Koniec wieku XX i początek wieku XXI to czas wzmożonego rozwoju szeroko rozumianego sektora usług. Postęp technologiczny i stopniowe zastępowanie pracowników maszynami czy robotami powodują, że to, czym firmy konkurują, to jakość obsługi. Raport „Foresight kadr nowoczesnej gospodarki” przygotowany przez ekspertów PARP, wskazuje, że w przyszłości szczególną uwagę należy zwrócić na sektory związane z komunikowaniem się ludzi, czyli z branżami informatyczną (komputerową) i telekomunikacyjną. Te branże są dziedzinami mającymi duży wpływ na rozwój niemal wszystkich dziedzin życia społecznego. Także w ocenie PARP, do 2015 r. najwięcej miejsc pracy powstanie w branży usług dla biznesu (szczególnie w sektorze informatyki i telekomunikacji, ubezpieczeniach i konsultingu).
Z danych Antal International i Grupy Pracuj wynika, że najwięcej nowych stanowisk pojawia się w obszarze nowych technologii, internetu, marketingu. Warto też zauważyć, że powstaje sporo stanowisk hybrydowych, łączących kompetencje, np. marketingową i specjalisty z zakresu internetu. Elżbieta Flasińska, menedżer PR w Grupie Pracuj, zauważa, że w 2011 r. ofert z działów IT było o 3/4 więcej niż w 2010 r. Powstają też nowe stanowiska, które stają się coraz bardziej wyspecjalizowane lub przeciwnie – łączą w sobie umiejętności przypisywane kilku profesjom.
A jak kształtuje się obraz nowych stanowisk w przełożeniu na liczbę ogłoszeń rekrutacyjnych i projektów rekrutacyjnych realizowanych z tego obszaru? Wykresy 1 i 2 pokazują procentowe rozłożenie projektów rekrutacyjnych realizowanych w II połowie 2011 r. przez Antal International, firmę rekrutującą specjalistów i menedżerów w obszarze m.in. HR oraz IT i telekomunikacji. Biorąc pod uwagę, że dane dotyczą zaledwie 6 miesięcy, 9-proc. czy 4-proc. udział nowych stanowisk w całej puli wygląda imponująco.
Specjaliści od społeczności
Na początku roku w serwisie Pracuj.pl zamieszczonych było ponad 3000 ofert w kategoriach: Informatyka/Administracja, Informatyka/Programowanie i Internet/E-commerce. – Szczególnie cenione są osoby znające mechanizmy działania portali społecznościowych, zarówno programiści (np. aplikacje dedykowane social mediom), jak i marketerzy odpowiedzialni za relacje danej marki w sieci z jej konsumentami. Wraz ze wzrostem znaczenia mediów społecznościowych z pewnością coraz częściej poszukiwani będą również eksperci ds. bezpieczeństwa danych – zauważa Elżbieta Flasińska.
Jest kilka powodów, dla których firmy dbają o swój wizerunek w internecie. Warto wspomnieć o dwóch najważniejszych – coraz większa popularność internetu oraz coraz większe znaczenie marki firmy, jej postrzegania i chęci dialogu z konsumentami. Już nie wystarczy mieć tylko stronę internetową i stosować jednostronną komunikację do odbiorcy. Konsumenci cenią sobie możliwość dzielenia się opiniami, chcą pytać, nawiązać z firmą rozmowę. Aby sprostać tym wymaganiom, potrzebni są specjaliści nie tylko od aplikacji, lecz także mediów społecznościowych, marketingu internetowego czy profesjonalnego mailingu. Skuteczna obecność w sieci to zadanie dla kolejnych grup specjalistów, np. tych zajmujących się pozycjonowaniem (SEM) czy szeroko pojętej komunikacji.
Kto ochroni dane w sieci
Innym kierunkiem rozwoju pracy w branży IT będzie z pewnością cyberbezpieczeństwo oraz ochrona danych w sieci. Jak wskazują eksperci tego rynku, popyt z pewnością będzie też na tzw. ethical hakers, którzy będą śledzić i naprawiać luki w zabezpieczeniach, oraz computer forsenic analysts, którzy w sieci, lecz także w komputerach i telefonach będą szukać dowodów przestępstw. Stanowiskiem, które będzie też zyskiwało na znaczeniu, jest administrator hurtowni danych. Takie stanowisko jeszcze niedawno nie było w ogóle potrzebne, jednak w związku z coraz większą ilością danych zaczyna się myśleć o ich hurtowym przechowywaniu.
