Pracownikowi z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnoprawności przysługuje prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Nie przysługuje on jednak od razu i nie w każdym przypadku. Stąd propozycja zmiany aktualnych przepisów.
- Dodatkowy urlop wypoczynkowy osoby z niepełnosprawnością. Jakie wymogi?
- Dodatkowy urlop dla osoby z niepełnosprawnością. Propozycja zmiany przepisów
- Co dalej?
Dodatkowy urlop wypoczynkowy osoby z niepełnosprawnością. Jakie wymogi?
Prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego przysługuje osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Wymiar takiego urlopu to 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Ustawa o rehabilitacji zawodowej i zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewiduje jednak ważne kryteria udzielania takiego urlopu.
- Po pierwsze, prawo do urlopu nabywa się po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności.
Pan Jakub na podstawie orzeczenia z 18 maja 2024 r. został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. 18 maja 2025 r. nabędzie zatem prawo do 10 dni roboczych dodatkowego urlopu. Jeżeli w przyszłym roku pan Jakub nadal będzie legitymował się takim orzeczeniem, to od 1 stycznia 2026 r. nabędzie prawo do kolejnego dodatkowego urlopu.
- Po drugie, dodatkowy urlop nie przysługuje osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów.
Pani Jadwiga jest pracownikiem socjalnym zatrudnionym w ośrodku pomocy społecznej. Od kilku lat posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. W 2025 r. pani Jadwiga skorzysta z dodatkowych 10 dni urlopu wypoczynkowego, przysługującego pracownikom socjalnym na podstawie ustawy o pomocy społecznej. Dlatego wykorzystanie 10 dni dodatkowego urlopu przeznaczonego dla osób z niepełnosprawnością będzie możliwe dopiero w kolejnym, 2026 roku.
Przypomnijmy, iż dodatkowy urlop dotyczy pracowników socjalnych, którzy przepracowali nieprzerwanie i faktycznie co najmniej 3 lata i przysługuje raz na 2 lata.
- Po trzecie, jeżeli wymiar dodatkowego urlopu (na podstawie odrębnych przepisów) jest niższy niż 10 dni, to zamiast niego przysługuje dodatkowy urlop przewidziany dla osób niepełnosprawnych.
Dodatkowy urlop dla osoby z niepełnosprawnością. Propozycja zmiany przepisów
Do Sejmu wpłynęła petycja, której autor apeluje o zmianę treści art. 19 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. „Wystarczy jedno zdanie tego artykułu: Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym, które nabywa pierwszego dnia po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności.” – czytamy w petycji.
Co dalej?
Teraz postulat ten rozpatrzy sejmowa Komisja do Spraw Petycji. W opinii Biura Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji, należy rozważyć zasadność wystąpienia przez komisję ze stosownym dezyderatem np. do ministra właściwego do spraw pracy.
„Przedłożone w petycji żądanie, którego istotą jest przyznanie osobom niepełnosprawnym po raz pierwszy dodatkowego urlopu w roku, w którym wydano orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, wydaje się słuszne, albowiem osoby te co do zasady będą potrzebowały dłuższego czasu na regenerację organizmu niż osoby zdrowe. Rozważając zasadność wprowadzenia zmiany w postulowanym zakresie, nie można także tracić z pola widzenia tego, że stwierdzenie niepełnosprawności stanowi nierzadko duże obciążenie dla pracownika wynikające m.in.: z konieczności pogodzenia się z chorobą czy też konieczności przeorganizowania swojego dotychczasowego życia z uwagi na poddawanie się zabiegom medycznym (np.: w przypadku chorób onkologicznych czy chorób neurologicznych o podłożu autoimmunologicznym)” – czytamy w opinii prawnej biura z 23 kwietnia 2025 r.
Jak wskazuje dr Jolanta Waszczuk-Napiórkowska, ekspert ds. legislacji w Biurze Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji, na rozważenie zasługuje także postulat przyznania dodatkowego urlopu, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej, każdej osobie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności – niezależnie od wymiaru urlopu przysługującego na podstawie odrębnych przepisów.
Na razie jednak nie wiemy w jaki sposób przedmiotowa petycja zostanie rozpatrzona. O dalszych pracach będziemy informowali na bieżąco.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (j. t. Dz.U. z 2024 r., poz. 44; ost. zm. Dz. U. z 2024 r., poz. 1961).