Od 1 kwietnia 2024 r. obowiązują nowe, wyższe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Lekarz orzecznik może przyznać 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
- Prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy
- Wysokość odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej
- Złożenie wniosku o odszkodowanie
- Orzeczenie o uszczerbku na zdrowiu
Prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy
Prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje osobie objętej ubezpieczeniem wypadkowym, która doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
Odszkodowanie przysługuje członkom rodziny ubezpieczonego jeżeli ubezpieczony zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
Jeżeli do odszkodowania uprawnieni są równocześnie małżonek i dzieci, lub inni członkowie rodziny, to kwotę odszkodowania dzieli się w równych częściach między uprawnionych. Odszkodowanie takie będzie przysługiwało również w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty, który był uprawniony do renty z ubezpieczenia wypadkowego.
Wysokość odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej
W okresie od 1 kwietnia 2024 r. do 31 marca 2025 r. kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej wynoszą:
- 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
- 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, z tytułu zwiększenia tego uszczerbku co najmniej o 10 punktów procentowych;
- 25044 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego;
- 25044 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty;
- 128799 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawniony małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;
- 64399 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawniony członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty inny niż małżonek lub dziecko;
- 128799 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni równocześnie małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 22212 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na każde z tych dzieci;
- 128799 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania jest uprawnionych równocześnie dwoje lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 22212 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugie i każde następne dziecko;
- 25044 zł, jeżeli obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, każdemu z nich niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom;
- 64399 zł, jeżeli do jednorazowego odszkodowania są uprawnieni tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty, oraz 22212 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugiego i każdego następnego uprawnionego.
Złożenie wniosku o odszkodowanie
W celu uzyskania jednorazowego odszkodowania ubezpieczony lub uprawniony członek rodziny składa wniosek do płatnika składek. Po otrzymaniu wniosku płatnik składek kompletuje dokumentację niezbędną do ustalenia uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego, spowodowanego wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. W szczególności są to:
- protokół powypadkowy;
- prawomocny wyrok sądu pracy;
- kartę wypadku;
- decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej;
- zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, pod którego opieką znajduje się ubezpieczony;
- odpis aktu zgonu – w przypadku zgonu osoby, która uległa wypadkowi przy pracy, lub u której stwierdzono chorobę zawodową.
Po zakończeniu leczenia i rehabilitacji przez ubezpieczonego, płatnik składek przekazuje wniosek wraz ze skompletowaną dokumentacją do jednostki ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego, w celu wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika.
Orzeczenie o uszczerbku na zdrowiu
ZUS w ciągu 7 dni od otrzymania wniosku wyznacza termin badania ubezpieczonego przez lekarza orzecznika.
Lekarz orzecznik ZUS ustala uszczerbek na zdrowiu oraz jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową na podstawie:
- bezpośredniego badania ubezpieczonego,
- posiadanej dokumentacji medycznej,
- dokumentacji dotyczącej tego wypadku przy pracy albo tej choroby zawodowej.
Po dokonaniu ustaleń lekarz orzecznik wydaje orzeczenie o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu. Za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy. Natomiast za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie.
W orzeczeniu lekarz orzecznik stwierdza stopień uszczerbku na zdrowiu oraz jego związek z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Orzeczenie lekarza orzecznika zawiera m.in. procentowe ustalenie stopnia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
Przyznanie lub odmowa przyznania jednorazowego odszkodowania oraz ustalenie jego wysokości następuje w drodze decyzji ZUS.
Podstawa prawna:
- art. 12, art. 14, art. 15 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (j.t. Dz.U. z 2022 r., poz. 2189)
- obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 lutego 2024 r. w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej w okresie od dnia 1 kwietnia 2024 r. do dnia 31 marca 2025 r. (M.P. z 2024 r. poz. 162)