Rozróżnienie pojęć niepełnosprawności i niezdolności do samodzielnej egzystencji
Pojęcia są nie tylko mylone, ale i traktowane, jako mające to samo znaczenie. Tymczasem różnice są dosyć istotne i warto je poznać zanim złożymy wniosek, o 500+ czyli o dodatek, o którym potocznie mówi się, jako o „500+ dla niepełnosprawnych”.
- To nie stopień niepełnosprawności decyduje o jego przyznaniu. Niezdolność do samodzielnej egzystencji przyznaje się osobie, która nie tylko, że nie może pracować, ale potrzebuje pomocy drugiej osoby w najprostszych czynnościach życiowych – mówi Iwona Kowalska-Matis Regionalny Rzecznik Prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. – A to oznacza, że opiekun musi nie tylko zrobić zakupy i przygotować jedzenie, ale też nakarmić swojego podopiecznego – dodaje.
Rzeczniczka wyjaśnia, że osoba, którą uznaje się za niezdolną do samodzielnej egzystencji to m.in. taka, która wymaga pomocy opiekuna także w codziennej higienie, poruszaniu się, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz praktycznie wszystkich kontaktach z otoczeniem zewnętrznym. Krótko mówiąc osoba niezdolna do samodzielnej egzystencji jest całkowicie zależna od osób, które się nią opiekują.
Kto wydaje orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji?
Orzeczenia o niezdolności do samodzielnej egzystencji wydają tylko lekarze orzecznicy ZUS. Inaczej jest w przypadku orzeczeń o niepełnosprawności i jej stopniu, które wydają zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności a nie ZUS.
- Wiele osób, które przychodzą do nas pyta o to czy fakt, iż mają przyznany określony stopień niepełnosprawności daje im gwarancję dostania 500+ i są bardzo rozczarowane, gdy dowiadują się, że to nie wystarczy – wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis. – Dlatego jeszcze raz powtarzam, że aby otrzymać świadczenie uzupełniające, czyli. tzw. „500+”, należy posiadać ważne orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, które jest wydane przez lekarza orzecznika ZUS. Przyznany „poza ZUS-em” stopień niepełnosprawności nie uprawnia do otrzymania dodatku, bo o tym czy go dostaniemy decyduje lekarz orzecznik ZUS – podkreśla.
Według danych ZUS (2021) roku świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji dostawało z ZUS 387 400 osób w całej Polsce. Przeciętna wypłata wynosiła 455 zł miesięcznie. Prawie 30 proc. z nich to osoby powyżej 80 roku życia. W tej grupie wiekowej 40 proc. osób otrzymujących dodatek stanowią kobiety, tylko 13 proc. – mężczyźni.
- Ta różnica wynikać może z tego, że panie żyją przeciętnie dłużej niż panowie – wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis.
O dodatek mogą wystąpić osoby, które są niezdolne do samodzielnej egzystencji, i które dostają emeryturę, rentę lub inne świadczenie finansowane ze środków publicznych, których łączna kwota brutto wynosi więcej niż 1272,08 zł, ale ich łączna wysokość brutto nie przekracza 1896,13 zł.
Więcej informacji:
https://www.zus.pl/ustalanie-uprawnien-do-swiadczen/swiadczenie-dla-osob-niezdolnych-do-samodzielnej-egzystencji
https://www.zus.pl/-/500-swiadczenie-uzupelniajace-dla-osob-niezdolnych-do-samodzielnej-egzystencji#2