To tylko w Polsce. Państwo może skonfiskować składki emerytalne za 20 lat wstecz. I nie przyznać emerytury

Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
rozwiń więcej
Trudno w to uwierzyć. ZUS ma prawo przejąć składki emerytalne za 20 lat wstecz. Choć na logikę powinien je oddać [art. 24 ust. 6g i art. 48d ustawy systemowej] / Shutterstock

Księgowa straciła w praktyce przyszłą emeryturę. Choć wpłaciła do ZUS składki na 450 000 zł. Składki (i przyszła emerytura) przepadły. Legalnie. Księgowa miała spółkę z o.o., w której się zatrudniła w 2003 r. I jako pracownik zgłosiła się do ZUS. ZUS po 19 latach uznał, że nie mogła być ubezpieczona (od 2003 r.) jako pracownik spółki bo była w praktyce jedynym wspólnikiem spółki z o.o. (nie miała 100% udziałów, ale np. 99%). Jako wspólnik nie mogła być jednocześnie pracownikiem. Jednocześnie ZUS zatrzymał 450 000 zł niepotrzebnie wpłaconych składek zamiast je zwrócić.

Dr Katarzyna Kalata (radca prawny) próbuje pomóc poszkodowanej przez ZUS (i przede wszystkim przepisy) księgowej reprezentując ją w sądzie. Jest na etapie apelacji, zamierza iść do Strasburga i walczyć. Bo polskie przepisy pozwalają jednocześnie na:

Autopromocja

1) cofnięcie o 20 lat akceptacji przez ZUS wybranego przez np. księgową tytułu do ubezpieczenia +

2) w konsekwencji pkt 1 uznanie, że księgowa niepotrzebnie wpłaciła (bez tytułu ubezpieczeniowego) 450 000 zł do ZUS (przez te 19 lat) +

3) zatrzymanie większej części z 450 000 zł (jako przychód ZUS), który nie podlega zwrotowi na konto księgowej.

Straty? 19 lat niepotrzebnie płaconych do ZUS składek emerytalnych.

ZUS przejął 450 000 zł składki za kilkanaście lat wpłat (od 2003 r.). Emerytury nie przyzna

Oto relacja dr Katarzyny Kalaty:

"Pani Aldona prowadziła własną spółkę. Była w niej zatrudniona jako księgowa – z wynagrodzeniem 8 000 zł miesięcznie. Co miesiąc, przez prawie 20 lat, ZUS otrzymywał od niej składki w pełnej wysokości. Na jej indywidualnym koncie ubezpieczonego widniało już ponad 450 000 zł odprowadzonych składek – konkretne liczby, konkretne lata pracy, konkretne pieniądze.

W maju 2022 r. ZUS wydał decyzję: „od 1 stycznia 2003 r. nie podlega Pani ubezpieczeniom społecznym”. Jedna kartka papieru przekreśliła niemal dwie dekady pracy i prawie milion złotych zapisanych na koncie emerytalnym."

ZUS powinien oddać 450 000 zł składek. Nie oddaje

"ZUS od lat stosuje koncepcję tzw. „niemal jedynego wspólnika”. Jeżeli przedsiębiorca posiada większość udziałów w spółce i jednocześnie świadczy w niej pracę, ZUS twierdzi, że nie można mówić o stosunku pracy – bo brakuje podporządkowania. W efekcie – nawet jeśli spółka zawiera umowę, wypłaca wynagrodzenie i odprowadza składki – ZUS po latach stwierdza, że ubezpieczony… nigdy nie podlegał ubezpieczeniom społecznym."

"Do tego dochodzi druga warstwa – nowe przepisy. Od 2022 r. obowiązuje przepisy art. 24 ust. 6g i art. 48d ustawy systemowej. Oznaczają one, że po 5 latach ubezpieczony traci prawo do zwrotu nadpłaconych składek i do korekty dokumentów. Składki przepadają – formalnie zostają zaliczone na przychody ZUS (FUS)."

Ważne

art. 24 ust. 6g.  Nienależnie opłacone składki ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia:

1) otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 6b;

2) opłacenia składek, w przypadku braku zawiadomienia, o którym mowa w ust. 6b.

Niszcząca kombinacja - nieuznanie tytułu do ubezpieczenia od 2003 r. i nieoddanie przez ZUS składek za 19 lat

Efekt dla Pani Aldony:

• ZUS uznał, że przez 19 lat nie miała żadnego tytułu do ubezpieczeń.

• Ponad 450 000 zł składek zapisanych na jej koncie „znika” – nie może ich odzyskać ani wykorzystać do emerytury.

• Jeśli poszła w tym czasie do lekarza, zaraz dostanie rachunek z NFZ-u.

Ważne

To nie jest jednostkowa sprawa. To systemowa praktyka ZUS, sankcjonowana przez przepisy, które ustawodawca wprost uzasadniał:

„Zmiana przepisów spowoduje ograniczenie do 5 lat (…) Po upływie tego terminu powstała nadpłata nie będzie podlegała zwrotowi, lecz zostanie zaliczona na przychody FUS.” (druk sejmowy nr 1588).

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

Pani Aldona przegrała w pierwszej instancji, bo próbowała bronić się sama. Dziś jesteśmy w apelacji, ale już szykujemy się do Strasburga. Bo tu nie chodzi tylko o jej sprawę – tu chodzi o pytanie fundamentalne: czy obywatel w Polsce ma prawo ufać własnemu państwu?

