Od naszych czytelników pada takie pytanie: czy Święta Bożego Narodzenia są wolne od pracy dla osób innego (niż katolickie) wyznania, czy też dla osób nie obchodzących Świąt. Jak to wygląda w praktyce? W Polsce jest ostatnio sporo cudzoziemców wyznających różne religie, czy oni też mają wolne?
Dni wolne od pracy w 2024 r.
To jakie były dni wolne od pracy w 2023 r. określa ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1920). Takich dni pozostało jeszcze jedynie 2 Ustawa wskazuje, że dniami wolnymi od pracy są: 1 stycznia - Nowy Rok; 6 stycznia - Święto Trzech Króli; pierwszy dzień Wielkiej Nocy; drugi dzień Wielkiej Nocy; 1 maja - Święto Państwowe; 3 maja - Święto Narodowe Trzeciego Maja; pierwszy dzień Zielonych Świątek; dzień Bożego Ciała; 15 sierpnia - Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny; 1 listopada - Wszystkich Świętych;11 listopada - Narodowe Święto Niepodległości; 25 grudnia - pierwszy dzień Bożego Narodzenia; 26 grudnia - drugi dzień Bożego Narodzenia; niedziele.
Wolne w te dni dotyczy wszystkich pracowników, niezależnie od wyznania, światopoglądu, narodowości, obywatelstwa itp. zatrudnionych w oparciu o prawo polskie, na podstawie umowy o pracę. Niezależnie zatem od wyznania i tego, czy dane święto będące świętem o charakterze religijnym jest czy nie jest świętem według religii wyznawanej przez pracownika, jeżeli jest ustawowym dniem świątecznym, to w pełni obejmuje tę osobę.
Czy Święta Bożego Narodzenia są wolne dla osób innego wyznania?
Przepisy Konstytucji RP zapewniają każdemu wolność sumienia, wyznania i religii. Każdy może decydować jakie święta i czy chce je obchodzić. W Polsce przeważa katolicyzm, ale dużą część stanowią też osoby wyznające wiarę prawosławną - szczególnie na skutek napływu osób z Ukrainy. Czy zatem osoba wyznająca inną wiarę niż katolicka i nie obchodząca w dniu 25 i 26 grudnia 2024 r. Świąt Bożego Narodzenia ma prawo do dni wolnych od pracy?
Zgodnie z ustawą o gwarancjach wolności sumienia i wyznania z dnia 17 maja 1989 r. (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 265):
Osoby należące do kościołów i innych związków wyznaniowych, których święta religijne nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy, mogą na własną prośbę uzyskać zwolnienie od pracy lub nauki na czas niezbędny do obchodzenia tych świąt, zgodnie z wymogami wyznawanej przez siebie religii.
Osoby niepełnoletnie mogą korzystać z wyżej określonego prawa na wniosek swych rodziców bądź opiekunów prawnych.
Zwolnienie od pracy może być udzielone pod warunkiem odpracowania czasu zwolnienia, bez prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w dni ustawowo wolne od pracy lub pracę w godzinach nadliczbowych.
Pracownik należący do kościoła lub innego związku wyznaniowego, którego święta religijne nie są dniami ustawowo wolnymi od pracy, prośbę o udzielenie zwolnienia od pracy powinien zgłosić pracodawcy co najmniej 7 dni przed dniem zwolnienia. Pracodawca zawiadamia pracownika o warunkach odpracowania zwolnienia nie później niż 3 dni przed dniem zwolnienia. Z konstrukcji przepisów wynika obowiązek udzielenie zwolnienia, pod warunkiem, że: 1) pracownik złoży wniosek z wymaganym, co najmniej 7-dniowym wyprzedzeniem; 2) zwolnienie zostanie odpracowane.
Jak już było wskazane wyżej, dni ustawowo wolne od pracy, tj. w przypadku Świąt Bożego Narodzenia dotyczy wszystkich pracowników, niezależnie od wyznania, światopoglądu, narodowości, obywatelstwa itp. zatrudnionych w oparciu o prawo polskie. Niezależnie zatem od wyznania (np. prawosławnego) i tego, czy dane święto będące świętem o charakterze religijnym jest czy nie jest świętem według religii wyznawanej przez pracownika, jeżeli jest ustawowym dniem świątecznym, to w pełni obejmuje tę osobę. Osoba wyznająca więc wiarę prawosławną może mieć dwa razy wolne.
Ustawa o gwarancjach wolności sumienia i wyznania z dnia 17 maja 1989 r. (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 265)