Nocna pora/praca w nocy – to pojęcie związane z czasem pracy, obejmuje 8 godzin między godziną 21.00 a 7.00. Przepisy regulujące pracę w porze nocnej mają charakter bezwzględnie obowiązujący – ani pracodawca, ani partnerzy społeczni czy strony stosunku pracy indywidualnie nie mają prawa wydłużyć ani skrócić godzin pory nocnej. Skonkretyzowanie tych godzin należy do pracodawcy, który powinien określić dokładny przedział czasowy dla zatrudnianych przez siebie pracowników w obowiązujących u niego przepisach zakładowych. Informacja o obowiązującej porze nocnej powinna być zatem zawarta w regulaminie pracy. W przypadku gdy zatrudnia on mniej niż 20 pracowników i nie musi wydawać tego aktu, informację o obowiązującej porze nocnej zobowiązany jest przekazać na piśmie pracownikowi w ciągu 7 dni od zawarcia umowy o pracę.
Za osobę zatrudnioną w nocy uznamy pracownika, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną.
Praca w porze nocnej podlega szczególnym ograniczeniom.
Czas pracy pracującego w nocy nie może przekraczać 8 godzin na dobę, jeżeli wykonuje prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym. Wykaz takich prac określa pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową (jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – z przedstawicielami pracowników wybranymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy) oraz po zasięgnięciu opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników.
Obostrzenia te nie wiążą pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz nie odnoszą się do przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.
Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej. Wynosi on 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę (jeżeli pracownik wykonuje pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy, dodatek może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej).
Przepisy przewidują zakaz zatrudniania w porze nocnej:
- kobiet w ciąży,
- pracowników lub pracownic opiekujących się dzieckiem w wieku do 4 lat, którzy nie wyrazili zgody na pracę w nocy,
- młodocianych,
- niepełnosprawnych (z pewnymi wyjątkami).
Przekroczenie tych zakazów jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownia.