Nawet 1 mln kobiet po 50 roku życia aktywnie poszukuje pracy. Czas na zmianę myślenia [Debata]

• Czas na zmianę myślenia o kobietach po 50 roku życia na rynku pracy
• Sprzedaż bezpośrednia - pomysł na pracę dla kobiet 50+
• Dlaczego kobiety 50+ są wykluczone zawodowo?
• Praca zawodowa kobiet 50+ a wpływ na gospodarkę
• Sprzedaż bezpośrednia alternatywą zatrudnienia
• Sprzedaż bezpośrednia a etyka i bezpieczeństwo
• Kobiety 50+ jako mentorki, liderki i trenerki budują mikrospołeczności
• Jak pracodawcy mogą aktywizować zawodowo kobiety 50+
• Jak instytucje publiczne i polityka społeczna mogą włączać kobiety 50+

Czas na zmianę myślenia o kobietach po 50 roku życia na rynku pracy

14 października 2025 r. w siedzibie Konfederacji Lewiatan w Warszawie odbyła się debata ekspercka „Z doświadczeniem na marginesie? Jak włączyć kobiety 50+ do rynku pracy”. Wydarzenie, inaugurujące Dzień Sprzedaży Bezpośredniej 2025, zgromadziło liderów biznesu, ekonomistów, ekspertów rynku pracy i przedstawicieli administracji, którzy wspólnie zastanawiali się, jak przekształcić bariery zawodowe kobiet w wieku dojrzałym w szanse na rozwój i niezależność. Dojrzałe kobiety to dziś ogromny, wciąż niedostatecznie doceniany potencjał. Wyróżnia je odpowiedzialność, umiejętność budowania relacji i determinacja, ale wciąż zbyt często mierzą się z wyzwaniami - ageizmem, brakiem elastyczności ofert czy przerwami w karierze spowodowanymi obowiązkami rodzinnymi.

Sprzedaż bezpośrednia - pomysł na pracę dla kobiet 50+

Wykład otwierający wygłosił Tomasz Muras, Dyrektor Generalny Polskiego Stowarzyszenia Sprzedaży Bezpośredniej. W swoim wystąpieniu „Sprzedaż bezpośrednia wobec wykluczenia kobiet 50+: elastyczność, etyka, realne szanse powrotu na rynek pracy” zwrócił uwagę, że sprzedaż bezpośrednia to nie tylko model biznesowy - to przestrzeń dla ludzi, którzy chcą pracować po swojemu: uczciwie, z pasją i na własnych zasadach. To branża, w której liczy się człowiek - jego inicjatywa, komunikacja i chęć rozwoju. Wystarczy chęć, odrobina odwagi i gotowość do nauki.

Według danych PSSB sprzedaż bezpośrednia generuje w Polsce miliardowe obroty rocznie i daje źródło utrzymania tysiącom osób. Wyróżnia ją niski próg wejścia, brak formalnych barier i Kodeks Etyczny, który gwarantuje przejrzystość i bezpieczeństwo - zarówno dla przedsiębiorców, jak i konsumentów.

Moderowana przez Aleksandrę Karasińską, prezeskę Fundacji RASP i byłą redaktorkę naczelną Forbes Women, debata odbyła się w siedmiu rundach tematycznych. Głos zabrali przedstawiciele biznesu, prawa pracy, środowisk eksperckich i administracji publicznej.

Dlaczego kobiety 50+ są wykluczone zawodowo?

Uczestnicy rozpoczęli od zdefiniowania skali zjawiska. Kobiety po pięćdziesiątce to jedna z najliczniejszych, a zarazem najmniej aktywnych grup zawodowych w Polsce. W wielu przypadkach ich karierę przerywają obowiązki rodzinne, opieka nad bliskimi lub redukcje etatów. Po kilkuletniej przerwie trudno wrócić na rynek - nie z braku umiejętności, ale z powodu barier systemowych i stereotypów dotyczących wieku.

Mec. Robert Lisicki, Dyrektor Departamentu Pracy Konfederacji Lewiatan, podkreślił, że to nie kobiety są „niegotowe do pracy”, lecz rynek nie jest gotowy na ich powrót. Wskazał też, że rozwój elastycznych form zatrudnienia, takich jak sprzedaż bezpośrednia, może być skuteczną odpowiedzią na problem braku dopasowania ofert do realnych potrzeb tej grupy.

- Rynek pracy w Polsce mierzy się z wyzwaniem demograficznym, którego nie da się rozwiązać bez włączenia w gospodarkę grup dziś nieaktywnych zawodowo – w tym kobiet po 50. roku życia. To ogromny, wciąż niewykorzystany potencjał. Statystyki pokazują, że wraz z wiekiem aktywność zawodowa kobiet i mężczyzn spada, ale w przypadku kobiet zjawisko to jest znacznie bardziej widoczne – w Unii Europejskiej wskaźnik aktywności zawodowej wynosi ok. 65%, podczas gdy w Polsce jedynie 59% – Mec. Robert Lisicki, Dyrektor Departamentu Pracy Konfederacji Lewiatan.

Wątek uzupełniła Małgorzata Mroczkowska-Horne, Dyrektor Generalna Konfederacji Lewiatan – Na rynku pracy widać wyraźny dysonans – z jednej strony mamy sztywne przepisy i ograniczenia dotyczące zatrudnienia, a z drugiej pracodawcy coraz częściej skarżą się na brak pracowników. W tym kontekście szczególnie niezrozumiałe jest to, że wciąż nie potrafimy w pełni wykorzystać potencjału kobiet po 50. roku życia – świetnie wykształconych, często na koszt państwa, posiadających ogromne doświadczenie i kompetencje.

Praca zawodowa kobiet 50+ a wpływ na gospodarkę

W tej części eksperci zastanawiali się, jakie efekty gospodarcze może przynieść większa aktywność zawodowa kobiet dojrzałych. Włączenie tej grupy do rynku pracy to nie tylko działanie społeczne, ale i ekonomiczne - zwiększa liczbę podatników, stabilizuje lokalne rynki i wzmacnia popyt konsumpcyjny.

Andrzej Sadowski, prezydent Centrum im. Adama Smitha, przypomniał, że kobiety po 50. roku życia to często filary lokalnych społeczności - przedsiębiorcze, odpowiedzialne i lojalne wobec pracodawcy. Ich powrót do aktywności zawodowej wpływa pozytywnie nie tylko na ich sytuację finansową, ale też na dywersyfikację dochodów gospodarstw domowych i rozwój mniejszych rynków pracy, zwłaszcza poza dużymi miastami.

- Trudno zrozumieć sytuację, w której z jednej strony sprowadzamy pracowników z zagranicy, a z drugiej – w Polsce, w wielu regionach, utrzymuje się dwucyfrowe bezrobocie. Szacuje się, że nawet milion kobiet po 50. roku życia aktywnie poszukuje pracy. To nie jest problem indywidualny, lecz systemowy. Mamy w kraju wybitnie lokalne rynki pracy, w których tradycyjne formy zatrudnienia po prostu nie działają – komentuje Andrzej Sadowski, Prezydent Centrum im. Adama Smitha, dodając – Model sprzedaży bezpośredniej może być realnym remedium na te zjawiska – to praca, którą można wykonywać w małych miejscowościach, bez konieczności migracji zarobkowej, z elastycznym grafikiem i minimalnymi barierami wejścia. Upowszechnienie takiego modelu oznaczałoby nie tylko większą niezależność ekonomiczną kobiet, ale i wzmocnienie lokalnych społeczności.

Sprzedaż bezpośrednia alternatywą zatrudnienia

Jak istotna jest rola sprzedaży bezpośredniej jako narzędzia włączania kobiet w rynek pracy? Model ten, wciąż niedostatecznie rozumiany w Polsce, łączy samodzielność z bezpieczeństwem. Pozwala budować niezależność finansową bez konieczności ponoszenia wysokich kosztów początkowych i bez presji typowej dla korporacyjnych struktur.

