Ratownicy medyczni: jest duży problem z zatrudnieniem

dr Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. A.F. Modrzewskiego w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
rozwiń więcej
Ratownicy medyczni: jest duży problem z zatrudnieniem / Ratownicy medyczni: jest duży problem z zatrudnieniem / shutterstock

Ratownicy medyczni zyskali nowe uprawnienia ale i nowe obowiązki. W dniu 22 czerwca 2023 r. weszła w życie ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych (Dz.U. 2022 poz. 2705, dalej: ustawa). Jak teraz wygląda sytuacja ratowników? Już są paradoksy, ponieważ ustawa nie pozwala podjąć pracy w zawodzie absolwentom, którzy ukończyli studia po tej dacie: 22 czerwca 2023 r.

rozwiń >

Ratownicy medyczni

Ustawą w sposób kompleksowy uregulowano wykonywanie zawodu ratownika medycznego i utworzenie samorządu ratowników medycznych. Dotychczas obowiązywała ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1720 i 1733) jednak uznano, że dla dalszego prawidłowego funkcjonowania i rozwoju zawodu ratownika medycznego konieczne jest powołanie samorządu zawodowego, jak też zgrupowanie w jednej ustawie przepisów o największym znaczeniu dla funkcjonowania tego zawodu, z uwagi na jego rolę w systemie ochrony zdrowia.

Autopromocja

Kto może być ratownikiem medycznym?

Zawód ratownika medycznego może wykonywać osoba, która:

  1. posiada pełną zdolność do czynności prawnych;

  2. posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu ratownika medycznego;

  3. posiada znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu ratownika medycznego;

  4. spełnia szczegółowo określone wymagania określone w art. 2 pkt 4) ustawy m.in. co do studiowania na kierunku (specjalności) ratownictwo medyczne lub medycyna ratunkowa i posiada odpowiednie kwalifikacje;

  5. swoim dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu ratownika medycznego, w szczególności nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;

  6. posiada prawo wykonywania zawodu ratownika medycznego.

Ważne
Czy wszyscy ratownicy medyczni mogą wykonywać swój zawód? Pismo RPO do Ministerstwa Zdrowia

Według informacji ze strony RPO z dnia 9 sierpnia 2024 r. ustawa o ratownictwie medycznym, która w pełni weszła w życie 22 czerwca 2023 r., nie pozwala podjąć pracy w zawodzie absolwentom, którzy ukończyli studia po tej dacie. Resort zdrowia zapewnia, że tacy absolwenci mogą wykonywać zawód. Jak informuje środowisko ratowników, większość potencjalnych pracodawców stoi na odmiennym stanowisku co ma powodować, że podmioty lecznicze nie zatrudniają tej grupy ratowników. RPO Marcin Wiącek prosi minister zdrowia Izabelę Leszczynę o rozważenie pilnej nowelizacji ustawy, która umożliwiłaby wykonywanie zawodu wszystkim ratownikom.

Kiedy wypada Dniem Ratownika Medycznego?

Dzień Ratownika Medycznego ustanowiono na 8 września.

Kto przyznaje prawo do wykonywania zawodu ratownika medycznego?

Ustawa wskazuje, że prawo wykonywania zawodu ratownika medycznego przyznaje Krajowa Rada Ratowników Medycznych. Osoba, której przyznano prawo wykonywania zawodu ratownika medycznego, będzie podlegała wpisowi do rejestru ratowników medycznych. 

Kara za wykonywanie zawodu ratownika medycznego bez uprawnienia

Co ważne, w ustawie wskazano, że kto bez uprawnień wykonuje zadania ratownika medycznego podlega karze grzywny. Jeżeli sprawca czynu, działa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej albo wprowadza w błąd co do posiadania takiego uprawnienia, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Czego dotyczy ustawa o zawodzie ratownika medycznego?

Ustawa reguluje wiele zagadnień, do najważniejszych należą:

  • zasady i warunki wykonywania zawodu ratownika medycznego (w tym zagadnienia nabywania, utraty i wygaśnięcia prawa wykonywania zawodu ratownika medycznego);

  • zasady i organizacja kształcenia podyplomowego i doskonalenia zawodowego ratowników medycznych;

  • organizacja i zakres działania samorządu ratowników medycznych;

  • zasady odpowiedzialności zawodowej ratowników medycznych.

Jakie są zadania ratownika medycznego?

