Osoby, które wykorzystały w pełni prawo do pobierania zasiłku chorobowego, mogą skorzystać pod pewnymi warunkami z przyznania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego (ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).
Prawo do zasiłku chorobowego
Warto przypomnieć, że zasiłek chorobowy przysługuje przez czas trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy przez okres 182 dni, natomiast w przypadku zachorowania na gruźlicę lub w okresie ciąży okres ten wynosi 270 dni. Niemożność wykonywania pracy określana jest decyzją wydaną przez uprawniony organ na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych z powodu przebywania w stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu leczenia uzależnienia od alkoholu oraz stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub substancji psychotropowych. Niemożność wykonywania pracy dotyczy również osób, które zdecydowały się na poddanie badaniom lekarskim dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów.
Prawo do świadczenia rehabilitacyjnego
Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po okresie pobierania zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie to przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy nie dłuższy jednak niż 12 miesięcy. W praktyce świadczenie rehabilitacyjne może być przyznane na okres np. 1, 3 albo 6 miesięcy. Ilekroć przy ustalaniu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego lub jego wysokości okres jest oznaczony w miesiącach, za miesiąc uważa się 30 dni.
Mówiąc o świadczeniu rehabilitacyjnym, należy rozróżnić świadczenie rehabilitacyjne, które przysługuje z ubezpieczenia chorobowego oraz świadczenie rehabilitacyjne przysługujące z ubezpieczenia wypadkowego.
W przypadku tego pierwszego świadczenie rehabilitacyjne przysługuje:
- pracownikom,
- osobom wykonującym pracę nakładczą,
- członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
- osobom wykonującym odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
- osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osobom z nimi współpracującym,
- osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym,
- duchownym,
- osobom odbywającym służbę zastępczą.
Czy zleceniobiorca może przystąpić do ubezpieczenia chorobowego>>
Świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego (z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową) przysługuje natomiast:
- pracownikom,
- członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych,
- osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osobom z nimi współpracującym, jeżeli praca jest przez te osoby wykonywana w siedzibie lub w miejscu prowadzenia działalności zleceniodawcy,
- osobom prowadzącym pozarolniczą działalność oraz osobom z nimi współpracującym,
- osobom wykonującym odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
- duchownym,
- posłom i senatorom pobierającym uposażenie – jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego,
- osobom pobierającym stypendia sportowe – jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego,
- słuchaczom Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, pobierającym stypendia – jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego,
- osobom pobierającym stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy lub inny podmiot kierujący – jedynie w przypadku niezdolności do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia wypadkowego,
- osobom odbywającym służbę zastępczą,
- funkcjonariuszom Służby Celnej.
Należy pamiętać, że w sytuacji, w której wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa lub ubezpieczony, będąc w stanie nietrzeźwości albo pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku albo odmówił bez uzasadnionej przyczyny poddania się badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych bądź przez swoje zachowanie uniemożliwił przeprowadzenie takiego badania świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego nie będzie przysługiwało.
WAŻNE!
Świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego albo urlopu dla poratowania zdrowia.
Jak ustalać prawo i wypłacać świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego>>
Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego
Świadczenie rehabilitacyjne wynosi:
- 90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego – za okres pierwszych trzech miesięcy (90 dni),
- 75% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego – za pozostały okres,
- 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego – jeżeli niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży.
Jeżeli świadczenie rehabilitacyjne przysługuje z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, świadczenie rehabilitacyjne przysługuje z ubezpieczenia wypadkowego w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
O przyznaniu świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik oddziału ZUS właściwego ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego. W przypadku wniesienia sprzeciwu od decyzji lekarza orzecznika o przyznaniu świadczenia decyduje komisja lekarska jako organ odwoławczy. Orzeczenie lekarza orzecznika albo komisji lekarskiej stanowi podstawę wydania decyzji w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego.
Podstawa prawna: