Problem
Z końcem października 2016 r. rozwiąże się umowa o pracę z jednym z naszych pracowników. Osoba ta jest nieprzerwanie niezdolna do pracy od kwietnia 2016 r. i do dnia rozwiązania umowy będzie przebywać na zwolnieniu lekarskim. Pracownik miał zagwarantowane wewnętrznymi przepisami prawo do premii regulaminowych i dodatków, jednak z powodu choroby nie otrzymywał w tym czasie wskazanych składników wynagrodzenia. Czy składniki te powinniśmy uwzględnić w podstawie wymiaru ekwiwalentu urlopowego, jeżeli nie zostały wypłacone w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu?
Rada
Tak. Premie regulaminowe i dodatki powinni Państwo uwzględnić w podstawie wymiaru ekwiwalentu za urlop. Należy je wliczyć do podstawy w wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 najbliższych miesięcy, za które składniki te przysługiwały, a zatem przypadających przed jego chorobą. Szczegóły w uzasadnieniu.
Polecamy produkt: Serwis Prawno-Pracowniczy
Uzasadnienie
Pracownik, o którym mowa w pytaniu, ma prawo do premii regulaminowych oraz dodatków na podstawie wewnętrznych przepisów płacowych. Mają one charakter roszczeniowy, nie są ani jednorazowe, ani nieperiodyczne, dlatego składniki te powinny być przyjęte do podstawy obliczenia ekwiwalentu. Ponieważ pracownik nabywa prawo do ekwiwalentu urlopowego w październiku 2016 r. (w dniu rozwiązania umowy), podstawę jego wymiaru stanowią:
● wynagrodzenie zasadnicze w wysokości należnej w październiku 2016 r.,
● premie i dodatki wypłacone w okresie od lipca do września 2016 r.
W tym okresie pracownik nie otrzymywał żadnego wynagrodzenia, również premii i dodatków, gdyż chorował, dlatego należy zastosować § 11 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (dalej rozporządzenie urlopowe). Przepis ten stanowi, że jeżeli przez cały okres przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, poprzedzający miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, lub przez okres krótszy, lecz obejmujący pełny miesiąc kalendarzowy lub pełne miesiące kalendarzowe, pracownikowi nie przysługiwało wynagrodzenie zmienne za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, przy ustalaniu podstawy wymiaru uwzględnia się najbliższe miesiące, za które pracownikowi przysługiwało takie wynagrodzenie. Ta sama zasada dotyczy składników przysługujących za okresy dłuższe niż 1 miesiąc.
Oznacza to, że należy cofnąć się do okresu sprzed choroby i ustalić najbliższe miesiące, za które premia czy zmienne dodatki przysługiwały i zostały wypłacone, nawet jeżeli pracownik przepracował w tych miesiącach tylko jeden dzień. Nie uwzględnia się bowiem tylko miesięcy w całości nieprzepracowanych, np. z powodu choroby, urlopu bezpłatnego czy wychowawczego.
Jeżeli pracownik nie przepracował pełnych 3 (w przypadku składników za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc) lub 12 miesięcy (w przypadku składników za okresy dłuższe niż 1 miesiąc), faktycznie wypłacone mu w tym czasie wynagrodzenie dzieli się przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało to wynagrodzenie, a otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (§ 16 ust. 1 rozporządzenia urlopowego).
Przykład
Umowa o pracę rozwiąże się z pracownikiem, zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy od poniedziałku do piątku, 31 października 2016 r. Pracownik nabędzie prawo do ekwiwalentu za 20 dni (160 godz.) urlopu. Jest wynagradzany stawką zasadniczą 2800 zł i ma prawo do miesięcznych premii regulaminowych. Załóżmy, że w okresie poprzedzającym miesiąc rozwiązania umowy o pracę nieprzerwanie chorował od 3 maja do końca października (przez pełny okres zasiłkowy – 182 dni). W związku z tym, że w maju przepracował jeden dzień, podstawę wymiaru ekwiwalentu ze składników zmiennych należy ustalić z okresu marzec–maj 2016 r.
Pracownik w tym okresie otrzymał premie regulaminowe w wysokościach: w marcu – 380 zł, w kwietniu – 400 zł, w maju – 25 zł. Premie przysługiwały za miesiące, w których zostały wypłacone. Pracownik przepracował cały marzec i kwiecień, a w maju wykonywał pracę przez 1 dzień. Aby obliczyć ekwiwalent za urlop, najpierw należy uzupełnić premię za maj:
25 zł : 1 dzień = 25 zł; 25 zł x 20 dni pracy = 500 zł.
Średnia wysokość premii regulaminowych wyniosła 426,67 zł, tj. (380 zł + 400 zł + 500 zł) : 3 = 426,67 zł.
Ekwiwalent wynosi 3073,60 zł i został obliczony następująco:
● 2800 zł + 426,67 zł = 3226,67 zł,
● 3226,67 zł : 21 (współczynnik urlopowy) = 153,65 zł,
● 153,65 zł : 8 godz. = 19,21 zł,
● 19,21 zł x 160 godz. = 3073,60 zł.
Ekwiwalent urlopowy, podobnie jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem m.in. jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie, wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy (§ 6 rozporządzenia urlopowego).
Obliczając podstawę wymiaru ekwiwalentu, należy uwzględnić składniki stałe i zmienne według następujących zasad:
● składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu,
● składniki zmienne wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, wypłacone w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w średniej wysokości z tego okresu; średnią miesięczną, ale z okresu 12 miesięcy, oblicza się także ze zmiennych składników przysługujących za okresy dłuższe niż 1 miesiąc.
Podstawa prawna:
● art. 171 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 1053
● § 6, § 11, § 14–19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop – Dz.U. Nr 2, poz. 14; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 174, poz. 1353
Autor: Izabela Nowacka - ekonomistka, od wielu lat zajmuje się tematyką wynagrodzeń i rozliczaniem płac, autorka licznych publikacji z dziedziny prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.
Zobacz serwis: Urlopy