Ostatnia nowelizacja ustawy – Karta Nauczyciela (zwana dalej ustawą) z 19 listopada 2009 r. umożliwia organom prowadzącym szkoły, które są jednostkami samorządu terytorialnego, prawidłowe ustalenie różnic między wydatkami faktycznie poniesionymi na wynagrodzenia w danym roku a iloczynem średniorocznej liczby nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego oraz średnich wynagrodzeń nauczycieli ustalonych w ustawie.
Przepisy obowiązujące przed zmianą Karty Nauczyciela nakładały na gminy, powiaty i województwa obowiązek sporządzenia do 10. stycznia następnego roku kalendarzowego sprawozdania o wysokości faktycznie poniesionych kosztów na wynagrodzenia nauczycieli w danym roku kalendarzowym. Realizacja tego obowiązku była znacznie utrudniona z uwagi na to, że wynagrodzenia nauczycieli za godziny ponadwymiarowe i doraźnych zastępstw wypłaca się z dołu (za pracę faktycznie wykonaną).
Obecnie obowiązujące przepisy wprowadzają nowe terminy na sporządzenie sprawozdań z wysokości wypłaconych wynagrodzeń w terminie do 20. stycznia następnego roku za rok poprzedni. W sytuacji gdyby okazało się, że nauczyciele zatrudnieni w danej jednostce samorządowej nie osiągnęli w roku podlegającym analizie średnich wysokości wynagrodzeń, należy ustalić kwotę wyrównania. Wyrównanie to będzie stanowić różnicę między wypłaconym a należnym wynagrodzeniem. Powinno być ono podzielone między nauczycieli zatrudnionych i pobierających wynagrodzenie w poprzednim roku kalendarzowym i wypłacone im w terminie do 31 stycznia następnego roku. Wypłacona kwota różnicy stanowi jednorazowy dodatek uzupełniający ustalany proporcjonalnie do okresu zatrudnienia oraz osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela, zapewniający osiągnięcie średnich wynagrodzeń na poszczególnych stopniach awansu zawodowego.
Świadczenia kompensacyjne dla nauczycieli >>
Ustawa – Karta Nauczyciela ustaliła nowy termin (12 lutego 2010 r.), do którego organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego sporządza sprawozdanie z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego w szkołach i placówkach przez niego prowadzonych.
Organ prowadzący szkołę w terminie 7 dni od sporządzenia sprawozdania przekazuje je:
- regionalnej izbie obrachunkowej,
- radzie gminy, powiatu lub województwa,
- dyrektorom szkół prowadzonych przez tę jednostkę,
- związkom zawodowym zrzeszającym nauczycieli.
Przepisy rozporządzenia ustalają także sposób obliczenia kwoty różnicy między wydatkami poniesionymi przez jednostki samorządu terytorialnego w danym roku na wynagrodzenia dla nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego we wszystkich prowadzonych przez daną jednostkę szkołach a średnim wynagrodzeniem. W sytuacji gdy wystąpiłaby różnica potwierdzająca niewypłacenie nauczycielom średnich wynagrodzeń, wówczas jednostka samorządu terytorialnego dzieli kwotę powstałej różnicy między wszystkich nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego. Tak podzieloną różnicę następnie wypłaca się w postaci jednorazowego dodatku uzupełniającego.
Charakterystyka mianowania, wyboru oraz spółdzielczej umowy o pracę >>
Wysokość dodatku będzie ustalana proporcjonalnie do okresu zatrudnienia, w którym nauczyciel pobierał wynagrodzenie, jak również do osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego.
Jednorazowy dodatek
Ustalając wysokość jednorazowego dodatku uzupełniającego, należy wyliczyć, zgodnie z poniższym wzorem, oddzielnie dla każdego nauczyciela osobistą stawkę wynagrodzenia zasadniczego proporcjonalnie do okresu zatrudnienia.
Sj = A x B x C
gdzie:
- Sj – osobista stawka wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela z uwzględnieniem okresu zatrudnienia C dla danego stopnia awansu zawodowego,
- A – kwota wynagrodzenia zasadniczego otrzymywanego przez nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy,
- B – tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczyciela w przeliczeniu na pełny etat,
- C – okres zatrudnienia, w którym dany nauczyciel był zatrudniony zgodnie z posiadanym stopniem awansu zawodowego i pobierał wynagrodzenie ze środków ujętych w planie finansowym szkoły w analizowanym roku (np. w sytuacji gdy nauczyciel był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony i przez ten okres pobierał wynagrodzenie, to okres zatrudnienia – czyli C – stanowi 6/12).
Gdyby nauczyciel przez część miesiąca pobierał wynagrodzenie, a przez część miesiąca zasiłek lub inne świadczenie z ZUS, to ustalając okres zatrudnienia tego nauczyciela, należy podzielić liczbę dni kalendarzowych, za które nauczyciel pobierał wynagrodzenie, przez 30.
Wynagrodzenie z tytułu zawarcia umowy o pracę i umowy-zlecenia z jedną osobą >>
W sytuacji gdy zmiana osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego Sj wynika ze zmiany:
- wysokości wynagrodzenia zasadniczego, określonej w rozporządzeniu MENiS z 31 stycznia 2005 r. lub ustalonej na podstawie art. 30 ust. 10 ustawy,
- posiadanych kwalifikacji,
- tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zająć,
to do dalszych obliczeń należy jako Sj uwzględnić sumę osobistych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela obowiązujących w okresach wyznaczonych przez te zmiany.
Średnie wynagrodzenie nauczyciela stanowi dla:
- nauczyciela stażysty – 100%,
- nauczyciela kontraktowego – 111%,
- nauczyciela mianowanego – 144%,
- nauczyciela dyplomowanego – 184%,
kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej, która w roku 2009 wynosiła:
- od 1 stycznia do 31 sierpnia – 2177,86 zł,
- od 1 września do 31 grudnia – 2286,75 zł.
Po ustaleniu osobistej stawki wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela proporcjonalnie do okresu zatrudnienia należy wyliczyć wysokość jednorazowego dodatku, który ustalany jest zgodnie z następującym wzorem:
@RY1@i26/2010/005/i26.2010.005.000.0020.101.jpg@RY2@
gdzie:
- Dj – wysokość jednorazowego dodatku uzupełniającego dla danego nauczyciela,
- R – kwota różnicy, o której mowa w art. 30a ust. 2 ustawy, ustalona dla danego stopnia awansu zawodowego,
- Sj– osobista stawka wynagrodzenia zasadniczego ustalona proporcjonalnie do okresu zatrudnienia danego nauczyciela,
- @RY1@i26/2010/005/i26.2010.005.000.0020.102.jpg@RY2@– suma osobistych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli na danym stopniu awansu zawodowego ustalona proporcjonalnie do okresu ich zatrudnienia,
- n – liczba nauczycieli zatrudnionych i pobierających wynagrodzenie w roku podlegającym analizie na danym stopniu awansu zawodowego.
Podstawa prawna: