Kto jest chroniony przed zwolnieniem w formie wypowiedzenia umowy o pracę? Oto 5 szczególnych przypadków przewidzianych w Kodeksie pracy. Przepisy te zapewniają stabilność zatrudnienia i ochronę przed niesprawiedliwym traktowaniem.
- Kto jest chroniony przed zwolnieniem?
- 1.Ochrona przed zwolnieniem pracowników w wieku przedemerytalnym
- 2. Ochrona przed zwolnieniem podczas urlopu i choroby
- 3. Ochrona przed zwolnieniem umowy w przypadku ciąży
- 4. Ochrona przed zwolnieniem na urlopach związanych z macierzyństwem i rodzicielstwem
- 5. Ochrona przed zwolnieniem pracowników z obniżonym wymiaru czasu pracy
Kto jest chroniony przed zwolnieniem?
Wypowiedzenie umowy o pracę jest jednym z najczęstszych sposobów zakończenia stosunku pracy, jednak nie każdy pracownik może zostać zwolniony w dowolnym momencie. Kodeks pracy przewiduje szczególną ochronę przed wypowiedzeniem dla określonych grup pracowników, aby zapewnić im stabilność zatrudnienia i ochronę przed niesprawiedliwym traktowaniem. W artykule omówimy, kto jest chroniony przed wypowiedzeniem umowy o pracę, jakie są warunki tej ochrony oraz jakie przepisy regulują te kwestie. Zrozumienie tych zasad jest kluczowe zarówno dla pracowników, jak i pracodawców, aby właściwie poruszać się w ramach obowiązujących przepisów prawa pracy.
1.Ochrona przed zwolnieniem pracowników w wieku przedemerytalnym
Zgodnie z art. 39 Kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego. Oznacza to, że pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę takim pracownikom, chyba że zachodzą szczególne okoliczności, jak likwidacja zakładu pracy czy ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych przez pracownika. Przepis ten ma na celu zabezpieczenie stabilności zatrudnienia pracowników zbliżających się do wieku emerytalnego oraz zapewnienie pracownikom w wieku przedemerytalnym poczucia bezpieczeństwa i stabilności zatrudnienia w okresie, kiedy znalezienie nowej pracy może być trudniejsze.
Zgodnie z art. 40 Kodeksu pracy ochrona przez wypowiedzeniem nie ma zastosowania w odniesieniu do osób, które uzyskał prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
2. Ochrona przed zwolnieniem podczas urlopu i choroby
Zgodnie z art. 42 Kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w okresie usprawiedliwionej nieobecności pracownika, na przykład podczas urlopu wypoczynkowego lub choroby pracownika. Przepis ten ma na celu zapobieganie nadużyciom i zapewnienie, że pracownicy nie będą tracili zatrudnienia w sytuacjach, w których nie są obecni w pracy z przyczyn od nich niezależnych. Wyjątkiem od tego zakazu mogą być szczególne okoliczności, takie jak upadłość lub likwidacja zakładu pracy.
3. Ochrona przed zwolnieniem umowy w przypadku ciąży
Zgodnie z art. 177 § 1 Kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z jej winy. Ochrona ta obejmuje zarówno umowy na czas nieokreślony, jak i określony, oraz umowy na okres próbny przekraczający jeden miesiąc. Przepisy te mają na celu zapewnienie stabilności zatrudnienia kobietom w ciąży, chroniąc je przed utratą pracy w okresie, gdy szczególnie potrzebują bezpieczeństwa i wsparcia.
Art. 177 § 3 Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu.
4. Ochrona przed zwolnieniem na urlopach związanych z macierzyństwem i rodzicielstwem
Zgodnie z art. 177 Kodeksu pracy chronieni przed wypowiedzeniem są również pracownicy przebywający na urlopach macierzyńskich, rodzicielskich oraz zgodnie z art. 183 § 3 urlopie ojcowskim. Przepis wprost uniemożliwia pracodawcom wypowiadania ani rozwiązywania umów o pracę podczas korzystania z tego rodzaju urlopów, gwarantując rodzicom bezpieczeństwo zatrudnienia. Dzięki takiej regulacji pracownicy mogą w pełni skupić się na opiece nad dzieckiem, bez obaw o utratę zatrudnienia.
5. Ochrona przed zwolnieniem pracowników z obniżonym wymiaru czasu pracy
Zgodnie z art. 1867 Kodeksu pracy pracownicy powracający z urlopów związanych z rodzicielstwem mają możliwość obniżenia wymiaru czasu pracy oraz połączenie go z przerwą na karmienie. Aby skorzystać z tej regulacji pracownik musi mieć staż pracy wynoszący co najmniej 6 miesięcy i nie ma tu znaczenia, czy staż ten nabył u obecnego, czy innego pracodawcy. Dodatkowym wymogiem jest tutaj wiek dziecka. Pracownik może obniżyć wymiar czasu pracy najpóźniej do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 lat. Taki pracownik jest chroniony przed wypowiedzeniem przez okres 12 miesięcy. Należy jednak pamiętać, że pracownik musi złożyć odpowiedni wniosek pracodawcy nie wcześniej niż na 21 dni przed rozpoczęciem pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy.
Jeżeli wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy nie zostanie złożony, pracownik powracający z urlopu związanego z rodzicielstwem nie jest chroniony przed wypowiedzeniem.
art. 39 Kodeksu pracy
art. 40 Kodeksu pracy
art. 42 Kodeksu pracy
art. 177 Kodeksu pracy
art. 183 § 3 Kodeksu pracy
art. 1867 Kodeksu pracy