Tylko w Polsce. Państwo może skonfiskować składki emerytalne za 20 lat wstecz. I nie przyznać emerytury

Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
Trudno w to uwierzyć. ZUS ma prawo przejąć składki emerytalne za 20 lat wstecz. Choć na logikę powinien je oddać [art. 24 ust. 6g i art. 48d ustawy systemowej] / Shutterstock

Księgowa straciła w praktyce przyszłą emeryturę. Choć wpłaciła do ZUS składki na 450 000 zł. Składki (i przyszła emerytura) przepadły. Legalnie. Księgowa miała spółkę z o.o., w której się zatrudniła w 2003 r. I jako pracownik zgłosiła się do ZUS. ZUS po 19 latach uznał, że nie mogła być ubezpieczona (od 2003 r.) jako pracownik spółki bo była w praktyce jedynym wspólnikiem spółki z o.o. (nie miała 100% udziałów, ale np. 99%). Jako wspólnik nie mogła być jednocześnie pracownikiem. Jednocześnie ZUS zatrzymał 450 000 zł niepotrzebnie wpłaconych składek zamiast je zwrócić.

Dr Katarzyna Kalata (radca prawny) próbuje pomóc poszkodowanej przez ZUS (i przede wszystkim przepisy) księgowej reprezentując ją w sądzie. Jest na etapie apelacji, zamierza iść do Strasburga i walczyć. Bo polskie przepisy pozwalają jednocześnie na:

Autopromocja

1) cofnięcie o 20 lat akceptacji przez ZUS wybranego przez np. księgową tytułu do ubezpieczenia +

2) w konsekwencji pkt 1 uznanie, że księgowa niepotrzebnie wpłaciła (bez tytułu ubezpieczeniowego) 450 000 zł do ZUS (przez te 19 lat) +

3) zatrzymanie większej części z 450 000 zł (jako przychód ZUS), który nie podlega zwrotowi na konto księgowej.

Straty? 19 lat niepotrzebnie płaconych do ZUS składek emerytalnych.

ZUS przejął 450 000 zł składki za kilkanaście lat wpłat (od 2003 r.). Emerytury nie przyzna

Oto relacja dr Katarzyny Kalaty:

"Pani Aldona prowadziła własną spółkę. Była w niej zatrudniona jako księgowa – z wynagrodzeniem 8 000 zł miesięcznie. Co miesiąc, przez prawie 20 lat, ZUS otrzymywał od niej składki w pełnej wysokości. Na jej indywidualnym koncie ubezpieczonego widniało już ponad 450 000 zł odprowadzonych składek – konkretne liczby, konkretne lata pracy, konkretne pieniądze.

W maju 2022 r. ZUS wydał decyzję: „od 1 stycznia 2003 r. nie podlega Pani ubezpieczeniom społecznym”. Jedna kartka papieru przekreśliła niemal dwie dekady pracy i prawie milion złotych zapisanych na koncie emerytalnym."

ZUS powinien oddać 450 000 zł składek. Nie oddaje

"ZUS od lat stosuje koncepcję tzw. „niemal jedynego wspólnika”. Jeżeli przedsiębiorca posiada większość udziałów w spółce i jednocześnie świadczy w niej pracę, ZUS twierdzi, że nie można mówić o stosunku pracy – bo brakuje podporządkowania. W efekcie – nawet jeśli spółka zawiera umowę, wypłaca wynagrodzenie i odprowadza składki – ZUS po latach stwierdza, że ubezpieczony… nigdy nie podlegał ubezpieczeniom społecznym."

"Do tego dochodzi druga warstwa – nowe przepisy. Od 2022 r. obowiązuje przepisy art. 24 ust. 6g i art. 48d ustawy systemowej. Oznaczają one, że po 5 latach ubezpieczony traci prawo do zwrotu nadpłaconych składek i do korekty dokumentów. Składki przepadają – formalnie zostają zaliczone na przychody ZUS (FUS)."

Ważne

art. 24 ust. 6g.  Nienależnie opłacone składki ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia:

1) otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 6b;

2) opłacenia składek, w przypadku braku zawiadomienia, o którym mowa w ust. 6b.

Niszcząca kombinacja - nieuznanie tytułu do ubezpieczenia od 2003 r. i nieoddanie przez ZUS składek za 19 lat

Efekt dla Pani Aldony:

• ZUS uznał, że przez 19 lat nie miała żadnego tytułu do ubezpieczeń.

• Ponad 450 000 zł składek zapisanych na jej koncie „znika” – nie może ich odzyskać ani wykorzystać do emerytury.

• Jeśli poszła w tym czasie do lekarza, zaraz dostanie rachunek z NFZ-u.

Ważne

To nie jest jednostkowa sprawa. To systemowa praktyka ZUS, sankcjonowana przez przepisy, które ustawodawca wprost uzasadniał:

„Zmiana przepisów spowoduje ograniczenie do 5 lat (…) Po upływie tego terminu powstała nadpłata nie będzie podlegała zwrotowi, lecz zostanie zaliczona na przychody FUS.” (druk sejmowy nr 1588).

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

Pani Aldona przegrała w pierwszej instancji, bo próbowała bronić się sama. Dziś jesteśmy w apelacji, ale już szykujemy się do Strasburga. Bo tu nie chodzi tylko o jej sprawę – tu chodzi o pytanie fundamentalne: czy obywatel w Polsce ma prawo ufać własnemu państwu?

„Rem pblicam sine iustitia esse non posse” – Państwo bez sprawiedliwości istnieć nie może. – Cyceron

Kadry
Październik 2025: kalendarz do druku [PDF]
26 wrz 2025

Pobierz kalendarz września 2025 do druku z miejscem na notatki w formacie PDF. Wrzesień 2025 roku ma 8 dni wolnych od pracy. Jakie ważne dni występują we wrześniu? Wydrukuj i zrób notatki na nowy miesiąc.

Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce – kwestie prawne i praktyczne. Bariery językowe i kulturowe – jak je przezwyciężać
26 wrz 2025

Z roku na rok rośnie liczba cudzoziemców podejmujących pracę w Polsce, a krajowy rynek coraz częściej opiera się na pracownikach z zagranicy, próbując odpowiedzieć m.in. na wyzwania związane z rosnącymi niedoborami kadrowymi. Pomimo uproszczenia procedur, zatrudnianie obcokrajowców to wciąż szereg wyzwań formalno-prawnych oraz społecznych, które jeśli nie zostaną dobrze zaadresowane, mogą prowadzić do konfliktów interpersonalnych, mniejszej efektywności, wyższej rotacji czy obniżenia satysfakcji pracowników.

Kilka wskazówek zdrowotnych dla pracownika po 50. roku życia. Lekarz radzi jak pracodawca może pomóc
25 wrz 2025

Pracownicy po 50. roku życia będą niedługo stanowili zdecydowaną większość zatrudnionych w Polsce. To efekt starzejącego się społeczeństwa. Pracodawcy powinni zacząć bardziej dbać o zdrowie fizyczne i psychiczne pracowników w średnim wieku. Oto kilka wskazówek zdrowotnych od lekarza dla pracowników i pracodawców.

Rekrutacja pod kontrolą. Czyli pozyskiwanie pracowników zgodnie z prawem
25 wrz 2025

Rekrutacja to skomplikowany i wieloaspektowy proces, który spędza sen z powiek nie tylko kandydatom do pracy, lecz także doświadczonym rekruterom. Wyobraźmy sobie, że w rekrutacji wszystkie chwyty są dozwolone. O ile kreatywne (czasem nieuczciwe) zagrywki kandydata łatwo wykryć, o tyle nadużycia po stronie pracodawcy potrafią pozostać w cieniu: niepodawanie widełek płacowych, selekcja pod pozorem obiektywnych kryteriów, manipulowanie zakresem obowiązków czy pozorowane ogłoszenia zbierające dane. Pole do nadużyć jest szerokie. Jak im zapobiegać?

