Przepisy prawa pracy w sposób uprzywilejowany traktują pewne kategorie
pracowników, stąd wypowiadanie umów o pracę tym pracownikom obwarowane jest
dodatkowymi obostrzeniami.
Ochrona trwałości stosunku pracy wynika m.in. z przepisów kodeksu pracy. Przyczyną ograniczeń w rozwiązywaniu stosunku pracy są szczególne sytuacje, w jakich może znaleźć się pracownik, a do najważniejszych z nich należą te wskazane w kodeksie pracy. Nie wiążą one jednak w sposób bezwzględny, pracodawca może rozwiązać umowę o pracę z takimi pracownikami przy zaistnieniu dodatkowych przesłanek.
Pracujący emeryci - obowiązek rozwiązania umowy o pracę >>
Przepisy chronią przed rozwiązaniem stosunku pracy następujące grupy pracowników:
- pracowników w wieku przedemerytalnym – pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu do osiągnięcia wieku emerytalnego (mężczyzna – 65 lat, kobieta – 60 lat) brakuje nie więcej niż 4 lata, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku (tj. mężczyźni – od 61. roku życia, kobiety – od 56. roku życia) – zakaz ten nie obowiązuje, w razie uzyskania przez pracownika prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;
- kobiety w ciąży i korzystające z urlopu macierzyńskiego – ochroną objęte są wszystkie pracownice, od momentu zawiadomienia pracodawcy o stanie ciąży do końca urlopu macierzyńskiego – ochrona zatrudnienia osób przebywających na urlopach macierzyńskich jest wyłączona, gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy, a reprezentująca ją zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. Ponadto prawo przewiduje także możliwość rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem z pracownicą przebywającą na urlopie macierzyńskim w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy (przy ustalaniu terminu rozwiązania umowy o pracę pracodawca zobowiązany jest do współdziałania z organizacją związkową);
- pracowników przebywających na urlopie wychowawczym – ochrona obowiązuje w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu; rozwiązanie umowy o pracę w tym czasie dopuszczalne jest jedynie w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika;
- pracowników przebywających na urlopie wypoczynkowym lub z innego powodu nieobecnych w pracy, gdy ta nieobecność jest usprawiedliwiona, jeżeli nie upłynął okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przez pracownika.