- Co to jest społeczna inspekcja pracy?
- Co robi społeczna inspekcja pracy?
- Jakie są uprawnienia społecznych inspektorów pracy?
- Co jeżeli inspektor stwierdzi uchybienia?
- Co należy do zadań Państwowej Inspekcji Pracy?
- Co należy do zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej?
- Z kim współpracuje społeczna inspekcja pracy?
- Kto tworzy społeczną inspekcję pracy?
- Kto może zostać społecznym inspektorem pracy?
- Jakie umiejętności powinien posiadać społeczny inspektor pracy?
Co to jest społeczna inspekcja pracy?
Jest to służba społeczna powoływana przez zespół pracowników – załogę. Społeczna inspekcja pracy składa się z pracowników zakładu pracy, mająca na celu ochronę uprawnień pracowniczych, a w szczególności przestrzeganie warunków bezpieczeństwa i higieny pracy tak przez pracodawcę, jak i pracowników.
Co robi społeczna inspekcja pracy?
Społeczna inspekcja pracy sprawuje społeczną kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Jest ona powołana niejako w uzupełnieniu nadzoru i kontroli prowadzonej przez organy publiczne (administracji rządowej i samorządu terytorialnego – czyli między innymi Państwowej Inspekcji Pracy).
Jakie są uprawnienia społecznych inspektorów pracy?
Społeczni inspektorzy pracy mają prawo:
1) kontrolować stan budynków, maszyn, urządzeń technicznych i sanitarnych oraz procesy technologiczne z punktu widzenia bezpieczeństwa i higieny pracy;
2) kontrolować przestrzeganie przepisów prawa pracy, w tym postanowień układów zbiorowych i regulaminów pracy, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem, młodocianych i osób niepełnosprawnych, urlopów i czasu pracy, świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych;
2a) uczestniczyć w kontroli przestrzegania w zakładzie pracy przepisów dotyczących ochrony środowiska naturalnego;
3) brać udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy, zgodnie z przepisami prawa pracy;
4) brać udział w analizowaniu przyczyn powstawania wypadków przy pracy, zachorowań na choroby zawodowe i inne schorzenia wywołane warunkami środowiska pracy oraz kontrolować stosowanie przez zakłady pracy właściwych środków zapobiegawczych;
5) uczestniczyć w przeprowadzaniu społecznych przeglądów warunków pracy;
6) opiniować projekty planów poprawy warunków bezpieczeństwa i higieny pracy i planów rehabilitacji zawodowej oraz kontrolować realizację tych planów;
7) podejmować działania na rzecz aktywnego udziału pracowników zakładów pracy w kształtowaniu właściwych warunków bezpieczeństwa i higieny pracy oraz oddziaływać na przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy;
8) wykonywać inne zadania określone w ustawie i w przepisach szczególnych.
Co jeżeli inspektor stwierdzi uchybienia?
W razie stwierdzenia, że nie są przestrzegane m.in. przepisy BHP społeczny inspektor pracy informuje o tym kierownika zakładu pracy oraz oddziału (wydziału), czyniąc jednocześnie stosowny zapis w księgach zaleceń i uwag. Zakład musi prowadzi takie księgi oraz oddziałowe (wydziałowe) księgi uwag, przeznaczone do zapisów społecznych inspektorów pracy. Kierownik zakładu pracy oraz oddziału (wydziału) podejmuje decyzje w sprawie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości i informuje o tym społecznego inspektora pracy.
Co należy do zadań Państwowej Inspekcji Pracy?
Nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy. Państwowa Inspekcja Pracy udziela pomocy społecznej inspekcji pracy w realizacji jej zadań, w szczególności przez poradnictwo prawne, specjalistyczną prasę oraz szkolenie. Inspektorzy pracy Państwowej Inspekcji Pracy przeprowadzają kontrole wykonania zaleceń i uwag społecznych inspektorów pracy.
Co należy do zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej?
Nadzór i kontrolę przestrzegania zasad, przepisów higieny pracy i warunków środowiska pracy sprawuje Państwowa Inspekcja Sanitarna.
Z kim współpracuje społeczna inspekcja pracy?
Społeczna inspekcja pracy współpracuje z pracodawcą, związkami zawodowymi działającymi w zakładzie pracy oraz Państwową Inspekcją Pracy.
Kto tworzy społeczną inspekcję pracy?
Społeczną inspekcję pracy w zakładzie pracy tworzą:
1) zakładowy społeczny inspektor pracy - dla całego zakładu pracy;
2) oddziałowi (wydziałowi) społeczni inspektorzy pracy - dla poszczególnych oddziałów (wydziałów);
3) grupowi społeczni inspektorzy pracy - dla komórek organizacyjnych oddziałów (wydziałów).
Kto może zostać społecznym inspektorem pracy?
Społecznym inspektorem pracy może być pracownik danego zakładu pracy:
1) który jest członkiem związku zawodowego i nie zajmuje stanowiska kierownika zakładu pracy lub stanowiska kierowniczego bezpośrednio podległego kierownikowi zakładu.
2) niebędący członkiem związku zawodowego.
Jakie umiejętności powinien posiadać społeczny inspektor pracy?
Społeczny inspektor pracy powinien posiadać niezbędną znajomość zagadnień wchodzących w zakres działania społecznej inspekcji pracy. Zakładowy społeczny inspektor pracy powinien posiadać co najmniej pięcioletni staż pracy w branży, do której zakład należy, i co najmniej dwuletni staż pracy w danym zakładzie, a oddziałowy lub grupowy społeczny inspektor pracy - co najmniej dwuletni staż pracy w tej branży i co najmniej jeden rok pracy w danym zakładzie.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510 ze zm)
Ustawa o społecznej inspekcji pracy z dnia z dnia 24 czerwca 1983 r. (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 567)