Czechy zezwoliły na pracę młodszych dzieci. Wykonują ją za minimalną płacę obowiązującą dorosłych pracowników. Od którego roku życia dzieci mogą legalnie pracować w Czechach? Polskie prawo jest bardziej restrykcyjne.
- W Czechach praca dzieci dozwolona od 14 roku życia
- Praca dzieci w wakacje: lekka i dostosowana do wieku
- Minimalna płaca w Czechach 2025
- Praca dzieci w Polsce - przepisy prawne
- Sytuacja zawodowa młodych ludzi w Polsce
- Czy warto zacząć wcześnie pracować?
W Czechach praca dzieci dozwolona od 14 roku życia
W Dzień Dziecka nasi sąsiedzi modernizują prawo pracy nieletnich. Już od tego lata 14-letni Czesi będą mogli legalnie podjąć pracę w czasie wakacji. Nowe przepisy, które weszły w życie 1 czerwca, pozwolą młodzieży pracować za zgodą rodziców i po badaniach lekarskich. Choć nie będą obowiązywać ich takie same normy czasu pracy jak dorosłych, to minimalne wynagrodzenie będzie identyczne. Eksperci Personnel Service wskazują, że są to zmiany korzystne zarówno dla młodych, jak i rynku pracy. W Polsce zatrudnienie jest dopuszczalne nieco później, od 15. roku życia.
Praca dzieci w wakacje: lekka i dostosowana do wieku
Młodzi Czesi zyskają możliwość legalnego dorabiania podczas przerwy letniej w nauce – od 28 czerwca do 31 sierpnia. Praca musi być lekka i dostosowana do wieku, np. pomoc w kinie, cukierni, biurze, prowadzenie mediów społecznościowych lub prace sezonowe przy zbiorach owoców. Zatrudnienie młodych ma swoje ograniczenia – mogą pracować maksymalnie 35 godzin tygodniowo, nie więcej niż 7 godzin dziennie, bez nadgodzin i pracy nocnej.
Minimalna płaca w Czechach 2025
Wymagane są badania lekarskie oraz zgoda rodzica lub opiekuna prawnego. Zatrudnieni 14-latkowie otrzymają stawkę minimalną wynoszącą 124,40 CZK za godzinę (ok. 21 zł). Zainteresowanie nowymi przepisami jest duże. Pytania zgłaszają przede wszystkim rodziny i szkoły. Pracodawcy podchodzą do tego ostrożniej.
– To dobry kierunek, o ile trzymamy się jasno określonych zasad. Wprowadzanie młodych ludzi w świat pracy w wieku kilkunastu lat może przynieść wiele korzyści, ale musi odbywać się w sposób odpowiedzialny. Chodzi o zapewnienie im bezpiecznych warunków i egzekwowanie tych przepisów w praktyce. Legalne zatrudnienie chroni nastolatków przed wyzyskiem i nieuczciwością, jak praca „na czarno”, bez umów, nadzoru i podstawowych standardów ochrony zdrowia czy czasu pracy. Obniżenie wieku dopuszczalnego zatrudnienia może ograniczyć szarą strefę i sprawić, że młodzi ludzie będą zdobywać doświadczenie zawodowe w kontrolowanych, bezpiecznych warunkach, z poszanowaniem ich praw i potrzeb – mówi Krzysztof Inglot, ekspert rynku pracy, założyciel Personnel Service.
Praca dzieci w Polsce - przepisy prawne
W Polsce pracownikiem młodocianym może być osoba, która ukończyła 15 lat, nie przekroczyła 18 lat i zakończyła ośmioletnią szkołę podstawową. Konieczne jest także zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że praca nie zagraża zdrowiu. Osoby poniżej 15. roku życia mogą pracować jedynie w celach przygotowania zawodowego lub w działalności artystycznej, za zgodą rodzica, poradni psychologiczno-pedagogicznej i inspektora pracy.
Praca młodocianych musi być lekka, np. pomoc biurowa czy prace sezonowe i nie może przekraczać 6 godzin dziennie, a w dni nauki maksymalnie 2 godziny. Podobnie jak u naszych sąsiadów – zabronione są nadgodziny, praca nocna i prace szkodliwe dla zdrowia. W efekcie młodsi uczniowie mają ograniczone możliwości zatrudnienia, znacznie bardziej restrykcyjne niż w Czechach.
Sytuacja zawodowa młodych ludzi w Polsce
Sytuacja młodych ludzi na rynku pracy w Polsce nie jest łatwa. Z raportu „Rynek pracy, edukacja, kompetencje – październik 2024” opublikowanego przez PARP wynika, że stopa bezrobocia wśród osób poniżej 25. roku życia wynosi 10,2 proc. – to dwukrotnie więcej niż średnia krajowa (ok. 5 proc.). Rośnie również zagrożenie zjawiskiem NEET (ang. Not in Education, Employment, or Training), czyli sytuacją, w której młode osoby nie uczą się, nie pracują i nie uczestniczą w żadnych formach kształcenia zawodowego.
Czy warto zacząć wcześnie pracować?
Wczesna aktywizacja zawodowa może być skutecznym narzędziem przeciwdziałania tym negatywnym trendom. Praca w młodym wieku nie tylko pozwala zdobyć pierwsze doświadczenia i umiejętności cenione przez pracodawców, ale też uczy odpowiedzialności, zarządzania czasem i buduje samodzielność. Zdaniem ekspertów Personnel Service, kontakt z rynkiem pracy już w wieku nastoletnim zwiększa szanse na późniejsze, stabilne zatrudnienie i pomaga uniknąć pułapki bierności zawodowej. To także sposób na lepsze poznanie swoich predyspozycji i świadome planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej.
– Z punktu widzenia gospodarki, to szansa na aktywizację grupy i ułatwienie wstępu do kariery zawodowej. Regularne i ucywilizowane wprowadzanie młodych na rynek pracy może pomóc w przyszłości ograniczyć zjawisko bierności zawodowej i lepiej przygotować przyszłe pokolenia do realiów pracy. W końcu każda praca czegoś nas uczy, czy to funkcjonowania w zespole, czy wywiązywania się z zadań, czyli odpowiedzialności – mówi Krzysztof Inglot, ekspert rynku pracy, założyciel Personnel Service.
Źródło: Personnel Service