Premia jest świadczeniem, do którego pracownik nabywa prawo w przypadku spełnienia wymogów określonych obowiązujących u danego pracodawcy.
Premia jest zmienną częścią płacy. Jest uzależniona od ilości i jakości wykonywanej pracy, nazywana jest też premią motywacyjną lub zadaniową.
Cechy charakterystyczne premii:
- Stanowi uzupełniający, niesamodzielny składnik wynagrodzenia za prace. Występuje zawsze obok innych składników wynagrodzenia.
- Jest niestałym składnikiem wynagrodzenia, wchodzi w jego skład tylko za okresy, w jakich nastąpiły okoliczności będące przesłankami premii.
- Jest świadczeniem obowiązkowym. Przysługuje pracownikowi za określone wyniki w pracy indywidualnej i zespołowej w danym okresie. W razie uzyskania tych składników pracownik uzyskuje roszczenie o zapłatę premii.
Można wyróżnić kilka rodzajów premii:
- Indywidualne. Są wynagrodzeniem zmiennym, wypłacanym pracownikom w uznaniu ich wyników.
- Powszechne. Obejmują wszystkich pracowników danego przedsiębiorstwa. Najczęściej mają charakter udziału w zyskach wypracowanych przez firmę.
- Zespołowe. Przyznanie takiego rodzaju premii zależy od rodzaju i sposobu działania zespołu. Jeśli jest to zespół projektowy, pracownicy otrzymują premię, gdy zakończą projekt przed założonym terminem lub po niższych kosztach. W przypadku zespołu produkcyjnego lub obsługi klienta premia zostanie przyznana za realizacje wspólnych celów, zadań lub przy zachowaniu złożonych standardów jakości.
- Długoterminowe. Stanowią one wynagrodzenie wypłacane w długiej perspektywie czasowej, związane z miernikami wyników przedsiębiorstwa, ocenianymi za ten czas. Obejmuje głównie członków kierownictwa wyższego szczebla.