– W ostatnim półroczu zaobserwowałam wzmożone zainteresowanie pracodawców kandydatami na stanowiska takie jak Cloud Export czy Mobile Applications Developer – Android. Na podstawie moich rozmów z firmami oraz śledzenia tendencji na bardziej rozwiniętych rynkach, przewiduję, że zapotrzebowanie na specjalistów z tych obszarów będzie wciąż rosło – zauważa Katarzyna Cioczek, konsultantka Antal International realizująca projekty rekrutacyjne kierowane do specjalistów i menedżerów zajmujących się technicznymi aspektami w branży IT i telekomunikacja. Jej zdaniem, wiele stanowisk technicznych w obszarze IT wymaga też biznesowego myślenia. Przykładami takich stanowisk jest m.in.: analityk aplikacji IT (są to funkcje oparte na komunikacji z biznesem i optymalizacji procesów IT), analityk/wdrożeniowiec (odpowiedzialny za wdrożenie zgodne z oczekiwaniami biznesu), specjalista ds. aplikacji biznesowych, specjalista ds. systemów biznesowych, inżynier IT znający język francuski lub niemiecki (pracodawcy coraz częściej zgłaszają zapotrzebowanie na specjalistów technicznych ze znajomością konkretnego języka, aby mogli się sprawnie komunikować z klientami firmy). Innymi nowymi profesjami są inżynier systemowy, specjalista ds. data center (prężnie rozwijająca się dziedzina IT, w której tworzone są centra danych na potrzeby biznesu, osoba na tym stanowisku poza wiedzą techniczną musi wykazać się umiejętnością projektowania rozwiązań pod kątem biznesowym). – Większość ogłoszeń kierowana była do różnego rodzaju programistów, ale coraz częściej poszukiwani są również specjaliści od business intelligence czy Web Analitycs, od których wymaga się dodatkowo strategicznego myślenia i umiejętności w zakresie relacji z partnerami biznesowymi – potwierdza Elżbieta Flasińska.
Klasyfikacja stanowisk
Analiza Klasyfikacji zawodów i specjalności 2010 przygotowywanej przez Ministerstwo Pracy potwierdza, że powstają nowe zawody. Obecnie obowiązująca klasyfikacja zwiększyła się o prawie 500 nowych zawodów i specjalności. Wśród nich są takie specjalności, jak: mysteryshopper (tajemniczy klient), specjalista ds. spraw zarządzania talentami, trendsetter (osoba kreująca trendy), coolhunter (osoba mająca za zadanie przewidzenie, „wyłowienie” nowych trendów) czy opiekun marki. Z drugiej strony na liście wciąż nie widnieją specjalizacje, które funkcjonują już na rynku od jakiegoś czasu. Powodem takiej sytuacji jest to, że sytuacja na rynku pracy i zapotrzebowanie na nowych specjalistów zmienia się wraz z dynamicznie zmieniającą się rzeczywistością, szczególnie w zakresie internetu i nowych technologii, a rejestr aktualizowany jest raz na 2–3 lata.
Aktualny spis z pewnością będzie zaktualizowany o takie specjalizacje, jak: blogger (osoba prowadząca blog w internecie), coach, specjalista ds. mediów społecznościowych, administrator profilu na portalu społecznościowym czy specjalista ds. marketingu w wyszukiwarkach internetowych (SEM).
Elastyczne zatrudnienie
Wraz ze zmieniającymi się realiami pojawia zapotrzebowanie na konkretne kompetencje i wiedzę. Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, że rynek pracy to nie tylko nowe zawody, nowe umiejętności, lecz także nowe formy zatrudnienia. Coraz większe znaczenie zyskują alternatywne formy współpracy. Wysoko wyspecjalizowani pracownicy coraz bardziej cenią sobie komfort bycia niezależnymi i nie chcą związywać się z jedną firmą. Na najbardziej rozwiniętych rynkach niezwykle popularny jest freelancing, konsulting, kontracting. Towarzyszy im zwykle praca zdalna. Elastyczne formy cieszą się popularnością zarówno wśród firm (m.in. optymalizacja efektywności kosztowej, mniejsze zaangażowanie w procesy związane z HR), jak i osób wykonujących pracę (niezależność, samodzielność, możliwość decydowania o przyjmowanych zleceniach).
Trendy kreują i dyktują najbardziej świadome firmy i specjaliści. Obie strony odnoszą korzyści ze zmodyfikowanej współpracy. Warto być tego świadomym, bo te zmiany niedługo na dobre zagoszczą na polskim rynku pracy.