PROBLEM
Jesteśmy niepubliczną placówką wychowania przedszkolnego. Zatrudnieni u nas pełnoetatowi nauczyciele wykonują pracę po 7 godzin dziennie, gdyż skróciliśmy im wymiar czasu pracy na podstawie przepisów wewnętrznych, nie obniżając wymiaru etatu. Wcześniej pracowali po 8 godzin dziennie. Niekiedy zdarza się, że osoby te pozostają w pracy o 1 godzinę dłużej. Czy za taką pracę powinniśmy wypłacać im dodatkowe wynagrodzenie? Wymiar czasu pracy tych osób nie uległ zmianie, a ponadto pracownicy nie przekraczają ogólnych norm czasu pracy.
RADA
Tak. Państwa pracownicy są zobowiązani do świadczenia pracy przez 7 godzin na dobę pomimo zatrudnienia ich w pełnym wymiarze czasu pracy. Zatem przepracowanie przez nich w danym dniu 8. godziny powoduje konieczność opłacenia takiej pracy zwykłym wynagrodzeniem, jednak bez żadnych dodatków. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Czas pracy nie może przekraczać:
- 8 godzin na dobę oraz
- przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym,
z zastrzeżeniem przepisów przewidujących systemy, w których jest możliwe przedłużenie wymiaru dobowego (np. w równoważnym systemie czasu pracy) lub tygodniowego (w systemie pracy w ruchu ciągłym) (art. 129 § 1 Kodeksu pracy).
Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami
Pracownik, który zgodnie z zapisami umowy o pracę, jest zatrudniony na pełny etat w podstawowym systemie czasu pracy, powinien pracować po 8 godzin dziennie. Niezapewnienie mu możliwości wypracowania czasu uzgodnionego w umowie wymusza na pracodawcy obowiązek wypłaty wynagrodzenia za umówiony wymiar czasu pracy, jaki w danym okresie pracownik powinien przepracować. Inaczej jest tylko wtedy, gdy wypracowanie przez pracownika mniejszej liczby godzin wynikało z jego winy, np. nieusprawiedliwionej nieobecności czy spóźnienia.
W okolicznościach przedstawionych w pytaniu nauczyciele, pomimo zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie wewnątrzzakładowych uregulowań są zobligowani do wypełniania obowiązków służbowych przez 7 godzin na dobę. Postanowienia w tym zakresie są dla pracodawcy wiążące. Zatem jeśli pracownik w danym dniu będzie pracował dłużej, wówczas przysługuje mu wynagrodzenie. Wynagrodzenie przysługuje bowiem za pracę wykonaną, a za czas nieświadczenia pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy tak przewidują przepisy prawa pracy (art. 80 Kodeksu pracy).
W przypadku Państwa pracowników 8. godzina ich pracy w danym dniu wymaga odpowiedniej rekompensaty w postaci zwykłego wynagrodzenia. Wypracowanie dodatkowej godziny nie uprawnia do dodatków jak za nadgodziny, gdyż nie została wykonana praca nadliczbowa. Za taką pracę uznaje się pracę wykonywaną ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także pracę świadczoną ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy (art. 151 § 1 Kodeksu pracy).
Obliczając normalne wynagrodzenie za pracę, trzeba uwzględnić składniki wypłacane stale i systematycznie, a więc zarówno płacę zasadniczą wynikającą ze stawki osobistego zaszeregowania (określonego stawką godzinową lub miesięczną), jak i dodatkowe elementy pensji o charakterze stałym (np. dodatek funkcyjny i stażowy oraz stałe premie regulaminowe), jeżeli na podstawie obowiązujących w zakładzie pracy przepisów płacowych pracownik ma do nich prawo (wyroki SN: z 3 czerwca 1986 r., I PRN 40/86, z 22 czerwca 2011 r., II PK 3/11, oraz z 15 lutego 2012 r., I PK 156/11).
Aby ustalić wysokość normalnego wynagrodzenia za 1 godzinę pracy pracownika opłacanego stałą stawką miesięczną, sumę stałych składników wynagrodzenia przysługujących w konkretnym miesiącu, wypłacanych stale i systematycznie, należy podzielić przez liczbę godzin nominalnie do przepracowania w tym miesiącu (z uwzględnieniem wymiaru etatu pracownika).
PRZYKŁAD
Pracownik zatrudniony jako nauczyciel w niepublicznej placówce wychowania przedszkolnego pracuje na pełny etat. Jednak na podstawie przepisów wewnątrzzakładowych ma obowiązek wypełniać obowiązki służbowe od poniedziałku do piątku przez 7 godzin dziennie. W październiku 2018 r. wystąpiła konieczność świadczenia pracy przez 5 dni po 8 godzin. W związku z tym za dodatkową godzinę pracy w tych dniach pracownikowi przysługuje normalne wynagrodzenie (zgodnie z art. 80 Kodeksu pracy). Pracownik otrzymuje pensję zasadniczą w wysokości 3700 zł brutto oraz 20% dodatek stażowy (ustalony z pełnej pensji zasadniczej). Za 5 dodatkowo przepracowanych godzin pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości 120,65 zł, obliczone w następujący sposób:
-
3700 zł + 740 zł (3700 zł x 20%) = 4440 zł,
-
4440 zł : 184 godz. czasu nominalnego obowiązującego w październiku 2018 r. = 24,13 zł,
-
24,13 zł x 5 godz. = 120,65 zł.
Ponadto pracownik ma prawo do zwykłego wynagrodzenia za pracę, tj. pensji zasadniczej w kwocie 3700 zł i 20% dodatku stażowego (740 zł).
PODSTAWA PRAWNA:
-
art. 80, art. 129 § 1, art. 151 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 917; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 1629