Urlop opiekuńczy jest nową konstrukcją w Kodeksie pracy, która daje prawo do dodatkowych pięciu dni wolnych rocznie. Jak złożyć wniosek do pracodawcy?
- Czym jest urlop opiekuńczy?
- Urlop opiekuńczy – co musi zawierać wniosek składany pracodawcy?
- Urlop opiekuńczy – kiedy pracodawca może odmówić?
- Urlop opiekuńczy niedostępny w przypadku umów cywilnoprawnych
Czym jest urlop opiekuńczy?
Urlop opiekuńczy jest nowością wdrażającą unijna dyrektywę. Nie jest wliczany do limitu urlopu wypoczynkowego.
Podstawą do udzielenia urlopu opiekuńczego jest opieka nad członkiem rodziny wymagającym wsparcia z powodów medycznych. Urlop opiekuńczy przysługuje wyłącznie w związku z opieką nad najbliższą rodziną – rodzice, dzieci, współmałżonek. Ten rodzaj urlopu może ponadto dotyczyć opieki nad osobą zamieszkującą w tym samym gospodarstwie domowym (np. konkubinat).
Urlop opiekuńczy jest udzielany na wniosek pracownika złożony co najmniej jeden dzień przed planowanym terminem. Nazwa „urlop” może być nieco myląca, za dni wolne w ramach tej konstrukcji nie przysługuje wynagrodzenie.
Urlop opiekuńczy – co musi zawierać wniosek składany pracodawcy?
Wniosek o urlop opiekuńczy należy złożyć co najmniej jeden dzień przed planowanym terminem urlopu.
Wniosek składany jest papierowo lub elektronicznie tzn. nie jest dopuszczalna forma ustna. Konieczne jest wskazanie imienia i nazwiska osoby, która wymaga opieki oraz podanie przyczyny i stopnia pokrewieństwa.
W przypadku opieki nad osobą niespokrewnioną w tym samym gospodarstwie domowym należy wskazać adres zamieszkanie tej osoby.
Co istotne – przy składaniu wniosku o urlop opiekuńczy nie są konieczne dokumenty medyczne na potwierdzenie określonych okoliczności.
Urlop opiekuńczy – kiedy pracodawca może odmówić?
Co do zasady zgoda na urlop opiekuńczy musi być udzielona. Pracodawca posiada niewielkie pole do odmowy. Podstawą do odpowiedzi negatywnej byłyby np. braki formalne, takie jak niewskazanie przyczyny medycznej lub złożenie wniosku tego samego dnia, w którym urlop opiekuńczy miałby być wykorzystany. W tej kwestii nie wszystko jest jednak jednoznaczne, gdyż nie ma pewności w jakim kierunku pójdzie orzecznictwo.
Nie jest wykluczone, że sądy na zasadzie analogii zastosują wobec urlopu opiekuńczego reguły dotyczące urlopów na żądanie.
Kluczowe pojęcia użyte w ustawie są niejednoznaczne - art. 173 (1) Kodeksu pracy posługuje się pojęciem „opieka lub wsparcie z poważnych względów medycznych”.
Wspomniane określenie może być potencjalnie przedmiotem sporów. Gdyby pracodawca chciał znaleźć pretekst do odpowiedzi odmownej, to mógłby próbować przekonywać, że wskazana we wniosku przyczyna medyczna nie jest poważna.
Urlop opiekuńczy niedostępny w przypadku umów cywilnoprawnych
Urlop opiekuńczy przysługuje osobie z umową o pracę jednak niestety nie przysługuje zatrudnionemu w oparciu o umowę zlecenie lub umowę o dzieło.
Limit pięciu dni urlopu opiekuńczego w skali roku jest niezależny od liczby pracodawców w danym roku. Nie stosuje się proporcjonalnego obliczenia limitu do okresu zatrudnienia u danego pracodawcy.