Zgodnie z ustawą do zadań osoby wykonującej zawód ratownika medycznego należy m.in:

  • zabezpieczanie osób znajdujących się w miejscu zdarzenia oraz podejmowanie działań zapobiegających zwiększeniu się liczby osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego;

  • udzielanie świadczeń zdrowotnych, w tym medycznych czynności ratunkowych udzielanych samodzielnie lub na zlecenie lekarza (szczegółowy zakres określa rozporządzenie);

  • transportowanie osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego;

  • udzielanie wsparcia psychicznego w sytuacji powodującej stan nagłego zagrożenia zdrowotnego;

Czy ratownik medyczny stwierdza zgon?

Tak, do jednego z zadań ratownika medycznego należy stwierdzanie zgonu, jednak takiego, do którego doszło podczas akcji medycznej.

Inne zadania ratowników medycznych

Za wykonywanie zawodu ratownika medycznego uznaje się również:

  • nauczanie zawodu ratownika medycznego oraz wykonywanie pracy na rzecz doskonalenia zawodowego ratowników medycznych i dyspozytorów medycznych;

  • organizowanie i prowadzenie zajęć z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy, medycznych czynności ratunkowych oraz pierwszej pomocy;

  • prowadzenie badań naukowych lub prac rozwojowych w zakresie ratownictwa medycznego;

  • kierowanie: ratownikami medycznymi, dyspozytorami medycznymi;zatrudnienie lub pełnienie służby na stanowiskach administracyjnych, na których wykonuje się czynności związane z przygotowywaniem i organizowaniem świadczeń zdrowotnych w zakresie ratownictwa medycznego lub nadzorem nad ich udzielaniem;

  • zatrudnienie lub pełnienie służby na stanowisku perfuzjonisty po ukończeniu kursu kwalifikacyjnego w zakresie  perfuzji organizowanego przez Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego lub Polskie Stowarzyszenie Perfuzjonistów;

  • sprawowanie funkcji z wyboru w organach samorządu ratowników medycznych lub wykonywanie pracy na rzecz tego samorządu w zakresie realizacji jego zadań.

Jaką umowę może mieć zawartą ratownik medyczny?

Ratownik medyczny może wykonywać swój zawód w ramach: umowy o pracę, w ramach stosunku służbowego, na podstawie umowy cywilnoprawnej lub w ramach porozumienia o wolontariacie.

Samorząd zawodowy ratowników medycznych

Ratownicy medyczni są zorganizowani w ramach samorządu. Przynależność ratowników medycznych do samorządu jest obowiązkowa. Cechy samorządu to: niezależność w wykonywaniu swoich zadań i podleganie wyłącznie przepisom prawa. Nadzór nad działalnością samorządu sprawuje minister właściwy do spraw zdrowia. Utworzono Krajową Izbę Ratowników Medycznych z siedzibą w Warszawie.

Do zadań samorządu zawodowego ratowników medycznych należy m.in.: 

  1. sprawowanie pieczy nad należytym i sumiennym wykonywaniem zawodu ratownika medycznego;

  2. ustanawianie zasad etyki zawodowej oraz dbanie o ich przestrzeganie;

  3. przyznawanie prawa wykonywania zawodu oraz uznawanie kwalifikacji ratowników medycznych;

  4. wydawanie zaświadczeń potwierdzających kwalifikacje zawodowe;

  5. zawieszanie i pozbawianie prawa wykonywania zawodu oraz ograniczanie zakresu czynności w wykonywaniu zawodu;

  6. prowadzenie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej ratowników medycznych; w przedmiocie niezdolności do wykonywania zawodu ratownika medycznego;

  7. reprezentowanie ratowników medycznych oraz ochrona ich interesów zawodowych;

  8. działanie na rzecz stałego podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez ratowników medycznych;

  9. udział w ustalaniu oraz aktualizacji standardów i wytycznych w ratownictwie medycznym;

  10. edukacja zdrowotna i promocja zdrowia;

  11. prowadzenie rejestru ratowników medycznych oraz rejestru osób uprawnionych do wykonywania zawodu ratownika medycznego tymczasowo i okazjonalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

  12. nadzór nad doskonaleniem zawodowym ratowników medycznych;

  13. współpraca z samorządami zawodów medycznych i innymi organizacjami reprezentującymi zawody medyczne.

Etyka zawodowa ratowników medycznych

W ustawie uregulowana została również odpowiedzialność zawodowa ratowników medycznych za naruszenie zasad etyki zawodowej oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu ratownika medycznego.

Kadry
Najniższa krajowa 2025: minimalne wynagrodzenie za pracę i minimalna stawka godzinowa w 2025 r. jeszcze na starych zasadach. Co z minimalnym wynagrodzeniem w 2026 r.?
20 wrz 2024

Najniższa krajowa 2025: minimalne wynagrodzenie za pracę i minimalna stawka godzinowa w 2025 r. jeszcze na starych zasadach. Co z minimalnym wynagrodzeniem w 2026 r.? Jak zmieni się sposób ustalania minimalnego wynagrodzenia za pracę?

