Jak obniżyć wpłaty na PFRON

Obowiązek wpłat na PFRON dotyczy pracodawców zatrudniających co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Zatem o obowiązku wpłat na Fundusz nie decyduje liczba pracowników, lecz liczba zajmowanych przez nich etatów.

Przy ustalaniu obowiązku do dokonywania wpłat na PFRON przez pracodawców, którzy osiągnęli wymagany poziom zatrudnienia, liczy się przede wszystkim wysokość wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Jeżeli firma w ogóle nie korzysta z pracy takich osób lub je zatrudnia, ale w niewystarczającej liczbie, ma obowiązek dokonywać comiesięcznych wpłat na konto Funduszu.

Pracodawcy zobowiązani do wpłat na PFRON

Do liczby pracowników, od której zależy, czy pracodawca zostanie zobowiązany do wpłat na PFRON, nie wlicza się osób niepełnosprawnych przebywających na urlopach bezpłatnych oraz osób niebędących osobami niepełnosprawnymi zatrudnionych:

• na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego,
• przebywających na urlopach wychowawczych,
• nieświadczących pracy w związku z odbywaniem służby wojskowej albo służby zastępczej,
• będących uczestnikami Ochotniczych Hufców Pracy,
• nieświadczących pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego,
• przebywających na urlopach bezpłatnych, których obowiązek udzielenia określają odrębne ustawy (art. 21 ust. 5 ustawy o rehabilitacji zawodowej...).

Osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych począwszy od dnia przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność. Na potrzeby ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wyróżnia się 3 stopnie niepełnosprawności:

• lekki,
• umiarkowany,
• znaczny.

Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych

Wysokość wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych, która zwalnia pracodawcę z ponoszenia tych kosztów, musi wynosić co najmniej 2% dla państwowych i niepaństwowych szkół wyższych, wyższych szkół zawodowych, publicznych i niepublicznych szkół, zakładów kształcenia nauczycieli oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych, a dla pozostałych pracodawców 6%. Niższy wskaźnik przesądza o konieczności dokonywania wpłat.

Powyższy wskaźnik odzwierciedla przeciętny miesięczny udział procentowy osób niepełnosprawnych w zatrudnieniu ogółem, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Firma, która zatrudnia 25 osób w przeliczeniu na pełne etaty, aby osiągnąć 6% wskaźnik zatrudnienia takich osób (1,5 etatu pracowników niepełnosprawnych na 25 etatów pracowników ogółem) i nie dokonywać wpłat na PFRON, musiałaby zatrudniać np. 2 osoby niepełnosprawne zajmujące łącznie 1,5 etatu.

Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych może zostać obniżony u pracodawcy zatrudniającego osoby niepełnosprawne ze szczególnymi schorzeniami, do których zalicza się m.in. chorobę Parkinsona, stwardnienie rozsiane, znaczne upośledzenie widzenia (ślepotę) oraz niedowidzenie, epilepsję (§ 1 rozporządzenia MPiPS w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżania).

Zwolnienia we wpłatach i obniżanie ich wysokości

Niektórzy pracodawcy mogą korzystać ze zwolnienia we wpłatach na PFRON lub obniżyć ich wysokość po spełnieniu określonych warunków.

Z wpłat zwolnione są:

• publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne niedziałające w celu osiągnięcia zysku, których wyłącznym przedmiotem prowadzonej działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza, edukacja osób niepełnosprawnych lub opieka nad osobami niepełnosprawnymi,
• pracodawcy prowadzący zakłady pracy będące w likwidacji albo co do których ogłoszono upadłość,
• placówki dyplomatyczne i urzędy konsularne, przedstawicielstwa i misje zagraniczne.

Wpłaty na Fundusz ulegają obniżeniu, gdy pracodawca zobowiązany do wpłat nawiąże współpracę gospodarczą z innym podmiotem zatrudniającym osoby niepełnosprawne. Ulga przysługuje w wysokości co najmniej 30% z tytułu zakupu usługi (z wyłączeniem handlu) lub produkcji pracodawcy zatrudniającego co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, który osiąga wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych będących:

• osobami niepełnosprawnymi zaliczonymi do znacznego stopnia niepełnosprawności lub
• osobami niewidomymi, psychicznie chorymi lub upośledzonymi umysłowo lub osobami z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi lub epilepsją – zaliczonymi do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Warunkiem obniżenia wpłaty jest terminowe uregulowanie należności za zrealizowaną produkcję lub usługę oraz otrzymanie informacji o kwocie obniżenia. Taką informację sprzedający przekazuje nabywcy niezwłocznie po uregulowaniu należności w terminie określonym na fakturze.

WAŻNE

Nieterminowe uregulowanie należności za zrealizowaną usługę lub produkcję uniemożliwia obniżenie wpłaty na PFRON na podstawie informacji o obniżeniu od sprzedającego.

W przypadku gdy kwota obniżenia przewyższa:

• wartość zrealizowanej produkcji lub usługi, obniżenie wpłaty przysługuje tylko do wysokości kwoty określonej na fakturze od sprzedającego,
• wysokość 80% wpłaty na Fundusz, do której jest zobowiązany nabywca w danym miesiącu, różnicę zalicza się na obniżenie wpłaty z tego tytułu w następnych miesiącach.

Przysługująca, a niewykorzystana kwota obniżenia może być uwzględniona we wpłatach na Fundusz przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, licząc od dnia uzyskania informacji o kwocie obniżenia.

Innym sposobem na uniknięcie obowiązku dokonywania wpłat na Fundusz przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty jest podział firmy (i jednocześnie pracowników) na dwa lub kilka podmiotów w ten sposób, aby każda z firm nie osiągnęła wymaganego poziomu zatrudnienia. Jest to jednak dość skomplikowane ze względu na formalności, zaplecze gospodarcze czy wyższe nakłady z innych tytułów.

Podstawa prawna:

• art. 2 pkt 6, art. 2a ust. 1, art. 3 ust. 1, art. 21, art. 22 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 ze zm.),
• § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 września 1998 r. w sprawie rodzajów schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych oraz sposobu jego obniżania (Dz.U. Nr 124, poz. 820 ze zm.).