Tomasz Muras, Dyrektor Generalny PSSB, wskazał, że dla kobiet 50+ sprzedaż bezpośrednia bywa nie tylko pierwszym krokiem do powrotu na rynek pracy, ale też impulsem do rozwoju osobistego. Dzięki elastycznemu czasowi pracy, wsparciu społeczności i możliwości działania w lokalnym środowisku, uczestniczki tej branży zyskują poczucie wpływu i satysfakcję zawodową.

- Rolą PSSB jest sprawić, by sprzedaż bezpośrednia była postrzegana jako naturalna, uczciwa i biznesowo opłacalna forma pracy. To kobieta powinna decydować, czy chce spróbować – bez mitów, uprzedzeń i nieuzasadnionych obaw. Oczywiście, nie jest to ścieżka dla każdego – jak w każdej branży, pojawia się rotacja – ale ci, którzy podejmują wyzwanie, mogą zbudować realny, stabilny biznes – mówi Tomasz Muras, Dyrektor Generalny Polskiego Stowarzyszenia Sprzedaży Bezpośredniej (PSSB), dodając – Często słyszę: Ja nigdy niczego nie sprzedałam. Tymczasem sprzedajemy codziennie, nawet o tym nie wiedząc – polecając film, restaurację czy kosmetyk. Różnica polega na tym, że w kinie nie dostaniemy prowizji za rekomendację, a w sprzedaży bezpośredniej – tak.

Dla wielu kobiet motywacją nie jest wyłącznie zarobek, ale także potrzeba działania, kontaktu z ludźmi, poczucia wpływu i niezależności. Dzieci są już odchowane, pojawia się czas i energia, by zrobić coś dla siebie. PSSB zwraca uwagę, że sprzedaż bezpośrednia to nie jest szybki zysk – to praca, która wymaga zaangażowania, budowania relacji i autorytetu. Ale właśnie dlatego daje prawdziwą satysfakcję.

Sprzedaż bezpośrednia a etyka i bezpieczeństwo

Wraz z rosnącą popularnością elastycznych form współpracy, rośnie również potrzeba edukacji w zakresie bezpieczeństwa i rozróżniania legalnych modeli biznesowych od nieuczciwych schematów. W tej części rozmowy paneliści skupili się na tym, jak chronić uczestników rynku - zarówno sprzedawców, jak i konsumentów.

Mec. Michał Chodkowski z kancelarii Łaszczuk i Wspólnicy przypomniał, że sprzedaż bezpośrednia funkcjonuje w oparciu o Kodeks Etyczny, który jasno określa zasady współpracy, relacji z klientem i odpowiedzialności firm. Tłumaczył, że rzetelna edukacja i transparentna komunikacja to najlepsze narzędzia w walce z piramidami finansowymi i tzw. „firmami-krzakami”.

- Osoby z pokolenia 50+ często nie były wychowywane w duchu przedsiębiorczości. Kiedy tracą pracę, zostają same z wyzwaniami, do których nikt ich wcześniej nie przygotował. W efekcie łatwo mogą stać się ofiarami nieuczciwych schematów – piramid finansowych czy tzw. systemów Ponziego. Wystarczy, że ktoś zaproponuje im szybki zarobek za wprowadzenie nowej osoby do organizacji, bez żadnej realnej wymiany towaru czy usługi – to moment, w którym powinna zapalić się czerwona lampka. Takie działania są po prostu nielegalne – mówi mec. Michał Chodkowski, z kancelarii Łaszczuk i Wspólnicy, dodając – Dlatego tak ważne jest, by osoby szukające elastycznej pracy trafiały do firm działających w sposób transparentny i zgodny z prawem. Członkowie Polskiego Stowarzyszenia Sprzedaży Bezpośredniej działają na podstawie Kodeksu Etycznego, który jasno określa standardy współpracy, relacji z klientem i odpowiedzialności wobec rynku. To daje bezpieczeństwo zarówno sprzedawcom, jak i konsumentom.

Kobiety 50+ jako mentorki, liderki i trenerki budują mikrospołeczności

Wbrew stereotypom, kobiety w wieku dojrzałym nie tylko potrzebują wsparcia - one same coraz częściej go udzielają. W branży sprzedaży bezpośredniej wiele z nich obejmuje role mentorek, liderek i trenerek, budując mikrospołeczności oparte na współpracy, nie rywalizacji.

Ewa Kudlińska-Pyrz, Prezeska PSSB i Dyrektor Generalna Mary Kay Poland, przedstawiła inspirujące przykłady kobiet, które po latach nieaktywności zawodowej odnalazły nową pasję i źródło niezależności finansowej. Zwróciła uwagę, że dzięki mentoringowi, szkoleniom i narzędziom cyfrowym (takim jak social selling), kobiety 50+ coraz częściej same tworzą miejsca pracy i stają się liderkami zmian.

- Przez ponad 20 lat pracy w Mary Kay słyszałam setki historii kobiet, które w pewnym momencie postanowiły wziąć życie w swoje ręce – komentuje Ewa Kudlińska-Pyrz, prezes Polskiego Stowarzyszenia Sprzedaży Bezpośredniej i dyrektor generalna Mary Kay Poland. - To kobiety, które po latach przerwy, po utracie pracy albo zmianie sytuacji życiowej, odkryły w sobie nową siłę i chęć działania.

- Jedną z takich historii jest opowieść o Ani, nauczycielce wychowania fizycznego, która w wieku ponad 50 lat – na początku pandemii – straciła pracę. – Miała rodzinę, kredyt i poczucie, że musi zacząć od nowa. Ktoś podpowiedział jej sprzedaż bezpośrednią. Początkowo była sceptyczna, ale trafiła na wspaniałą mentorkę. Dzięki jej wsparciu odzyskała wiarę w siebie i poczucie własnej wartości – coś, co często tracimy wraz z utratą zatrudnienia – wspomina Kudlińska-Pyrz.

- Ania zaczęła od szkoleń, poznawała narzędzia cyfrowe, uczyła się budować swoją markę osobistą i rozwijała kompetencje, których wcześniej nie potrzebowała. – Dziś prowadzi własny biznes, pracuje na własnych zasadach, w zgodzie ze swoimi wartościami – podkreśla Kudlińska-Pyrz.

Jak dodaje, w branży nie brakuje też wyjątkowych przykładów międzypokoleniowej współpracy. - Mamy konsultantkę po 80. roku życia, która zbudowała grupę liczącą ponad 100 osób. Dziś pełni rolę mentorki dla przedstawicieli pokolenia Z i Y, uczy ich relacyjności, cierpliwości i konsekwencji – a jednocześnie sama wciąż się rozwija. To pokazuje, jak ogromny potencjał tkwi w kobietach 50+. Mają doświadczenie, determinację i empatię. Gdy otrzymają wsparcie, potrafią nie tylko wrócić na rynek pracy, ale też stać się liderkami zmian – podsumowuje Ewa Kudlińska-Pyrz.

Jak pracodawcy mogą aktywizować zawodowo kobiety 50+

Bez zaangażowania firm żadna reforma rynku pracy nie przyniesie trwałego efektu. W tej części dyskusji eksperci zastanawiali się, co mogą zrobić pracodawcy, by tworzyć bardziej inkluzywne środowiska pracy. Wskazywano m.in. na konieczność szkoleń kompetencyjnych, wdrażania elastycznych modeli czasu pracy i promowania różnorodności wiekowej w zespołach.

Małgorzata Mroczkowska-Horne, Dyrektor Generalna Konfederacji Lewiatan, przypomniała, że inwestowanie w doświadczonych pracowników to nie koszt, lecz długoterminowa korzyść - dla organizacji i całej gospodarki. Zauważyła również, że kobiety 50+ często stanowią wzór stabilności i lojalności zawodowej, a ich obecność w zespołach wpływa pozytywnie na kulturę pracy i współpracę międzypokoleniową.