Resort pracy: będzie aktualizacja minimalnego wynagrodzenia za pracę [jest projekt ustawy]. Co z 4666 zł na 2025 r.? Czas na zmianę przepisów jest do 15 listopada 2024 r.!
20 wrz 2024

Co dopiero rząd ogłosił wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę i minimalnej stawki godzinowej na 2025 r. a tu takie wieści. Resort pracy przygotował projekt z dnia 22 sierpnia 2024 r. ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Dojdzie m.in. do aktualizacji minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przedstawiamy 12 najważniejszych zasad i pojęć zw. ze zmianami. Co ważne Polska ma czas do dnia 15 listopada 2024 r. na wdrożenie unijnych przepisów.

Sektorowe rady ds. kompetencji tworzą przyszłe kadry!
20 wrz 2024

Sektorowe rady ds. kompetencji to miejsca współpracy biznesu, edukacji, nauki i instytucji branżowych. Analizują sytuację w danej branży i na tej podstawie przygotowują rekomendacje, w których wskazują, jakich kwalifikacji brakuje w poszczególnych sektorach. Następnie Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości przyznaje dofinansowanie na usługi szkoleniowe i doradcze wynikające z przyjętych rekomendacji. Obecnie PARP prowadzi konkurs na wybór podmiotów, którym powierzy organizację i prowadzenie sektorowych rad ds. kompetencji (SRK). Konkurs potrwa do 25 lutego 2025 roku. 

Dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego. Co się dzieje z projektem nowelizacji?
20 wrz 2024

Trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zmiana dotyczy m.in. podwyższenia wysokości miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego.

Co po urlopie rodzicielskim? Zamiast urlopu wychowawczego można obniżyć czas pracy. Niewiele osób o tym wie
19 wrz 2024

Niewiele osób zna wszystkie swoje prawa związane z rodzicielstwem. Czy wiesz, ze osoba uprawniona do urlopu wychowawczego może zamiast korzystać z tego urlopu, który jest całkowicie bezpłatny, obniżyć wymiar czasu pracy nawet o połowę?

Maksymalnie 3 umowy na czas określony przez maksymalnie 33 miesiące. Są od tego wyjątki, ale pracodawcy muszą pamiętać o terminie 5 dni na zgłoszenie
19 wrz 2024

Co oznacza umowa o pracę na czas określony? Jak długo można być na umowie na czas określony? Jak się kończy umowa na czas określony? Ile wynosi umowa o pracę na czas określony? Rozwiewamy wszelkie wątpliwości czytelników.

Dodatkowe 3 dni [przy 3-miesięcznym okresie wypowiedzenia] i 2 dni [przy 2-tygodniowym i 1-miesięcznym]
20 wrz 2024

Kiedy przysługują dni wolne na poszukiwanie pracy? Czy urlop na szukanie pracy jest płatny? Czy pracodawca może odmówić urlopu na szukanie pracy? Komu przysługują dwa dni na poszukiwanie pracy? Kiedy należą się 3 dni na poszukiwanie pracy?

MRPiPS: Dodatek 1000 zł brutto także za okres choroby. Jako zasiłek chorobowy
19 wrz 2024

Około 200 000 osób zatrudnionych przy świadczeniu usług związanych z pomocą społeczną aż do 2027 r. otrzymuje dodatek 1000 zł brutto. Powstały wątpliwości, czy dodatek można wypłacać za okres choroby. Odpowiedź MRPiPS jest prosta NIE. Ale jeszcze prostsze jest rozwiązanie tego problemu.

1000 zł dodatku motywacyjnego. Jak go naliczać? MRPiPS odpowiada
19 wrz 2024

Resort pracy wyjaśnia zasady prawidłowego naliczania dodatku motywacyjnego dla pracowników pomocy społecznej z rządowego programu dofinansowania. Komu przysługuje 1000 zł dodatku motywacyjnego? Jak go prawidłowo ustalać?

Tłumienie uczuć w pracy już nie świadczy o sile. Wrażliwy człowiek ma przewagę konkurencyjną
19 wrz 2024

Nie osoba, która nigdy nie pokazuje swoich emocji w pracy, a osoba wrażliwa zyskuje na znaczeniu w biznesie. Wrażliwość to cecha coraz bardziej ceniona. Może stać się fundamentem odporności psychicznej. Ukrywanie i tłumienie uczuć już nie świadczy o sile.

pokaż więcej
Proszę czekać...