Studia doktoranckie przedłużone do 31 grudnia 2024 r. Później już tylko szkoły doktorskie. Co z ubezpieczeniem doktorantów? W dniu 1 lutego ogłoszono ustawę o zmianach w szkolnictwie wyższym. Celem nowelizacji było m.in. zapewnienie niezakłóconego dokończenia prowadzenia studiów doktoranckich do 31 grudnia 2024 r. Dlaczego? Ponieważ termin zakończenia prowadzenia studiów doktoranckich został określony na dzień 31 grudnia 2024 r. Wiąże się to z tym, że wprowadzono nową formę tj. szkoły doktorskie, które po 31 grudnia 2024 r. zastąpią całkowicie studia doktoranckie.
- Szkoły doktorskie zamiast studiów doktoranckich
- Zmiany w szkolnictwie wyższym a studia doktoranckie
- Ubezpieczenie zdrowotne doktorantów - kto zgłasza?
Szkoły doktorskie zamiast studiów doktoranckich
Studia doktoranckie były formą kształcenia doktorantów realizowaną do czasu reformy systemu szkolnictwa wyższego i nauki wprowadzonej ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2023 r. poz. 742, z późn. zm.). Ustawa ta wprowadziła nową formę kształcenia – szkoły doktorskie. Rozpoczęły one działalność z dniem 1 października 2019 r. Natomiast studia doktoranckie, stosownie do regulacji przepisów przejściowych ustawy - mogą być już tylko kontynuowane. Pierwotny termin zakończenia prowadzenia studiów doktoranckich został określony na dzień 31 grudnia 2023 r. Termin ten wydłużono do 31 grudnia 2024 r. Głównym celem wydłużenia funkcjonowania studiów doktoranckich było umożliwienie ukończenia przygotowywania rozpraw doktorskich, a następnie uzyskania stopnia naukowego doktora albo stopnia doktora w zakresie sztuki w trakcie trwania tych studiów m.in. tym doktorantom, którzy w wyniku pandemii koronawirusa napotkali trudności w prowadzeniu niezbędnych badań naukowych.
Zmiany w szkolnictwie wyższym a studia doktoranckie
W dniu 1 lutego 2024 r. została ogłoszona ustawa z dnia 16 stycznia 2024 r. o zmianie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 124, dalej jako: ustawa).
podlegania uczestników studiów doktoranckich zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach oraz powszechnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu;
niepodlegania uczestników studiów doktoranckich obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym;
obowiązku wprowadzania danych uczestników studiów doktoranckich do Zintegrowanego Systemu Informacji o Szkolnictwie Wyższym i Nauce POL-on;
możliwości tworzenia samorządu doktorantów także przez uczestników studiów doktoranckich;
rozumienia pod pojęciem „szkół doktorskich” również „studiów doktoranckich” we wskazanych ustawach, w których jest mowa o szkołach doktorskich;
wydawania zaświadczeń dla cudzoziemców o kontynuacji kształcenia, niezbędnych do wydania decyzji o przedłużeniu pobytu.
Przyjęto powyższe, ponieważ celem przedłużenia o kolejny rok prowadzenia studiów doktoranckich było przede wszystkim umożliwienie doktorantom obrony rozprawy doktorskiej w ramach studiów doktoranckich.
Ubezpieczenie zdrowotne doktorantów - kto zgłasza?
Doktorantów, którzy nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia z innego tytułu, do ubezpieczenia zdrowotnego – na ich pisemny wniosek – zgłasza uczelnia i odprowadza za nich składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Uczelnia zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego i opłaca składkę za studentów oraz doktorantów, gdy zainteresowani przedstawią stosowne oświadczenie o niepodleganiu obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu (w szczególności dotyczy to osób, które ukończyły 26. rok życia). Co ważne, doktoranci zostają objęci ubezpieczeniem zdrowotnym przez jednostkę szkoły doktorskiej, tylko pod warunkiem, że nie podlegają temu ubezpieczeniu z innego tytułu, np.: jako członek rodziny, zgłoszony do ubezpieczenia przez rodzica lub współmałżonka, ze stosunku pracy, stosunku służbowego, z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, umowy zlecenia, świadczeń emerytalno – rentowych, renty socjalnej, zasiłku stałego, wyrównawczego lub gwarantowanego, z pomocy społecznej, itd.
Ustawa z dnia 16 stycznia 2024 r. o zmianie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 124)