- Z punktu widzenia pracodawców najważniejsze jest zaangażowanie pracownika – niezależnie od wieku. To zaangażowanie pojawia się wtedy, gdy zadania są dobrze dopasowane do doświadczenia, kompetencji i etapu życia zawodowego. W firmach, w których pracują wielopokoleniowe zespoły, to działa naprawdę świetnie – podkreśla Małgorzata Mroczkowska-Horne, dyrektor generalna Konfederacji Lewiatan.

- Różnorodność pokoleniowa w firmach może być ogromnym atutem, jeśli towarzyszy jej kultura rozwoju. Kiedy pracownicy mają możliwość uczenia się i uczestniczenia w szkoleniach, ich podejście do pracy diametralnie się zmienia. To sytuacja typu win-win – korzystają zarówno pracodawcy, jak i sami pracownicy, niezależnie od wieku – dodaje przedstawicielka Lewiatana.

- Odpowiedzią na permanentny brak rąk do pracy w wielu branżach nie jest szukanie nowych grup zawodowych, lecz lepsze budowanie zespołów i włączanie do nich osób o zróżnicowanym doświadczeniu. Tylko w ten sposób możemy realnie niwelować bariery wieku i kompetencji na rynku pracy – podsumowuje Małgorzata Mroczkowska-Horne.

Jak instytucje publiczne i polityka społeczna mogą włączać kobiety 50+

Ostatnia część debaty dotyczyła działań systemowych - od polityki zatrudnienia po edukację dorosłych. Uczestnicy zwracali uwagę, że skuteczna aktywizacja kobiet 50+ wymaga współpracy wielu środowisk: rządu, samorządów, organizacji branżowych i lokalnych inicjatyw obywatelskich.

Poseł Alicja Łuczak, członkini sejmowej Komisji Polityki Społecznej, podkreśliła, że instytucje publiczne muszą reagować na zmieniające się potrzeby rynku pracy - wspierać szkolenia, programy reskillingowe i zachęty dla firm zatrudniających osoby 50+. Zauważyła, że włączenie kobiet w wieku dojrzałym do polityki zatrudnienia to nie tylko obowiązek, ale i szansa na wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki.

- Dzisiejsza debata była niezwykle potrzebna i inspirująca. Rozmawialiśmy o tym, jak włączyć kobiety 50+ do rynku pracy – to temat, który wymaga nie tylko refleksji, ale też konkretnych działań – podkreśla Alicja Łuczak, posłanka i członkini sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.

- Rynek pracy wciąż jest chłonny, a w Polsce mamy blisko dwa miliony kobiet w wieku produkcyjnym, które mogłyby być aktywne zawodowo. To ogromny potencjał, którego nie wolno nam zmarnować. Włączenie kobiet dojrzałych do aktywności zawodowej to nie tylko kwestia społeczna – to także realny impuls dla gospodarki: większe wpływy podatkowe, wzrost PKB i rozwój lokalnych społeczności – zaznacza posłanka.

- Sprzedaż bezpośrednia może odegrać w tym procesie bardzo ważną rolę. To model, który pozwala kobietom pracować elastycznie, rozwijać się i odzyskiwać niezależność finansową. Dlatego tak ważne jest, by tę ideę popularyzować i pokazywać jej wartość zarówno ekonomiczną, jak i społeczną – dodaje Alicja Łuczak.

Sprzedaż bezpośrednia może być skutecznym narzędziem przeciwdziałania wykluczeniu zawodowemu kobiet 50+, łącząc w sobie wartości takie jak niezależność, etyka i rozwój. Współpraca biznesu, samorządów i organizacji branżowych może przynieść wymierne efekty - od lokalnych inicjatyw edukacyjnych po systemowe wsparcie aktywizacji zawodowej.

Źródło: Pełka i Partnerzy