Świadczenie urlopowe jest wypłacane raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Świadczenie należy się z mocy prawa i nie jest uzależnione np. od stażu pracy.
Pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty mogą tworzyć zakładowy fundusz świadczeń socjalnych na zasadach określonych w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych – zwanej dalej uzfśs lub mogą wypłacać świadczenie urlopowe. Regulacja ta nie dotyczy pracodawców prowadzących działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, którzy tworzą fundusz, bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników.
Pracodawcy mogą dobrowolnie utworzyć fundusz lub mogą wypłacać pracownikom świadczenie urlopowe. O nieutworzeniu funduszu i niewypłacaniu świadczenia urlopowego pracodawcy muszą odpowiednio poinformować pracowników.
Pracodawcy, zatrudniający co najmniej 20 pracowników, objęci układem zbiorowym pracy lub zobowiązani do wydania regulaminu wynagradzania informację w sprawie nietworzenia funduszu zamieszczają w wymienionych aktach. Pozostali pracodawcy, u których akty te nie obowiązują, przekazują informację pracownikom w pierwszym miesiącu danego roku kalendarzowego (do 31 stycznia danego roku) w sposób przyjęty u danego pracodawcy (np. przez wywieszenie na tablicy ogłoszeń, przez wręczenie pracownikom pism informujących w tej sprawie, przesłanie informacji pocztą elektroniczną).
Pracodawca ma obowiązek informowania pracowników w każdym kolejnym roku kalendarzowym, chyba że pracodawca zmienił decyzję i zamierza utworzyć fundusz lub wypłacać świadczenie urlopowe.
Wówczas pracodawca nie przekazuje pracownikom informacji o nietworzeniu funduszu i niewypłacaniu świadczenia urlopowego. Pracodawca wydaje wówczas regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub wypłaca pracownikom świadczenie urlopowe.
Przykład
Pracodawca zatrudnia 24 pracowników, 10 pracowników w pełnym wymiarze czasu pracy (pełny etat), 10 pracowników – rencistów – w połowie obowiązującego wymiaru (1/2 etatu) i 4 pracowników – studentów – w jednej czwartej obowiązującego wymiaru (1/4 etatu). Spółka ta w przeliczeniu na pełne etaty zatrudnia 16 pracowników (10 pracowników na 1/2 etatu daje 5 pełnych etatów, 4 pracowników na 1/4 etatu daje 1 pełny etat). Oznacza to, że spółka ta nie ma obowiązku tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, bowiem zatrudnia mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Może zatem dobrowolnie utworzyć fundusz lub wypłacać wynagrodzenie urlopowe.
Świadczenie urlopowe, jeżeli pracodawca zdecydował się je wypłacać pracownikom, będzie miało charakter roszczenia ze stosunku pracy wobec pracodawcy. Jeśli pracodawca zdecyduje się na wypłacanie świadczenia urlopowego, celowe wydaje się poinformowanie o tym pracowników, chociaż należy zaznaczyć, że przepisy ustawy nie nakładają na niego takiego obowiązku.
Zasady wypłaty świadczenia urlopowego
Świadczenie urlopowe wypłaca pracodawca raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Świadczenie należy się z mocy prawa, nie jest uzależnione od stażu pracy, okresu zatrudnienia u danego pracodawcy czy pełnionej funkcji. Wypłata świadczenia nie zależy też od sytuacji życiowej, rodzinnej czy materialnej pracownika. Pracodawca wypłaca świadczenie „z urzędu”, pracownik nie jest zobowiązany do składania jakichkolwiek wniosków w tej sprawie. A zatem, to pracodawca pilnuje terminów wypłaty tego świadczenia dla poszczególnych pracowników. Świadczenie należy wypłacić najpóźniej w przeddzień urlopu wypoczynkowego.
W odniesieniu do świadczenia urlopowego nie ma znaczenia, czy urlop wykorzystywany przez pracownika jest urlopem zaległym – z roku poprzedniego, czy też jest to urlop przysługujący za rok bieżący. Warto wskazać, że ustawodawca posługuje się pojęciem „14 kolejnych dni kalendarzowych” co nie jest równoznaczne z 14 dniami urlopu. Chodzi tu o dni kolejne wraz ze świętami i dniami wolnymi od pracy, które do urlopu nie wchodzą.
W przypadku nieudzielania pracownikowi urlopu przez pracodawcę lub też przesunięcia go przez pracodawcę pracownik nie nabędzie prawa do świadczenia urlopowego. Wydaje się jednak, że pracownikowi przysługuje w takim przypadku roszczenie o odszkodowanie odpowiadające wysokości utraconego świadczenia urlopowego.
Więcej na ten temat znajdziesz w płatnej części serwisu w artykule: Zasady wypłaty świadczenia urlopowego