„Rem pblicam sine iustitia esse non posse” – Państwo bez sprawiedliwości istnieć nie może. – Cyceron

Kadry
Rekordowy boom na ekspertów – zarobki do 30 tysięcy złotych netto
23 wrz 2025

Zanotowano skokowy wzrost publikacji ogłoszeń na specjalistów AI. Wyścig o najlepszych ekspertów prowadzą głównie rekruterzy z branży IT, HR, konsultingu i finansów. Średnie oferowane widełki finansowe wahają się od kilkunastu do nawet 30 tys. zł netto za miesiąc. Na czele zestawienia najbardziej pożądanych specjalizacji są AI Engineer, Machine Learning Engineer i AI Developer. Najwięcej ofert zlokalizowanych jest w Warszawie (30,1 proc.) i Krakowie (17,9 proc.) z opcją pracy hybrydowej lub zdalnej.

Dodatkowy dzień wolny od pracy na przełomie października i listopada. Nie musisz brać urlopu
23 wrz 2025

Pracownicy mogą mieć długi weekend na przełomie października i listopada 2025 roku, ponieważ Dzień Wszystkich Świętych przypada w sobotę. Z tego powodu pula dni wolnych od pracy ulega zmianie. Wiele osób może otrzymać dodatkowy dzień wolny bez konieczności składania specjalnego wniosku. Oto szczegóły.

Międzypokoleniowe zespoły w erze nowych technologii. Jak współpracować skutecznie?
22 wrz 2025

Tak zwane pokolenie Z wchodzi na rynek technologiczny i przemysłowy. Jakie są oczekiwania tych młodych ludzi? W jaki sposób przemysł może lepiej odpowiadać na potrzeby pokolenia Z, aby przyciągać i zatrzymywać młode talenty? Odpowiedzi udzielił Andy Zosel z Zebra Technologies.

Kiedy emocje wchodzą do pracy czyli o tym jak rozwiązywać konflikty, które zaczynają się w życiu prywatnym [5 rekomendacji]
22 wrz 2025

Granica między życiem prywatnym a zawodowym w dzisiejszym świecie staje się coraz mniej wyraźna. Badania nad stresem i funkcjonowaniem psychospołecznym wskazują, że emocje i napięcia powstające w domu mają tendencję do przenikania do środowiska pracy (por. Greenhaus & Powell, 2006). Dlatego warto przyjrzeć się mechanizmom tego zjawiska oraz sposobom konstruktywnego radzenia sobie z nim w organizacjach.

Czy 4-dniowy tydzień pracy zmniejszy liczbę zwolnień lekarskich i rotację w firmie?
22 wrz 2025

Niemal 2 tys. firm zgłosiło się do pilotażu skróconego tygodnia pracy. Jakie skutki ma przynieść krótszy czas pracy? Czy zmniejszy liczbę zwolnień lekarskich i rotację w firmie?

Długotrwała choroba w trakcie okresu ochronnego przed emeryturą może być przyczyną zwolnienia
22 wrz 2025

Pracownik w wieku 62 lat był chory przez 182 dni. Pobierał zasiłek chorobowy. Aktualnie przeszedł na świadczenie rehabilitacyjne. Jest u nas zatrudniony od 5 lat. Czy można rozwiązać z nim umowę z powodu długotrwałej choroby, czy obowiązuje okres ochrony przed emeryturą? Potrzebujemy zatrudnić nowego pracownika na to miejsce.

10 listopada 2025 r. wolny od pracy
19 wrz 2025

Czy 10 listopada 2025 roku będzie wolny od pracy? Okazuje się, że w większości polskich firm pracownicy tego dnia nie muszą przychodzić do pracy. Pracodawca musi wyznaczyć w listopadzie dodatkowy dzień wolny za święto wypadające w sobotę

Minimalna stawka godzinowa 2025 i 2026 r. [brutto netto]
19 wrz 2025

Minimalna stawka godzinowa ustalana dla każdego roku to kwota, jaka należy się za godzinę pracy na zleceniu lub umowie o świadczeniu usług (do której stosuje się przepisy o zleceniu). Ile wynosi minimalna stawka brutto i netto w 2025 roku? Ile wyniesie po podwyżce w 2026 roku?

Spłaca długi w ZUS, ale spłaca same odsetki i opłatę prolongacyjną. Sam dług się nie zmniejsza
19 wrz 2025

Taką historię przedstawiła dr Katarzyna Kalata. Osoba winna ZUS-owi sporo pieniędzy zapłaciła przez kilka lat ponad 60 000 zł, ale nie spłaciła ani złotówki kapitału. ZUS doliczył jej łącznie 151 959 zł opłat prolongacyjnych. Dziś nadal musi spłacić… ponad 328 000 zł. Tyle samo, co 4 lata temu.Dlaczego?Bo zgodnie z mechanizmem stosowanym przez ZUS, każda wpłata najpierw pokrywa odsetki i koszty egzekucyjne – dopiero potem zaliczana jest na należność główną.

PPK: czy można obniżyć wpłatę podstawową? Znaczenie ma kwota 5599,20 zł
18 wrz 2025

Czy w programie Pracowniczych Planów Kapitałowych można obniżyć wpłatę podstawową? Okazuje się, że uczestnik PPK zatrudniony u kilku pracodawców sam musi sprawdzić, czy ma prawo do obniżenia wpłaty podstawowej.

pokaż więcej
Proszę czekać...