Strategia Demograficzna 2040 - jakie zmiany?
Strategia Demograficzna 2040 to długoterminowy plan na poprawę życia polskich rodzin i zwiększenie dzietności tak, aby uchronić Polskę przed paraliżem emerytalnym. Zdaniem rządzących to wyraz polityki prorodzinnej. Obok różnego rodzaju programów, takich jak "Mama 4 plus" czy "Rodzina 500 plus" zapowiada się kilka zmian w prawie pracy.
Zmiany te mają przyczynić się do zwiększenia elastyczności zatrudnienia kobiet w ciąży i rodziców dzieci do lat 4. Będą trzy możliwości:
- praca zdalna,
- praca hybrydowa lub
- elastyczny czas pracy.
Forma zwiększenia elastyczności czasu pracy będzie uzależniona od charakteru pracy i porozumienia w tej kwestii pracownika z pracodawcą. Dopuszcza się równoczesne stosowanie kilku możliwości uelastycznienia zatrudnienia.
Umożliwia się pracę w niższym wymiarze czasu pracy dla kobiet w ciąży i rodziców dzieci od 4 lat, tak aby w większym stopniu mogli dzielić obowiązki między pracą i opieką nad małym dzieckiem czy dbać o zdrowie w trakcie ciąży. Zastrzega się przy tym, że pracodawca nie może dyskryminować takiej pracownicy czy pracownika z powodu obniżonego wymiaru czasu pracy.
Co więcej, zadbano o zatrudnienie pracowników do 40 roku życia maksymalnie na dwie umowy na czas określony łącznie do 15 miesięcy. Dla młodych pracowników ważne jest stałe zatrudnienie na umowę o pracę na czas nieokreślony, co często ułatwia decyzję o założeniu rodziny.
Następnie, wprowadza się ochronę przed zwolnieniem dla matek do roku po powrocie z urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego, a dla ojców w ciągu pierwszego roku życia dziecka. Będąc w małżeństwie, przyszły ojciec będzie korzystał z ochrony przez rok, licząc od zajścia żony w ciążę.
Kolejną nowością ma być obowiązek pracodawcy poinformowania pracownika przy zawieraniu umowy o wszystkich uprawnieniach związanych z rodzicielstwem. to niezwykle ważne, ponieważ niewielu pracowników (szczególnie młodych) zna przepisy prawa pracy.
Zmiany w Kodeksie pracy - Strategia Demograficzna
Podsumowując, ogłoszona strategia demograficzna przewiduje duże zmiany w Kodeksie pracy. Należą do nich:
- gwarancja elastycznej pracy dla kobiet w ciąży oraz rodziców dzieci do lat 4,
- gwarancja pracy w zmniejszonym wymiarze godzin dla kobiet w ciąży oraz rodziców dzieci do lat 4 poszerzona o zapis, że pracodawca nie może dyskryminować pracownika ze względu na wymiar czasu pracy poprzez wykluczenie go z przywilejów pracowniczych,
- ograniczenie możliwości zawierania umów o pracę na czas określony z osobami w wieku do 40 lat do maksymalnie dwóch umów na łączny czas nieprzekraczający 15 miesięcy,
- objęcie matek ochroną przed zwolnieniem przez okres do roku po powrocie do pracy z urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego, niezależnie od wymiaru czasu pracy,
- wprowadzenie ochrony przed zwolnieniem z pracy dla ojców w ciągu pierwszego roku życia dziecka; w przypadku małżeństw ta ochrona obowiązywałaby od momentu zajścia żony w ciążę,
- informowanie pracownika przy zawieraniu umowy o wszystkich uprawnieniach związanych z rodzicielstwem.
Dodatkowo, Strategia Demograficzna 2040 przewiduje utworzenie modelowego centrum zajmującego się zdrowiem prokreacyjnym, ale nie dotyczy to już zmian w prawie pracy.