Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wykorzystaniu okresu zasiłkowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie tej zdolności.
O stanie zdrowia uzasadniającym przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego orzeka:
- lekarz orzecznik oddziału ZUS właściwego ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego albo
- komisja lekarska ZUS, w przypadku wniesienia przez ubezpieczonego sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS lub w przypadku zgłoszenia przez Prezesa ZUS zarzutu wadliwości takiego orzeczenia.
Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje także ubezpieczonemu, który po wykorzystaniu okresu zasiłkowego został skierowany na badanie do lekarza orzecznika ZUS w celu przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, a lekarz ten orzekł, że odzyskanie zdolności do pracy jest możliwe. W związku z tym nie przyznano renty, lecz świadczenie rehabilitacyjne.
Świadczenie rehabilitacyjne a możliwość rozwiązania umowy o pracę >>
Wypłata świadczenia
Świadczenie rehabilitacyjne przyznawane jest na okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż na okres 12 miesięcy.
Ilekroć przy ustalaniu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego lub jego wysokości okres jest oznaczony w miesiącach, za miesiąc uważa się 30 dni (np. jeżeli świadczenie rehabilitacyjne zostało przyznane na okres 4 miesięcy, oznacza to jego wypłatę przez 120 dni od dnia przyznania).
Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy – również za dni ustawowo wolne od pracy.
Jak prawidłowo przeprowadzić kontrolę zwolnienia lekarskiego >>
Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie, która jest uprawniona do:
- emerytury,
- renty z tytułu niezdolności do pracy,
- zasiłku dla bezrobotnych,
- zasiłku przedemerytalnego,
- świadczenia przedemerytalnego,
- urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na podstawie odrębnych przepisów,
- nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.
Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje także w czasie:
- urlopu bezpłatnego,
- urlopu wychowawczego,
- tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem sytuacji, kiedy prawo do świadczenia wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.
Ubezpieczonego można pozbawić prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, jeżeli:
- w okresie pobierania świadczenia wykonuje pracę zarobkową,
- okres, na który zostało mu przyznane świadczenie wykorzystuje niezgodnie z jego celem,
- zostanie stwierdzone, że niezdolność do pracy została spowodowana w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez ubezpieczonego.
Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego wynosi:
- 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres pierwszych 3 miesięcy (90 dni),
- 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za pozostały okres,
- 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy przypada na okres ciąży.
Świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 100% podstawy jego wymiaru, jeżeli niezdolność do pracy przypada na okres ciąży, jest wypłacane na podstawie zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego ten stan.
Nie ustala się podstawy wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego, ponieważ stanowi ją podstawa wymiaru zasiłku chorobowego, pobieranego bezpośrednio przed przyznaniem świadczenia. Należy jednak pamiętać, że podstawę tę waloryzuje się wskaźnikiem waloryzacji ogłaszanym na kwartał, w którym przypada pierwszy dzień przyznanego świadczenia rehabilitacyjnego.
Waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla celów obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego nie przeprowadza się, gdy ogłoszony wskaźnik waloryzacji jest równy lub niższy od 100%.
Niezbędna dokumentacja
Dokumentem niezbędnym do ustalenia prawa do świadczenia rehabilitacyjnego jest wniosek o świadczenie rehabilitacyjne (ZUS Np-7), który składa się w oddziale ZUS właściwym dla ubezpieczonego. Ubezpieczony wypełnia część I wniosku, a część II – płatnik składek (np. pracodawca). Wniosek powinien zostać złożony w oddziale ZUS co najmniej na 6 tygodni przed zakończeniem pełnego okresu zasiłkowego (182 lub 270 dni).
Do wniosku o świadczenie rehabilitacyjne należy dołączyć:
- zaświadczenie o stanie zdrowia wypełnione przez lekarza leczącego – druk ZUS N-9,
- wywiad zawodowy z miejsca pracy (druk ZUS N-10, który nie jest wymagany w przypadku, gdy wniosek o świadczenie rehabilitacyjne jest składany przez osobę, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu ubezpieczenia albo przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą).
Jeżeli świadczenie rehabilitacyjne będzie wypłacane przez ZUS po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, do wniosku o to świadczenie należy dołączyć również zaświadczenie płatnika składek na druku ZUS Z-3 – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem lub ZUS Z-3a – w przypadku ubezpieczonego niebędącego pracownikiem.
Osoba występująca o świadczenie rehabilitacyjne powinna dodatkowo złożyć oświadczenie o:
- zaprzestaniu i niepodjęciu działalności stanowiącej tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającej prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby,
- nieustaleniu prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,
- braku prawa do zasiłku dla bezrobotnych,
- braku prawa do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
- niepodleganiu obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników, określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.
W celu udokumentowania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży, ubezpieczony przedkłada stosowne zaświadczenie stwierdzające stan ciąży w okresie tej niezdolności.
Czy pracownikowi, który przechodzi na emeryturę przysługuje świadczenie rehabilitacyjne >>
Świadczenie rehabilitacyjne wypłaca się z wykorzystaniem asygnaty zastępczej ZUS Z-7. Każda wypłata świadczenia za dany okres powinna być zaewidencjonowana w karcie zasiłkowej ZUS Z-17. Ewidencja ta może być prowadzona także w formie zapisu elektronicznego, pod warunkiem że zapis ten będzie zawierał wszystkie dane, które zamieszczone są w karcie zasiłkowej na druku ZUS Z-17.
Wypłata świadczenia rehabilitacyjnego następuje na podstawie listy wypłat wynagrodzeń lub listy płatniczej zasiłków ZUS Z-19.
Podstawa prawna: