu?
Kiedy wypada Boże Ciało?
W 2024 roku Boże Ciało wypada 30 maja (czwartek). To dzień ustawowo wolny od pracy. W tym roku wypadło dość wcześnie, zwykle ma miejsce w okolicach połowy czerwca. Boże Ciało to jednak święto ruchome. Wystarczy więc wziąć wolne w piątek 31 maja, aby cieszyć się kolejnym długim weekendem majowo-czerwcowym.
Dni wolne w Boże Ciało 2024 r. Kiedy można odwołać z urlopu
Jeżeli pracownik weźmie urlop w dniu 31 maja (piątek) a czwartek 30 maja i tak ma wolne od pracy, to pracodawca pomimo tego może odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego. Dzieje się to jednak w szczególnych sytuacjach. Przepis art. 167 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm., dalej jako: KP) przewiduje możliwość odwołania pracownika z urlopu na mocy jednostronnej decyzji pracodawcy.
powstanie okoliczności nieprzewidzianych w chwili rozpoczęcia urlopu;
konieczność zapewnienia w tych okolicznościach obecności pracownika w zakładzie pracy.
Ocena potrzeby przerwania urlopu wypoczynkowego pracownika należy wyłącznie do pracodawcy, zaś odwołanie z urlopu odnosi skutek bez względu na akceptację lub brak akceptacji tego stanu rzeczy przez pracownika. Regulacja ta stanowi wyjątek od zasady nieprzerwanego urlopu wyrażonej w art. 152 § 1 KP. Potrzebę odwołania pracownika z urlopu ocenia więc pracodawca, zaś pracownik zobowiązany jest podporządkować się poleceniu, bez względu na własną ocenę zasadności odwołania. Co jednak jeśli pracownik nie odbierze telefonu?
Czy pracownik musi odebrać telefon od pracodawcy w trakcie urlopu wypoczynkowego?
Generalnie nie, pracownik nie ma obowiązku zabierania telefonu służbowego na urlop wypoczynkowy, tak więc nie również obowiązku odbierania telefonu od pracodawcy w trakcie urlopu wypoczynkowego. Co ważne, pracodawca nie może też żądać od pracowników odbierania na urlopie wypoczynkowym połączeń kierowanych w celach służbowych na telefon prywatny.
Pracownik, który korzysta z urlopu wypoczynkowego, zwolniony jest czasowo z obowiązku świadczenia pracy i pozostaje czasowo poza sferą pracowniczego podporządkowania. Co oczywiste, nie utrzymuje w tym okresie stałego, codziennego kontaktu z pracodawcą. Nie należy zatem wymagać od niego, z powołaniem się na art. 60 KC w związku z art. 300 KP, aby odczytywał intencję pracodawcy odwołania z urlopu wypoczynkowego, z faktów konkludentnych, na przykład z rozmowy telefonicznej przeprowadzonej w przedostatnim dniu urlopu, w której uzyskuje informację, że jest potrzebny w pracy - tak podkreślał w jednej ze spraw Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 marca 2017 r., sygnatura akt II PK 26/16.
To na pracodawcy ciąży obowiązek znalezienia takiej formy komunikacji z pracownikiem, aby swoje oświadczenie o odwołaniu go z urlopu skutecznie mu przekazać. Niekiedy może okazać się to bardzo trudne, jeżeli pracownik nie zabrał ze sobą telefonu służbowego na urlop ani nie korzysta podczas urlopu ze skrzynki mailowej. Nie wydaje się również zasadne, aby pracodawca przychodził do domu pracownika, aby zakomunikować mu, że odwołuje go z urlopu.
Wynika to z tego, że urlop pełni funkcję regeneracyjną, to czas na relaks i powrót sił po pracy. Oczywiście to, jak urlop jest wykorzystywany zależy tylko do woli pracownika, jednak powinien on być niezakłócony i powinien trwać nieprzerwalnie. Jedynie w szczególnych okolicznościach pracodawca może odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego. Tylko, gdy jego obecności w pracy wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczęcia urlopu.
Odmowa powrotu z urlopu
Odmowa wcześniejszego stawienia się w pracy bądź stawienie w terminie późniejszym niż wskazany przez pracodawcę może w konkretnych okolicznościach zostać zakwalifikowane nawet jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, co może być podstawą do rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Boże Ciało za granicą a zwrot kosztów przez pracodawcę w związku z odwołaniem z urlopu
Stosownie do art. 167 § 2 KP w przypadku odwołania pracownika z urlopu, pracodawca jest zobowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika będące w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu.
Obowiązek udokumentowania poniesionych kosztów spoczywa na pracowniku. Do kosztów tego rodzaju zaliczyć można między innymi: koszty podróży powrotnej; wartość utraconego pobytu w hotelu; wartość zakupionych przez pracownika biletów na wydarzenia kulturalne, imprezy kulturalne, wydarzenia i wycieczki turystyczne czy rozrywkowe. W uzasadnionych przypadkach obowiązek ten dotyczy nie tylko kosztów poniesionych w związku z osobą pracownika, ale także towarzyszących mu w urlopie wypoczynkowym członków jego rodziny.
Czy pracodawca musi zwracać dodatkowe koszty w związku z odwołaniem z urlopu?
Zgodnie ze stanowiskiem dominującym w doktrynie prawa pracy pracodawcę obciążają nie tylko koszty związane z osobą pracownika, ale także jego najbliższych, jeżeli odwołanie pracownika z urlopu wywołało konieczność wcześniejszego powrotu członków jego rodziny. Tomasz Z. zasadnie zatem zażądał zatem zwrotu kosztów niewykorzystanych usług turystycznych oraz wcześniejszej podróży powrotnej poniesionych przez całą rodzinę. Przyjmuje się, że zwrócone powinny być również poniesione koszty w których pracownik odwołany z urlopu zamierzał uczestniczyć, czyli np. koszty za wycieczkę. Nie uznaje się natomiast za koszty bezpośrednio związane z odwołaniem kosztów zakupu przykładowo sprzętu turystycznego, np. górskiego, a zatem pracodawca ma prawo uchylić się od zwrócenia pracownikowi ceny nabytego przez niego przed wyjazdem, a niewykorzystanego sprzętu do w góry.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465 ze zm.)