Ubezpieczenia społeczne obejmują:
- ubezpieczenie emerytalne,
- ubezpieczenia rentowe,
- ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa (chorobowe),
- ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (wypadkowe).
Wysokość składek
Wysokości składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe wyrażone są w formie stopy procentowej, jednakowej dla wszystkich ubezpieczonych. Stopa procentowa składki na ubezpieczenia wypadkowe jest natomiast zróżnicowana dla poszczególnych płatników składek i ustalana w zależności od poziomu zagrożeń zawodowych i skutków tych zagrożeń. Zasady różnicowania stopy procentowej składek na ubezpieczenie wypadkowe określa ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych i rozporządzenie w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków.
Opłacanie i finansowanie składek
Składki są opłacane przez płatników składek. Kto jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne za danego ubezpieczonego, wynika z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, np. za pracownika składki opłaca pracodawca, natomiast osoba prowadząca pozarolniczą działalność opłaca składki sama za siebie.
Podstawowe zasady (od których są wyjątki) finansowania składek są następujące:
- składki na ubezpieczenie emerytalne finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczony i płatnik składek,
- składki na ubezpieczenia rentowe finansują z własnych środków, w równych częściach, ubezpieczony i płatnik składek,
- składki na ubezpieczenie chorobowe finansują z własnych środków ubezpieczeni,
- składki na ubezpieczenie wypadkowe finansują z własnych środków płatnicy składek,
- osoby, które są płatnikami składek na własne ubezpieczenia, finansują z własnych środków całość należnych składek na ubezpieczenia społeczne.