Składki na ubezpieczenia są jednym z większych kosztów, które trzeba pokryć bez względu na to, czy mamy zysk, czy stratę. Korzystne są w tym przypadku przepisy ustalające obniżoną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności działalność. Uregulowania te dotyczą osób, które rozpoczęły prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej po 24 sierpnia 2005 r.
Uprzywilejowanie osób podejmujących po raz pierwszy pozarolniczą działalność polega na tym, że przez okres 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności mogą opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej przez siebie kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Zwykle podstawę pozostałych osób prowadzących działalność pozarolniczą stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak od 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale (od 01 stycznia 2009r. 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek).
Porównajmy te dwie aktualnie obowiązujące podstawy:
- 30% minimalnego wynagrodzenia i
- 60% przeciętnego wynagrodzenia dla miesiąca listopada 2008 r. to 1770,82 zł.
Różnica w składkach od tych dwóch podstaw jest niebagatelna. W pierwszym przypadku płacimy składki w wysokości nieco ponad 100zł, a w drugim to kwota grubo ponad 700 zł. Oszczędność na składkach przez 2 pierwsze lata prowadzenia działalności to kilkanaście tysięcy złotych.
Składki na ubezpieczenia od obniżonej podstawy wymiaru mogą opłacać jedynie osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, w tym wspólnicy spółki cywilnej.
Zobacz: Jak ubezpieczyć się dobrowolnie w czasie zawieszenia działalności?
Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Osoba wykonująca wolny zawód (np. adwokata, lekarza), po uzyskaniu wpisu do ewidencji działalności gospodarczej może również opłacać składki od podstawy wymiaru nie niższej niż kwota 30% minimalnego wynagrodzenia.
Prawo do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od preferencyjnie obniżonej podstawy wymiaru składek nie ma zastosowania do osób, które:
- w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły już pozarolniczą działalność,
- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.
- są wspólnikami spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich oraz jednoosobowymi wspólnikami spółki z o.o.,
- są twórcami lub artystami.
Józef S. podejmuje od 1 czerwca 2008 r. prowadzenie działalności gospodarczej jako wspólnik spółki cywilnej, w której do 31 stycznia 2008 r. pracował na podstawie umowy o pracę i jest to jego pierwsza działalność. Od 1 czerwca 2008 r. do 30 czerwca 2009r. podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne Józefa S. z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w ramach spółki cywilnej nie może być niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia.
Preferencyjna podstawa wymiaru składek również zmniejsza się proporcjonalnie, jeżeli działalność została rozpoczęta lub zakończona w trakcie miesiąca kalendarzowego lub w przypadku, gdy przedsiębiorca przez część miesiąca był niezdolny do pracy i spełniał warunki do przyznania zasiłku chorobowego.
Osoba rozpoczynająca prowadzenie działalności gospodarczej (dla której jest to jedyny tytuł do ubezpieczeń) i jako podstawę wymiaru deklarująca 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie opłaca składki na Fundusz Pracy, ponieważ jej podstawa wymiaru na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Natomiast składkę na ubezpieczenie zdrowotne wszyscy przedsiębiorcy opłacają na ogólnych zasadach, czyli od zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku. Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna.
Zobacz serwis: Firma a ubezpieczenie
Od 1 stycznia 2008 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 1126 zł, a minimalna podstawa wymiaru składki 337,80 zł. Kornelia P. rozpoczyna prowadzenie działalności od 2 października 2008 r. Jest to jej pierwsza działalność, której nie wykonuje na rzecz byłego pracodawcy. Minimalną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za grudzień dzielimy przez 31 (liczba dni grudnia) i mnożymy przez 30 (liczba dni podlegania ubezpieczeniom w grudniu)
337,80 zł : 31 x 30 = 326,90 zł
Od ustalonej w ten sposób podstawy naliczmy składki na ubezpieczenia społeczne
za grudzień.
Składki na ubezpieczenie społeczne za styczeń wynoszą:
• na ubezpieczenie emerytalne –326,90 zł x 19,52 % = 63,81 zł
• na ubezpieczenie rentowe - 326,90 zł x 6 % = 19,61 zł
• na ubezpieczenie wypadkowe - 326,90 zł x 1,80 %* = 5,88 zł
• na ubezpieczenie chorobowe - 326,90 zł x 2,45 % = 8,01 zł
na ubezpieczenie zdrowotne 2364,27 zł (75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, wraz z nagrodami z zysku, w II kwartale 2007 r.) x 9 % = 212,78 zł.