- Czym jest kampania „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy. Dźwigaj z głową”?
- Czym są zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego?
- Co ma wpływ na występowanie schorzeń mięśniowo-szkieletowych?
- Co to jest prezenteizm?
- Jakie obowiązki ma pracodawca w zakresie BHP przy pracy na komputerze?
- Ile przerwy na godzinę pracy przy komputerze?
Czym jest kampania „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy. Dźwigaj z głową”?
Przez ostatnie dwa lata była prowadzona w Polsce i w innych krajach UE kampania informacyjna pt. „Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy. Dźwigaj z głową”. W Polsce kampanię prowadził Centralny Instytut Ochrony Pracy–Państwowy Instytut Badawczy. Jaki był cel? Świadomość prawna pracowników i pracodawców oraz podniesienie poziomu wiedzy co do problemów mięśniowo-szkieletowych związanych z pracą. Okazuje się, że temat jest ważny, ponieważ tego typu zaburzenia (trwające długotrwale i z dużym nasileniem) stanowią jedną z przyczyn przechodzenia na wcześniejszą emeryturę.
Jak podaje Centralny Instytut Ochrony Pracy–Państwowy Instytut Badawczy ważne jest również:
1. Rozpropagowanie oceny ryzyka zawodowego i zarządzania problemami zaburzeń układu mięśniowo-szkieletowego;
2. Wykazanie, że zaburzenia układu mięśniowo szkieletowego stanowią problem dotyczący wszystkich pracowników i stanowisk pracy w każdym sektorze gospodarki;
3. Podniesienie wiedzy na temat nowych i pojawiających się zagrożeń związanych z zaburzeniami układu mięśniowo-szkieletowego;
4. Podkreślenie potrzeby reintegracji i utrzymania zatrudnienia pracowników z przewlekłymi zaburzeniami układu mięśniowo-szkieletowego.
Czym są zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego?
Europejska Agencja Bezpieczeństwa wskazuje, że zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego związane z pracą to „upośledzenie struktur organizmu, takich jak: mięśnie, stawy, ścięgna, nerwy i kości, które są spowodowane lub nasilone głównie w wyniku wykonywanej pracy. Zaburzenia dotyczą przede wszystkim pleców, szyi, ramion i kończyn górnych, ale mogą również dotyczyć kończyn dolnych (…) ostrych urazów, takich jak np. złamania, które zdarzają się podczas wypadku.”. Jak wynika z badań UE, około trzy piąte pracowników w UE uskarża się na takie dolegliwości.
Co ma wpływ na występowanie schorzeń mięśniowo-szkieletowych?
Praca przy komputerze, praca siedząca, powtarzalność ruchów rąk i ramion, brak odpowiedniej gimnastyki, podnoszenie lub przenoszenie osób lub ciężarów, męczące lub bolesne pozycje pracy, brak przerw w pracy, niewłaściwie zorganizowane miejsce pracy bez uwzględnienia zasad ergonomii, nasilona praca fizyczna, brak wczesnej rehabilitacji i profilaktyki schorzeń - wszystko to wpływa na zaburzenia zdrowotne pracowników w zakresie układu mięśniowo-szkieletowego. Do powstania powyższych przyczyniają się: czynniki fizyczne, organizacyjne, psychospołeczne oraz indywidualne. Może ro niepotrzebnie prowadzić do chorób zawodowych i całkowitej niezdolności do pracy pracownika.
Co to jest prezenteizm?
Prezenteizm to sytuacja, w której pomimo dolegliwości, różnego typu bólów i niedyspozycji, uzasadniających niezdolność do pracy, pracownik i tak decyduje się przyjść do pracy. Często taka praca jest niewydajna i niskiej jakości. Pracownicy nie chcą z powodu standardowego bólu szyi, pleców czy kończyn iść do lekarza celem uzyskania zwolnienia lekarskiego, podczas gdy może to prowadzić do poważnych schorzeń mięśniowo-szkieletowych.
Jakie obowiązki ma pracodawca w zakresie BHP przy pracy na komputerze?
Pracodawca zobowiązany jest chronić życie i zdrowie pracowników. Powinien też prowadzić systematyczne szkolenia pracowników w zakresie BHP. Ważna jest prawidłowa organizacja stanowiska pracy, szczególnie pracowników biurowych pracujących przy komputerze. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. 1998 nr 148 poz. 973) wskazuje na wymagania BHP oraz ergonomii i organizacji pracy dla stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe. Pracodawca powinien zapewnić łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała - przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Rozporządzenie określa jakie wymagania powinien spełniać monitor ekranowy komputera. Wymagana odległość oczu pracownika od ekranu monitora powinna mieścić się w zakresie 400-750 mm a wysokość stołu oraz siedziska krzesła powinny być odpowiednio dostosowane. Istotne jest też naświetlenie miejsca pracy.
Ile przerwy na godzinę pracy przy komputerze?
Pracownikowi przysługuje 5-minutowa przerwa w pracy po każdej godzinie przepracowanej przy obsłudze monitora ekranowego, przy 8 godzinnym dniu pracy. Przerwy te są wliczane do czasu pracy, podobnie jak 15-minutowa przerwa (przy pracy przez minimum 6 godzin dziennie). Przerwa 5-cio minutowa przysługuje niezależnie od tego przy jakiego typu monitorze pracuje pracownik. Co ważne, przerwy nie mogą być łączone w jedną, czyli np. nie można wyjść 40 minut wcześniej z pracy czy też w ciągu dnia wziąć jedną 40-minutową przerwę. Kobiety w ciąży mogą pracować przed komputerem maksymalnie 4 godzinie dziennie.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. 1998 nr 148 poz. 973)