Dzień wolny za święto wypadające w niedzielę?
Poseł Paweł Szramek 16 stycznia 2022 roku zgłosił Interpelację nr 30597 do ministra rodziny i polityki społecznej w sprawie dni ustawowo wolnych od pracy przypadających w niedzielę. W interpelacji przywołano art. 130 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. 1974 Nr 24, poz. 141 z późn. zm.): „Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin”.
Zgodnie z tym przepisem za każde święto wolne od pracy, które przypada w sobotę, pracodawca udziela pracownikom dnia wolnego od pracy w innym, wskazanym przez siebie terminie. Jeśli święto wypada w niedzielę, nie obniża wymiaru czasu pracy o 8 godzin (dzień pracy). Zdaniem pracowników powinna istnieć regulacja obowiązku oddania dnia wolnego także za święto wypadające w niedzielę. W związku z powyższym poseł Paweł Szramek zadał następujące pytania:
- Czy w ministerstwie brane jest pod uwagę wprowadzenie tego rodzaju rozwiązania?
- Jeśli nie, to jakie argumenty za tym przemawiają?
Oddanie dnia wolnego za święto wypadające w innym dniu niż niedziela
25 stycznia 2022 roku wpłynęła odpowiedź na interpelację nr 30597 w sprawie dni ustawowo wolnych od pracy przypadających w niedzielę od Minister Rodziny i Polityki Społecznej Marleny Maląg.
Jak już zostało wspomniane, każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin (art. 130 KP). Minister tłumaczy, że chodzi o sytuacje, kiedy święto ustawowo wolne od pracy przypada w dniu roboczym (poniedziałek-sobota). Święta ustawowo wolne od pracy wymienia Ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1920).Jeśli święto wyliczone w tej ustawie przypada w dniu, który jest dla pracownika normalnym dniem pracy (zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy), dochodzi do automatycznego obniżenia wymiaru czasu pracy tego pracownika. W praktyce pracownik ma tego dnia wolne.
Natomiast do tzw. „oddawania” dnia wolnego za święto dochodzi w sytuacji wystąpienia święto w dniu wyznaczonym w danym zakładzie pracy jako dzień wolny od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Zazwyczaj sobota jest właśnie takim dniem wolnym z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, ale nie zawsze tak się dzieje. Gdyby pracodawca wyznaczył np. poniedziałek jako dzień wolny w rozkładzie czasu pracy zamiast soboty i święto wypadłoby właśnie w poniedziałek, również obniżałoby wymiar czasu pracownika o 8 godzin, co oznacza obowiązek wyznaczenia w danym okresie rozliczeniowym innego dnia wolnego. Brak wyznaczenia innego dnia wolnego w tym samym okresie rozliczeniowym skutkuje naruszeniem zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Doszłoby wówczas do pracy w godzinach nadliczbowych.
Niedziela - dzień wolny od pracy
Tymczasem niedziela jako dzień ustawowo wolny od pracy (ustawa o dniach wolnych od pracy) wyłączona jest z procedury "oddawania" innego dnia wolnego. Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy pracownik świadczył pracę w niedzielę. Kodeks pracy w art. 15111 za pracę w niedzielę i święta nakazuje oddanie innego dnia wolnego. W zamian za pracę w niedzielę pracodawca oddaje wolne w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli, a w zamian za pracę w święto - w ciągu okresu rozliczeniowego.
Pracodawca może ustalić więcej płatnych dni wolnych od pracy
Minister Marlena Maląg na koniec swojej odpowiedzi na interpelację przywołuje również ogólną zasadę prawa pracy. Sytuację pracownika można zawsze uregulować korzystniej w przepisach wewnątrzzakładowych niż w przepisach Kodeksu pracy. Pracodawca może więc np. udzielić pracownikowi większej liczby płatnych dni wolnych od pracy w okresie rozliczeniowym. Wszystko zależy od decyzji pracodawcy. Ważne, aby nie pogarszać sytuacji pracownika względem regulacji kodeksowej.
- Przedstawiając powyższe uprzejmie informuję, że obecnie nie jest rozważane, ani planowane przeprowadzenie zmiany przepisów Kodeksu pracy o czasie pracy w kierunku postulowanym w interpelacji. - Marlena Maląg, Minister Rodziny i Polityki Społecznej