Dlaczego potrzebujemy Rzecznika Praw Pracownika? [24 września 2025 r. resort pracy formalnie zaproponował nową instytucję]
25 wrz 2025

Dlaczego potrzebujemy Rzecznika Praw Pracownika? Bo prawa pracowników wciąż (pomimo funkcjonowania Inspekcji Pracy) nie są należycie chronione! Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zainicjowało opracowanie ustawy powołującej Rzecznika Praw Pracownika – nowego organu, mającego stać na straży praw wszystkich osób świadczących pracę, w różnych formach - nie tylko prawno-pracowniczych.

Dodatkowy pełnopłatny urlop: 8 dni dla kobiet, 12 dla mężczyzn. Wystarczy jedna formalność. Przepisy jasno wskazują komu należą się dodatkowe dni urlopu
24 wrz 2025

Nie każdy zdaje sobie sprawę, że prawo pracy przewiduje dodatkowe dni wolne od pracy dla osób, które podejmują się pewnej niezwykle ważnej czynności. Wystarczy pamiętać o jednej formalności, a można zyskać nawet kilkanaście dni płatnego wolnego w ciągu roku. Przepisy jasno wskazują komu należą się dodatkowe dni urlopu.

Jak długo można być na zwolnieniu lekarskim od psychiatry? Czy zwolnienie od psychiatry może zaszkodzić w pracy? Sprawdź, jakie prawa masz w 2025 roku
24 wrz 2025

Coraz więcej osób korzysta z pomocy psychiatry i decyduje się na zwolnienie lekarskie. Dzieje się tak, ponieważ w społeczeństwie rośnie świadomość zdrowia psychicznego, a tempo życia, stres w pracy i presja społeczna coraz częściej prowadzą do depresji, stanów lękowych czy wypalenia zawodowego. W związku z tym pojawia się wiele pytań: jak długo można być na L4 od psychiatry? Czy pracodawca widzi powód zwolnienia? Czy takie zwolnienie może zaszkodzić w pracy? Sprawdź, jakie zasady obowiązują w 2025 roku i co dalej po zakończeniu okresu zasiłkowego.

Rekordowy boom na ekspertów – zarobki do 30 tysięcy złotych netto
23 wrz 2025

Zanotowano skokowy wzrost publikacji ogłoszeń na specjalistów AI. Wyścig o najlepszych ekspertów prowadzą głównie rekruterzy z branży IT, HR, konsultingu i finansów. Średnie oferowane widełki finansowe wahają się od kilkunastu do nawet 30 tys. zł netto za miesiąc. Na czele zestawienia najbardziej pożądanych specjalizacji są AI Engineer, Machine Learning Engineer i AI Developer. Najwięcej ofert zlokalizowanych jest w Warszawie (30,1 proc.) i Krakowie (17,9 proc.) z opcją pracy hybrydowej lub zdalnej.

Dodatkowy dzień wolny od pracy na przełomie października i listopada. Nie musisz brać urlopu
23 wrz 2025

Pracownicy mogą mieć długi weekend na przełomie października i listopada 2025 roku, ponieważ Dzień Wszystkich Świętych przypada w sobotę. Z tego powodu pula dni wolnych od pracy ulega zmianie. Wiele osób może otrzymać dodatkowy dzień wolny bez konieczności składania specjalnego wniosku. Oto szczegóły.

Międzypokoleniowe zespoły w erze nowych technologii. Jak współpracować skutecznie?
22 wrz 2025

Tak zwane pokolenie Z wchodzi na rynek technologiczny i przemysłowy. Jakie są oczekiwania tych młodych ludzi? W jaki sposób przemysł może lepiej odpowiadać na potrzeby pokolenia Z, aby przyciągać i zatrzymywać młode talenty? Odpowiedzi udzielił Andy Zosel z Zebra Technologies.

pokaż więcej
Proszę czekać...